Η πανδημία άλλαξε για τα καλά τις συνήθειες των καταναλωτών παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα. Στη χώρα μας η στροφή στα online σούπερ μάρκετ είναι εντυπωσιακή, με σχεδόν 9 στους 10 να δηλώνουν ότι παραγγέλνουν είδη παντοπωλείου μέσω Διαδικτύου. Αυτό προκύπτει από έρευνα της PayPal σε 12 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. 

Όπως προκύπτει από την έρευνα, που διεξήχθη στα μέσα Σεπτεμβρίου από τη Maru/Matchbox για λογαριασμό της PayPal, το 89% των Ελλήνων ισχυρίζεται ότι έχει κάνει αγορές τροφίμων και προϊόντων παντοπωλείου online και ένα αρκετά υψηλό ποσοστό (της τάξης του 40%) των Ελλήνων e-shoppers κάνει χρήση του PayPal για τις εν λόγω συναλλαγές. Ωστόσο, ειδικά όσον αφορά στα φρέσκα προϊόντα, εξακολουθεί να υπάρχει η όρεξη για παραλαβή παραγγελίας από το κατάστημα, αλλά και για τα παραδοσιακά ψώνια δια ζώσης.

To 74% των καταναλωτών που επιλέγουν τις ηλεκτρονικές αγορές δηλώνουν ότι το κάνουν για να κερδίσουν πρωτίστως χρόνο «Η εξοικονόμηση χρόνου είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους σχεδόν 6 στους 10 Έλληνες ερωτηθέντες σχεδιάζουν να κάνουν online τουλάχιστον ένα μέρος των προμηθειών τους για την επερχόμενη εορταστική περίοδο. Τα γιορτινά ψώνια αποτελούσαν ανέκαθεν την αφορμή για ατελείωτες βόλτες στα μαγαζιά. Τώρα όμως βλέπουμε ένα σημαντικό μέρος αυτής της κίνησης να μετατοπίζεται από τους διαδρόμους των καταστημάτων προς τα ράφια του εικονικού κόσμου, ακόμη και όταν πρόκειται για τρόφιμα από το σούπερ μάρκετ. Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι εξοικειώνονται με το online shopping, είναι λογική η εκτίμηση ότι η εν λόγω τάση θα συνεχίσει να κερδίζει έδαφος τα επόμενα χρόνια», αναφέρει ο Efi Dahan, Γενικός Διευθυντής της PayPal για την Κεντρική-Ανατολική Ευρώπη, τη Ρωσία και το Ισραήλ.

Προκλήσεις και ευκαιρίες

Οι κόσμοι των online και των offline αγορών είναι συμπληρωματικοί και κάθε άλλο παρά «ξένοι» μεταξύ τους. Η έρευνα υπογραμμίζει μια υβριδική προσέγγιση για την αγορά νωπών προϊόντων έναντι των μη ευπαθών ειδών στο Διαδίκτυο. Για παράδειγμα, παρόλο που ο αριθμός των Ελλήνων που ισχυρίζεται ότι αγόρασε τρόφιμα online είναι εντυπωσιακός, μόλις το 10% αγόρασε φρέσκα προϊόντα. Έχει ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο τουλάχιστον τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι (31%) αγόρασαν φρούτα και λαχανικά στο διαδίκτυο, γεγονός που υποδηλώνει χαμηλότερο βαθμό ανησυχίας σχετικά με την παράδοση ευπαθών ειδών σε άριστη κατάσταση.

Παράλληλα, μεγάλη μερίδα Ελλήνων αναγνωρίζει και εκτιμά τα πλεονεκτήματα των διαδικτυακών αγορών, όταν πρόκειται για τη δυνατότητα πρόσβασης σε μια ευρύτερη γκάμα επιλογής ειδών υγιεινής διατροφής. Το 68% ανέφερε ότι η online αγορά τροφίμων επιτρέπει να επιλέξουν «βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα», ενώ το 52% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έτσι έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία βιολογικών τροφίμων. Το εύρημα αυτό δείχνει ότι οι ηλεκτρονικές αγορές που προσφέρουν ένα πιο διευρυμένο και ποικίλο φάσμα προϊόντων σε σχέση με τα φυσικά καταστήματα είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για όσους καταναλωτές δίνουν τη δέουσα σημασία στις υγιεινές επιλογές διατροφής.

Η πανδημία έχει επηρεάσει εξίσου την άποψη του καταναλωτικού κοινού, αναφορικά με τις διαφορές ανάμεσα στην επίσκεψη φυσικών και ηλεκτρονικών καταστημάτων. Εξυπακούεται ότι η νέα αντίληψη συνδέεται άμεσα με τη σημαντική πτυχή της προσωπικής ασφάλειας των αγοραστών, η οποία έχει αποκτήσει εντελώς καινούργιο νόημα από τις αρχές του περασμένου έτους. Το 36% των Ελλήνων δήλωσε ότι θα εξακολουθεί και στο μέλλον να μη νιώθει άνετα κάνοντας ψώνια σε πολυσύχναστα σημεία.

Υβριδικό μοντέλο

Σήμερα οι πελάτες κινούνται απρόσκοπτα μεταξύ διαφόρων τρόπων αγορών – στο διαδίκτυο, εντός φυσικών σημείων πώλησης και με τη μέθοδο του click-and-collect για την παραλαβή παραγγελιών. Η τάση των υβριδικών λύσεων στο λιανεμπόριο τροφίμων, με γνώμονα την ασφάλεια, την ευκολία και τις λοιπές διευκολύνσεις, μπορεί να σημείωσε ταχεία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά είναι βέβαιο ότι «ήρθε για να μείνει». Το 56% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα πραγματοποίησε διαδικτυακές πληρωμές -μέσα από πλατφόρμες όπως η PayPal- πιο συχνά μετά την πανδημία, ενώ το 36% δεν αισθάνεται άνετα πλέον να χρησιμοποιεί μετρητά ή να αγγίζει πληκτρολόγια για την εισαγωγή PIN. Ό,τι ξεκίνησε ενδεχομένως από ανάγκη, έχει πλέον κυριολεκτικά ενσωματωθεί στις καθημερινές αγοραστικές συνήθειες.

Καίριο χαρακτηριστικό ενός υβριδικού μοντέλου του λιανικού εμπορίου είναι η τεχνολογία και οι κωδικοί QR αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα καινοτομίας που υποκινεί μακροπρόθεσμες αλλαγές στη συμπεριφορά. Στην Ελλάδα, το 18% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έκανε χρήση κωδικών QR περισσότερο από τότε που ξέσπασε η πανδημία και το ίδιο ποσοστό είπε ότι τους χρησιμοποίησε για πρώτη φορά, σημειώνοντας το υψηλότερο αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των δώδεκα χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, υποδεικνύοντας έτσι τη δυναμική των QR Codes στη χώρα μας.