Το νέο όνομα του αγωγού Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ είναι πλέον «Μεγάλη Θάλασσα» ήτοι Great Sea Interconnector.
Πρόκειται για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ με νέο όνομα πλέον, καινούργιους επενδυτές και περισσότερη χρηματοδότηση.
Το βάρος της ‘Μεγάλης Θάλασσας’ θα σηκώσει πλέον ο κ. Μάνος Μανουσάκης και ο ΑΔΜΗΕ.
Από δω και πέρα ανοίγει ο δρόμος για έναρξη της κατασκευής αφού η επιτάχυνση του «Great Sea Interconnector», της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου- Ισραήλ, βρέθηκε στο επίκεντρο των επαφών που πραγματοποίησε σε ανώτατο επίπεδο ο Πρόεδρος του Ανεξάρτητου
Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, Μάνος Μανουσάκης, στην Κύπρο, πριν λίγες ημέρες.
Οι επαφές Μανουσάκη στην Κύπρο
Ο κ. Μανουσάκης συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κ. Γιώργο Παπαναστασίου, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) και τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Κύπρου (ΔΣΜΚ) κ. Σταύρο Σταυρινό.
Πρόκειται για τις πρώτες επίσημες συναντήσεις της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ με τις κυπριακές αρχές μετά την ανάληψη του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ από τον Διαχειριστή της Ελλάδας, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε ιδιαίτερα εποικοδομητικό κλίμα.
Κατά τη συνάντηση που είχε ο κ. Μανουσάκης με τον κ. Χριστοδουλίδη στο Προεδρικό Μέγαρο -παρουσία του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου κ. Γιώργου Παπαναστασίου- συζητήθηκαν τα επόμενα βήματα του έργου και το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται γι’ αυτό, η προοπτική επένδυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τι χρειάζεται να γίνει σε συνεργασία με τις κυπριακές αρχές για την υλοποίησή του.
Προηγουμένως, στη συνάντηση της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου με τον Υπουργό κ. Παπαναστασίου και με τη συμμετοχή του Εκτελεστικού Διευθυντή του ΔΣΜΚ κ.Σταύρου Σταυρινού, συζητήθηκαν τα βήματα που έχει ήδη κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία και ο συντονισμός του Διαχειριστή της Ελλάδας με το Υπουργείο προκειμένου να ολοκληρωθούν ομαλά οι μεταβιβάσεις των αδειοδοτήσεων του έργου και όλες οι διαδικασίες προκειμένου να ανοίξει άμεσα ο δρόμος για την έναρξη της κατασκευής στο πεδίο.
Κατά τις επαφές με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου οι οποίες διεξήχθησαν στα Γραφεία της ΡΑΕΚ υπό τον Πρόεδρό της Δρ. Ανδρέα Πουλλικκά,, η ΡΑΕΚ ενημερώθηκε από τη διοίκηση του Διαχειριστή για τη μεταβίβαση όλων των άυλων παγίων και των αδειών που αφορούν στο έργο στον ΑΔΜΗΕ από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης. Συζητήθηκε δε η επιτάχυνση των ρυθμιστικών αποφάσεων που απαιτούνται για τη συνέχεια του έργου. Τέλος, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ ανέλυσε τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν για τους Κύπριους καταναλωτές και πώς προωθεί το έργο την ενεργειακή μετάβαση, με βάση τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα της Κύπρου.
«Κλειδί» η συμφωνία με τα Εμιράτα
Οι πρώτες κινήσεις του ΑΔΜΗΕ ήταν να υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και να μπεί το Κυπριακό Δημόσιο και η TAQA στην Great Sea Interconnector.
Για το λόγο αυτό, πριν λίγες ημέρες υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ), του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου και της TAQA, καθετοποιημένου ενεργειακού ομίλου με έδρα το Άμπου Ντάμπι υπεγράφη στο ελληνικό περίπτερο στην COP 28 στο Ντουμπάι.
Αντικείμενο του MoU είναι το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ των τριών μερών για την είσοδο του Κυπριακού Δημοσίου και της TAQA στην θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ, Great Sea Interconnector -που αποτελεί το νέο φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας (Κρήτης)-Κύπρου-Ισραήλ, με σκοπό την επιτάχυνση της υλοποίησης του σκέλους Κρήτης-Κύπρου που εμφανίζει τον υψηλότερο βαθμό ωριμότητας.
Τη συμφωνία υπέγραψαν ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, κ. Γιώργος Παπαναστασίου, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνος Μανουσάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου TAQA, κ. Jasim Husain Thabet, παρουσία της Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, κυρίας Αλεξάνδρας Σδούκου.
Οι σχέσεις με τους εταίρους στον αγωγό
Ο σχεδιασμός της ‘Μεγάλης Θάλασσας’ περιλαμβάνει τη μετοχική είσοδο του ισραηλινού fund Aluma και την κατασκευή από την νορβηγική Nexans του καλωδιακού τμήματος της διασύνδεσης Κρήτης -Κύπρου.
Koμβικός παράγων του εγχειρήματος είναι ο ισραηλινός Ori Yogev, ιδρυτής και επικεφαλής του Aluma Infrastructure Fund που κατέχει την Tamares Telecom, που με τη σειρά του είναι πάροχος τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών χονδρικής και διαχειριστής δικτύων οπτικών ινών.
Παραμένει απροσδιόριστο αυτή τη στιγμή πόσο αρνητικά θα επηρεαστεί η εξέλιξη του πρότζεκτ με τον πόλεμο.
Ο κ.Ori Yogev που δηλώνει ‘φίλος και θαυμαστής’ της Ελλάδας, θεωρείται άνθρωπος με πολλές γνωριμίες και προσωπικές διασυνδέσεις σε αυτό που ονομάζουν κάποιοι ως «οργανωμένο κυβερνητικό και διοικητικό σύστημα του Ισραήλ» και όσοι κατάλαβαν, κατάλαβαν.
Επίσης θεωρείται άνθρωπος που έχει πολύ στενές σχέσεις, ακόμη και συγγενικές, με την εβραϊκή κοινότητα της Νέας Υόρκης που είναι ίσως το πιο ισχυρό λόμπι στις ΗΠΑ, σημειώστε το και αυτό.
Τώρα ο κος Μανουσάκης θα πρέπει να πείσει την κρατική εταιρεία ενέργειας του Αμπου Ντάμπι, TAQA, εκτός από τη μετοχική τους είσοδο στο project με όρους αναλογικότητας και για τη χρηματοδότηση του έργου.
Άλλωστε εδώ και καιρό, ο Υπουργός Επενδύσεων των Εμιράτων (ΗΑΕ) Μοχάμεντ Χασάν Αλσουαΐντι είχε εκφράσει το ενδιαφέρον του Αμπού Ντάμπι για την διασύνδεση με σκοπό τις εξαγωγές και την διασφάλιση της ηλεκτρικής επάρκειας.
Τα ΗΑΕ σχεδιάζουν να επενδύσουν έως και 54 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με στόχο μηδενικές καθαρές εκπομπές CO2 και βλέπουν την ευκαιρία που διανοίγεται με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Τα επόμενα βήματα για την κατασκευή
Τώρα προέχει η έναρξη της κατασκευής από την νορβηγική Nexans του καλωδιακού τμήματος της διασύνδεσης Κρήτης -Κύπρου, που κρίνοντας από τα όσα είπε ο κ.Μανουσάκης δεν θα αργήσει.
Επίσης η πορεία των συνομιλιών του Διαχειριστή με τους τρεις υποψήφιους επενδυτές, δηλαδή το Κυπριακό Δημόσιο, το ισραηλινό fund Aluma, και την κρατική εταιρεία ενέργειας του Αμπου Ντάμπι, TAQA, για την μετοχική τους είσοδο στο project.
Υπάρχει φυσικά και το θεμελιώδες θέμα της χρηματοδότησης.
Στο ερώτημα τι ποσοστά θα έχει κάθε μια από τις εταιρείες στο νέο πολυμετοχικό σχήμα του Great Sea Interconnector, εφόσον ευοδωθούν οι συζητήσεις, στον ΑΔΜΗΕ λένε ότι είναι ακόμη νωρίς για νούμερα, αφού η τελική σύνθεση δεν έχει ακόμη κλείσει.
Σε ζητήματα σαν αυτά εξάλλου εστιάζουν οι συζητήσεις που έχει αυτήν ακριβώς την περίοδο η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ με τους ενδιαφερόμενους.
Στο σχέδιο που συμφωνήσουν να μπουν όλοι στην νέα εταιρεία, τότε κυοφορείται τετραμελής σύνθεση (μαζί με τον ΑΔΜΗΕ), χωρίς και πάλι να είναι σαφές αν θα κατέχει από 25% έκαστος.
Η μετοχική μορφή του νέου έργου θα κρίνει και την συμμετοχή καθενός στη χρηματοδότηση: Εκ του συνολικού προϋπολογισμού των 1,9 δισ ευρώ, τα 657 εκατ. αφορούν την επιδότηση από το Connecting Europe Facility, η οποία μεταβιβάστηκε προ ημερών μέσω της συμφωνίας μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων (Asset Purchase Agreement) από τον EuroAsia Interconnector στον ΑΔΜΗΕ, μαζί και με τις μελέτες της άδειας.
Τα υπόλοιπα 1,3 δισ θα εξευρεθούν από τραπεζικό δανεισμό, τόσο μέσω EIB, όσο και από εμπορικές τράπεζες, όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιου τύπου projects.
Οι νέοι μέτοχοι θα εισφέρουν το αρχικό μετοχικο κεφάλαιο, αλλά από εκεί και πέρα το έργο θα χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες.
Οσο για το ερώτημα, πότε ξεκινά η κατασκευή από τη Nexans, η απάντηση είναι μόλις μεταφερθεί η προκαταβολή από το Κοινοτικό κεφάλαιο (CINEA), εξέλιξη πάντως που δεν φαίνεται να αργεί.
Ο Νάσος Κτωρίδης και τα ανέκδοτα για τον αγωγό
Για τον προκάτοχο του κ. Μανουσάκη στη διοίκηση του μεγάλου έργου, τον κο Νάσο Κτωρίδη, κυκλοφορούν πλέον …ανέκδοτα στη Μεγαλόνησο.
Λένε στη Λευκωσία, ότι ο προηγούμενος επικεφαλής, ο ‘αδελφός Κύπριος’ Νάσος Κτωρίδης αποδείχθηκε στην πράξη ότι «εν καλός ο μιτσίς σιόρ» σε άπταιστα Κυπριακά, που σημαίνει πολύ απλά ότι βγήκε ακατάλληλος για τη δουλειά.
Του έλεγαν εδώ και καιρό του κου Κτωρίδη (που κάποτε είχε αποκληθεί και ‘Σωκράτης Κόκκαλης της Κύπρου’ αλίμονο σε όλους) «πάρε μέτρα τζιε η φουσκαροφουσκάτσα σου εν να σπάσει» πάλι σε κυπριακή διάλεκτο που σημαίνει «κάνε κάτι για το πρότζεκτ δεν θα σου πέσουν τα μούτρα», αλλά ο Νάσος δεν έκανε τίποτε και στο τέλος του υπέδειξαν να φύγει πάλι στα Κυπριακά «έτην τζιαχαμέ την πόρταν», δηλαδή ‘ιδού η έξοδος’, όπερ και εγένετο.
Τσούνης: η Ελλάδα βασικός ενεργειακός παίκτης στη Ν.Α. Ευρώπη
Τη συνεργασία μεταξύ των συμμάχων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων σε θέματα διεθνούς τάξης, καθώς και τη βαθιά δέσμευση για τη διασφάλιση της Δημοκρατίας, του δημοκρατικού ήθους και αρχών, καθώς και της ελευθερίας, προέταξε ο ο Αμερικανός πρέσβης Γιώργος Τσούνης μιλώντας στο Φόρουμ Αthens Security το οποίο διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Πάντειου Πανεπιστημίου.
Ο Αμερικανός πρέσβης θέλησε να στείλει το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι ο σημαντικότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή και ότι είναι πυλώνας σταθερότητας σε μια περιοχή που έχει πολλές πηγές αστάθειας, στη Βαλκανική, στη Μέση Ανατολή.
«Χρειάζεσαι σημαντικούς, ικανούς και αξιόπιστους συμμάχους. Σε ποιον θα πας σε αυτή την περιοχή αν χρειάζεσαι ενα σύμμαχο για τη διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή; Είναι η Ελλαδα. Είναι η μόνη που έχει τη δυνατότητα και το ήθος να το πράξει. Είναι σημαντικός σύμμαχος η Ελλάδα και το έχει αποδείξει πολλές φορές. Θα είναι η λύση για πολλά πράγματα. Αναδεικνύεται ως ενεργειακός πορμηθευτής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι, επίσης, στις κορυφαίες δέκα χώρες στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» είπε και δίνοντας έμφαση στον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας, τόνισε πως κάνει τις επενδύσεις να γίνει ο κύριος πάροχος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Επιπροσθέτως, εξήρε τη σημασία απόκτησης της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα.
Παράλληλα, ανέδειξε τον διεθνή ρόλο των ΗΠΑ, λέγοντας πως είναι σημαντικός ως προς τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αλλά και όσον αφορά τη Γάζα, τις συνεργασίας και τις συμμαχίες με χώρες της Μέσης Ανατολής, μερικές εξ αυτών παίζουν σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση των ομήρων.
Και νέοι ύμνοι Πάϊατ για Ελλάδα και ενεργειακή μετάβαση
«Η Ελλάδα έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην απεξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια κατά τη διάρκεια της κρίσης», τόνισε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την ενέργεια, Τζόφρι Πάιατ, στην COP28.
Ο κος Πάιατ χαρακτήρισε την Ελλάδα ως μοντέλο για την Ευρώπη: “Πριν από επτά χρόνια, όταν ανέλαβα πρέσβης, κανείς Ευρωπαίος αξιωματούχος δεν θα μιλούσε έτσι για τη χώρα. Ο ελληνικός κλάδος και η υφυπουργός Αλ. Σδούκου έδειξαν την απαραίτητη ηγεσία”, υπογράμμισε.
Παράλληλα, ο Αμερικανός αξιωματούχος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στη Δυτική Ελλάδα, αποκαλώντας την “εργαστήριο” για πολλούς τομείς της ενεργειακής μετάβασης και εστία της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας που περιλαμβάνει τα έργα της Advent Technologies με έμφαση το υδρογόνο.
Ο Πάιατ τόνισε ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στις πρώτες 3-4 χώρες πανευρωπαϊκά στην ενεργειακή μετάβαση και αυτό δεν αφορά μόνο τις ΑΠΕ, αλλά και τις διασυνδέσεις.
Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η συνδεσιμότητα περνάει αναγκαστικά από τα Δυτικά Βαλκάνια ώστε αυτές οι χώρες να απανθρακοποιήσουν την οικονομία τους και να απεξαρτηθούν από το ρωσικό αέριο μέσω του LNG της Αλεξανδρούπολης.
Στην περίπτωση της Αν. Μεσογείου, η πολυμερής συνεργασία των κρατών της περιοχής με τις ΗΠΑ συνεχίζεται παρά τα γεγονότα στο Ισραήλ και τη Γάζα.
