Η ουκρανική αντεπίθεση με στόχο να διαρραγούν οι ρωσικές αμυντικές γραμμές αξιολογείται από στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες των Financial Times ως «μια επιχείρηση πολύ υψηλού κινδύνου».
Σύμφωνα με τους Financial Times, που αναλύουν την ουκρανική αντεπίθεση, στη μία πλευρά θα βρίσκονται περίπου 35.000 Ουκρανοί στρατιώτες, ενισχυμένοι από δυτικά άρματα μάχης. Θα αντιμετωπίσουν περισσότερα από 140.000 εχθρικά στρατεύματα κατά μήκος μιας μετωπικής γραμμής 950 χιλιομέτρων. Τις δύο δυνάμεις θα χωρίζει μια θανάσιμη διαδρομή εμποδίων από νάρκες, χωματουργικά έργα και οδοφράγματα που θα σταματούν τα άρματα μάχης και έχουν τοποθετηθεί από τους Ρώσους.
What it takes most armies months to learn, our army has mastered in weeks. For what?#SpringIsComing. pic.twitter.com/rAvn2wtadQ
— Defense of Ukraine (@DefenceU) April 9, 2023
Σύντομα πλησιάζει η μέρα που η Ουκρανία θα επιχειρήσει να παραβιάσει τις οχυρώσεις της ρωσικής γραμμής μετώπου, αναφέρουν οι FT. Σχεδόν 14 μήνες αφότου ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή πλήρους κλίμακας, το διακύβευμα σε αυτή την πρώτη φάση της εαρινής αντεπίθεσής του δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο. Η επιτυχία ή η αποτυχία θα διαμορφώσει το πεδίο της μάχης και θα καθορίσει τη δύναμη του Κιέβου σε τυχόν διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την επίλυση της σύγκρουσης.
«Για να είναι ισχυρή σε οποιεσδήποτε συνομιλίες, η Ουκρανία πρέπει να είναι ισχυρή στο πεδίο της μάχης», όπως δήλωσε νωρίτερα φέτος ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντομίρ Ζελένσκι.
Οι δυσκολίες της επιχείρησης αντεπίθεσης
Στρατιωτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές, που επικαλούνται οι Fianancial Times αναφέρουν ότι οι επιχειρήσεις διάρρηξης είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτελεστούν, καθώς απαιτούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες – από το πυροβολικό και τα άρματα μάχης, μέχρι τη συλλογή πληροφοριών και τους μηχανικούς – να εργαστούν συγχρονισμένα.
«Χρειάζεται μια γιγαντιαία ενορχήστρωση συνδυασμένων όπλων», δήλωσε ο Νικ Γκάνελ, πρώην αξιωματικός Μηχανικού της Βρετανίας, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία σε επιχειρήσεις διάρρηξης. «Ο καθένας πρέπει να παίξει το ρόλο του. Είναι πολύ υψηλό το ρίσκο».
Στις δυσκολίες προστίθεται η έλλειψη αεροπορικής υπεροχής των Ουκρανών. Η τελευταία μεγάλη μάχη στην οποία συμμετείχαν δυτικά άρματα μάχης ήταν το 2003, όταν ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ πολέμησε τις ιρακινές δυνάμεις που ήταν εξοπλισμένες με Τ-72 της σοβιετικής εποχής. Αλλά οι συμμαχικές δυνάμεις τότε υποστηρίχθηκαν από αεροσκάφη και ελικόπτερα Apache.
Στο έδαφος, οι ουκρανικές δυνάμεις θα έχουν δυτικό βαρύ οπλισμό, όπως βρετανικά άρματα μάχης Challenger και γερμανικής κατασκευής Leopard, οχήματα μάχης Bradley και αυτοκινούμενα οβιδοβόλα Archer.
Αλλά θα στερούνται επίσης αποφασιστικής αεροπορικής κάλυψης για να σταματήσουν τις επιθέσεις των ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών που θα μπορούσαν, όπως το έθεσε ο Γκάνελ, «να συνθλίψουν τα εξειδικευμένα οχήματα μηχανικού της Ουκρανίας» καθώς αυτά θα προσπαθούν να παραβιάσουν τις ρωσικές οχυρώσεις. Η Δύση έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί στα αιτήματα να παράσχει στο Κίεβο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη, όπως τα αμερικανικά F-16.
«Η κλασική προσέγγιση σε μια χερσαία επίθεση είναι να εισβάλεις στα μετόπισθεν του εχθρού, σε μια ή περισσότερες περιοχές, και να καταφέρεις ένα συγκεντρωτικό πλήγμα κατά του κέντρου βάρους του εχθρού», δήλωσε ο Μπεν Μπάρι, πρώην διοικητής βρετανικού τάγματος τεθωρακισμένων. «Τα επιτυχημένα παραδείγματα χωρίς αεροπορική υπεροχή είναι σπάνια», είπε και ανέφερε την επίθεση του Ισραήλ από ξηράς σε αιγυπτιακές θέσεις το 1973 κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.
Δεν είναι μυστικό ότι η αντεπίθεση είναι επικείμενη. Το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας μοιράστηκε πρόσφατα ένα βίντεο που έδειχνε στρατιώτες να μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν βρετανικά όπλα με τις λεζάντες: «Για ποιο λόγο; Θα δείτε. #SpringIsComing».
The head of the Wagner PMC, Yevgeny Prigozhin, ordered the release on Easter Eve of all the fighters of the Armed Forces of Ukraine who were held captive by the organization. pic.twitter.com/HLlQBMKozk
— Spriter (@Spriter99880) April 16, 2023
Μέχρι τον Μάιο, το έδαφος θα είναι αρκετά σταθερό για ελιγμούς με οχήματα και θα έχουν φτάσει περισσότερα θωρακισμένα οχήματα από τη Δύση, καθώς και μηχανολογικός εξοπλισμός, όπως η θωρακισμένη γέφυρα που περιλαμβάνεται στο τελευταίο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς το Κίεβο ύψους 2,6 δισ. δολαρίων.
Πού θα μπορούσε να λάβει χώρα η ουκρανική αντεπίθεση
Το πού ακριβώς θα μπορούσε να γίνει η επίθεση παραμένει ένα καλά φυλασσόμενο μυστικό. Μια περιοχή που θεωρείται στρατηγικά ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία είναι γύρω από τη Μελιτόπολη, κοντά στην Αζοφική Θάλασσα. Μια επιτυχής ουκρανική προώθηση εκεί θα χώριζε τις ρωσικές δυνάμεις στα δύο, αφήνοντας μια ομάδα στην Κριμαία και στο νότο και μια άλλη στα ανατολικά. Αλλά ο ρωσικός στρατός, έχοντας επίγνωση του κινδύνου, έχει ήδη προετοιμάσει σειρές αμυντικών γραμμών στην περιοχή.
Οι ρωσικές άμυνες αποτελούνται συνήθως από ένα ναρκοπέδιο, ακολουθούμενο από γραμμές από τσιμεντένια κολωνάκια σε σχήμα πυραμίδας, τα λεγόμενα «δόντια του δράκου», που επιβραδύνουν τις μηχανοκίνητες μονάδες. Ένα άλλο ναρκοπέδιο βρίσκεται πέρα από αυτά, με μια γραμμή χαρακωμάτων και ορυγμάτων 400 μέτρα πιο πίσω και μια αντιαρματική τάφρο 500 μέτρα πίσω από αυτό.
«Πρέπει να επιλεγεί το πιο πλεονεκτικό σημείο , αν και αυτή είναι μια πολύ ευρεία έννοια», δήλωσε ο Γκάνελ. «Μπορεί να είναι εκεί όπου η Ουκρανία έχει καλή υλικοτεχνική υποδομή κοντά, ή στο πιο αδύναμο σημείο της Ρωσίας , αν και αυτό μπορεί να είναι και το πιο αδύναμο σημείο της Ουκρανίας», προσθέτει.
Πώς θα εξελιχθεί η επιχείρηση
Όπως και να έχει, το πρώτο βήμα είναι να πυροδοτηθεί ένας σωλήνας 200 μέτρων γεμάτος με εκρηκτικά που καθαρίζει μια λωρίδα πλάτους 5 μέτρων από νάρκες για να διασχίσουν τα άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα.
Το επόμενο βήμα είναι να καθαριστούν τα «δόντια του δράκου», ίσως χρησιμοποιώντας άρματα μάχης εξοπλισμένα με άροτρα. Το τελευταίο βήμα είναι η διάρρηξη των τάφρων με ειδικό εξοπλισμό γεφύρωσης.
«Όλα έχουν να κάνουν με την ορμή και την ταχύτητα», δήλωσε ο Γκάνελ. «Αλλά τα πράγματα πάντοτε πάνε στραβά, οπότε πρέπει να είσαι προετοιμασμένος. Εάν ένα άροτρο σε τανκ χαλάσει, πρέπει να ανακτηθεί ή να προετοιμαστεί μια δεύτερη εναλλακτική».
Το δυσκολότερο μέρος είναι ο συγχρονισμός των διαφόρων τμημάτων. Ο στρατός της Ουκρανίας, ενώ είναι ικανός σε ελιγμούς μικρής κλίμακας, έχει περιορισμένη εμπειρία από επιχειρήσεις συνδυασμένων όπλων σε αυτή την κλίμακα, δήλωσαν αναλυτές.
Επιπλέον, οι δυνάμεις της Ουκρανίας έχουν χάσει μεγάλο μέρος των πιο έμπειρων στρατιωτών τους, έχοντας υποστεί περίπου 120.000 απώλειες. Υποτίθεται ότι έγγραφα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσαν έχουν υποδείξει ότι η αντεπίθεση θα μπορούσε να μείνει «πολύ πίσω» σε σχέση με τους στόχους του Κιέβου.
Ωστόσο, ο στρατός της Ουκρανίας έχει υποτιμηθεί και στο παρελθόν, όπως όταν πέρυσι αψήφησε τις δυτικές στρατιωτικές εκτιμήσεις και απώθησε τις ρωσικές δυνάμεις γύρω από την πρωτεύουσα και στη συνέχεια τη βορειοανατολική πόλη Χάρκοβο. Η Ρωσία έχει επίσης χάσει σχεδόν διπλάσιους άνδρες από την εισβολή πλήρους κλίμακας, σύμφωνα με τις δυτικές εκτιμήσεις. Επιπλέον, τα ουκρανικά στρατεύματα είναι καλύτερα εξοπλισμένα και εκπαιδευμένα από τους εχθρούς τους.
«Εάν η ουκρανική επίθεση είναι δυνατή και γρήγορη και φτάσει πίσω από τους Ρώσους, η γραμμή του μετώπου θα διαλυθεί και οι Ρώσοι θα τρέξουν όπως ακριβώς έκαναν κατά την αντεπίθεση γύρω από το Χάρκοβο», δήλωσε ο Γκλέν Γκράντ, πρώην αξιωματικός του βρετανικού στρατού και σύμβουλος της επιτροπής άμυνας του ουκρανικού κοινοβουλίου.
Αν συμβεί αυτό, οι άμυνες που έχουν προετοιμάσει οι Ρώσοι θα αποδειχθούν επίσης σε μεγάλο βαθμό άχρηστες, επιτρέποντας σε περισσότερες ουκρανικές δυνάμεις να εισχωρήσουν μέσα από το κενό που έχει ανοίξει.
«Είναι μια παλιά ρήση ότι οι ανυπεράσπιστοι χωματουργικοί σταθμοί δεν σε σκοτώνουν», πρόσθεσε ο Γκραντ. «Και τότε οι Ουκρανοί θα είναι σε θέση να συνεχίσουν απλά να προχωρούν για όσο διαρκούν τα σχέδια και η υλικοτεχνική τους υποδομή».
Στο μεταξύ παρά το ορθόδοξο Πάσχα, οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν σήμερα στην Ουκρανία, με δύο εφήβους να χάνουν τη ζωή τους σε ρωσικούς βομβαρδισμούς στην περιοχή Μικολάιφ στο νότιο τμήμα της χώρας κατά τη διάρκεια της νύχτας, δήλωσε σήμερα ο στρατιωτικός διοικητής Βιτάλι Κιμ.
Στην περιοχή της Ζαπορίζια, ο επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης Γιούρι Μαλάσκο επίσης ανέφερε «μαζική επίθεση» από τη ρωσική πλευρά. Μια εκκλησία υπέστη ζημιές και ματαιώθηκε η λειτουργία. «Τίποτα δεν είναι ιερό, ακόμα και τη νύχτα της Ανάστασης του Χριστού», έγραψε ο Μαλάσκο.
Η ρωσική οργάνωση μισθοφόρων Βάγκνερ έστειλε τουλάχιστον 100 Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου πίσω στις ουκρανικές δυνάμεις με αφορμή το Ορθόδοξο Πάσχα, σύμφωνα με βίντεο που αναρτήθηκε σήμερα από τον ιδρυτή της οργάνωσης Γεβγκένι Πριγκόζιν.
«Ετοιμάστε τους όλους, δώστε τους τροφή και νερό, ελέγξτε τους τραυματίες», φαίνεται να δηλώνει ο Πριγκόζιν στο βίντεο που αναρτήθηκε στο Telegram από την υπηρεσία Τύπου του. Στη συνέχεια φαίνεται μια ομάδα Ουκρανών αιχμαλώτων να ενημερώνονται ότι θα επιστρέψουν στις ουκρανικές δυνάμεις με αφορμή το Πάσχα. «Ελπίζω ότι δεν θα ξαναπέσετε στα χέρια μας», λέει ένοπλος μισθοφόρος της Βάγκνερ στους άνδρες, πριν αυτοί επιβιβαστούν σε φορτηγό.
Πάνω από 100 άνδρες, με ορισμένους να κουτσαίνουν και άλλους να μεταφέρονται σε φορεία από τους συντρόφους τους, φαίνεται να περπατούν ο ένας πίσω από τον άλλο σε έναν λασπωμένο δρόμο, ενώ ένας άνδρας κρατώντας μια λευκή σημαία στέκεται πάνω σε ένα τεθωρακισμένο.
Ο προσωπάρχης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Αντρίι Γέρμακ, δήλωσε ότι 130 Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στην πατρίδα σε μια «μεγάλη πασχαλινή ανταλλαγή».