Στο τακτικό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της 19ης Δεκεμβρίου παραπέμπεται η επίλυση όλων των μεγάλων διαφορών για το ενεργειακό πακέτο της ΕΕ αφού λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα και οι διαφορές του μετώπου Γερμανίας και «δορυφορικών κρατών» με το μέτωπο του Νότου, δεν φαίνονται να βρίσκουν κοινό τόπο επίλυσης.

Θυμίζουμε ότι στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, τα κράτη-μέλη είχαν δώσει τη δυνατότητα στην Κομισιόν και στους υπουργούς Ενέργειας, να δώσουν τη λύση.

Εν τω μεταξύ όμως οι διεθνείς τιμές υποχώρησαν και οι Γερμανοί έδωσαν το σύνθημα «η κατάσταση πάει καλύτερα, ας αφήσουμε τις λύσεις για λίγο αργότερα, δεν υπάρχει βιασύνη!».

Μία άποψη εντελώς επιπόλαιη αφού η οποιαδήποτε διεθνής επιπλοκή μπορεί να επαν-εκτινάξει τις τιμές μέσα σε 4-5 ημέρες, έχει ξανασυμβεί αυτό άλλωστε.

«Κλειδί είναι η επικείμενη πρόταση της Κομισιόν για προσωρινό ανώτατο όριο τιμών, δηλαδή …ημι-μόνιμο πλαφόν που θα συνυπολογίζει τις διασφαλίσεις που ζητούν τα κράτη μέλη, προκειμένου να συζητηθεί στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στις 24 Νοεμβριου» όπως τονίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σύμφωνα με πληροφορίες η Κομισιόν επισπεύδει τις διαδικασίες για πρόταση προσωρινού πλαφόν στο αέριο, μετά και την προειδοποίηση 15 χωρών, (μεταξύ αυτών Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο και Πολωνία), για βέτο στο συνολικό ενεργειακό πακέτο, εντούτοις οι πιθανότητες αυτή να είναι έτοιμη ως την επικείμενη σύνοδο των υπ. Ενέργειας, είναι μικρές.

Οι διαφορές μεταξύ των 27 δεν γεφυρώνονται, η Γερμανία αντιτίθεται στην επιβολή πλαφόν επειδή μπορεί -όπως λέει- να στρέψει τους προμηθευτές αερίου στην Ασία από τις ευρωπαϊκές αγορές, και όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα επέλθει συμφωνία μέσα στις ημέρες οπότε το έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της 24ης Νοεμβρίου θα αποβεί και αυτό άκαρπο προβλέπει έμπειρος Έλληνας των Βρυξελλών.

Πάντως η σημαντική πτώση των τιμών του φυσικού αερίου (κάτω των 114 ευρώ/ MWh, πολλοί μιλούν για κάτω από 110 τις επόμενες ημέρες), επιφέρει στην Ευρώπη αδικαιολόγητο εφησυχασμό. To κλίμα χαλάρωσης αποτυπώνεται τόσο στις πρόσφατες δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάινεν, όσο και στις συζητήσεις στους διαδρόμους των Βρυξελλών, όπου τίποτα δεν προδιαθέτει πως κινούμαστε στην κατεύθυνση να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση.

Είναι φοβερό αλλά η λεγόμενη πανίσχυρη ΕΕ έχει βάλει όλα της τα στοιχήματα σε ήπιο χειμώνα (!) που θα περιορίσει δραστικά τις ανάγκες για θέρμανση, όπως και την κατανάλωση φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αποθήκες, με την ελπίδα ότι θα μείνουν ανέπαφα κάποια από τα αποθέματα και για την επόμενη σεζόν» τονίζει ο Έλληνας των Βρυξελλών και συνεχίζει: τι θα γίνει όμως με τα βαριά κρύα του Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου; Θα εκτιναχθεί η ζήτηση για φυσικό αέριο, μαζί της και οι τιμές στον TTF. Και επίσης εάν δεν λήξει σύντομα ο πόλεμος στην Ουκρανία; Όποιο και να είναι το κλίμα σήμερα πρέπει να βρεθεί λύση που να είναι λειτουργική υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και όχι μόνο για φέτος.

Σε κάθε περίπτωση το πλαφόν θα παραμείνει ζητούμενο, ακόμα κι αν τελικά υπάρξει συμφωνία πάνω σε άλλα κεφάλαια του ενεργειακού πακέτου. Πολύ σημαντικό πρόβλημα προς επίλυση είναι η καινούργια διάρθρωση της αγοράς (το νέο benchmark για το φυσικό αέριο), που αναβάλλεται συνεχώς και πάει για το Μάρτιο του 2023.

Πότε όμως θα είναι έτοιμο το μέτωπο του Νότου για τη «μεγάλη παρέμβαση»;

Η αλήθεια είναι πως Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πολωνία και Βέλγιο, δουλεύουν σκληρά προς την κατεύθυνση του πλαφόν τονίζοντας πως «αν δεν γίνει θα μπλοκάρουμε τον κανονισμό αλληλεγγύης».

Στην κρίσιμη Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Energy) της Κομισιόν πάντως λένε ότι στις 24 Νοεμβρίου δεν θα βρεθεί λύση όλα θα αναβληθούν για το επόμενο συμβούλιο της 19ης Δεκεμβρίου ή ακόμη και για τη σουηδική Προεδρία που ξεκινά από 1η Ιανουαρίου.

Οι Σουηδοί πάντως δεν φημίζονται καθόλου για την προώθηση διευρωπαϊκών λύσεων, αντίθετα είναι αρκετά γερμανοκεντρικοί αλλά και παραδοσιακοί απομονωτιστές άρα, τα πιάσαμε τα λεφτά μας λέει ο έμπειρος Έλληνας των Βρυξελλών.

Το πακέτο λύσεων που δεν προχωράει

Η Σύνοδος των υπουργών και η Κομισιόν εκπονήσουν μέχρι τις 24 Νοεμβρίου προτάσεις για 10 μέτρα:

α) Αναλυτική μελέτη και κατάρτιση δείκτη αναφοράς έως τις αρχές του 2023, που να αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου.

β) Ενιαία προμήθεια φυσικού αερίου. Μείωση ζήτησης κατά 15% από πέρυσι, σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες. Συμφωνίες με αξιόπιστους εταίρους για την αναζήτηση αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την εκμετάλλευση του βάρους της συλλογικής αγοράς της Ένωσης.

γ) Λίστα τιμών για τις συναλλαγές φυσικού αερίου για τον άμεσο περιορισμό των “επεισοδίων” υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 23 παρ. 2 του Σχεδίου Κανονισμού του Συμβουλίου που προτάθηκε τη 18η Οκτωβρίου 2022.

δ) Πλαίσιο σε επίπεδο Ε.Ε. για τον περιορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ανάλυση κόστους και οφέλους, χωρίς τροποποίηση της αξιολογικής κατάταξης (merit order), αποτρέποντας παράλληλα την αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, αντιμετωπίζοντας τις επιπτώσεις χρηματοδότησης και διανομής και τις επιπτώσεις του στις ροές πέρα από τα σύνορα της Ε.Ε.

ε) Βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας για την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς, την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας και την εξάλειψη των παραγόντων που ενισχύουν τη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·

στ) Παρακολούθηση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη ΑΠΕ και των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έκτακτης ανάγκης βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ (σ.σ. Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε.).

ζ) Μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ελλείψει διμερών συμφωνιών αλληλεγγύης.

η) Αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας.

θ) Κινητοποίηση συναφών εργαλείων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ένωσης είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλα τα σχετικά εργαλεία σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας, διατηρώντας παράλληλα την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς.

ι) Λειτουργία Ενεργειακής Πλατφόρμας της Ε.Ε., η οποία είναι ανοιχτή επίσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους τρεις συνδεδεμένους Ανατολικούς Εταίρους.

Η τύχη του Ιβηρικού μοντέλου

Σε ό,τι αφορά την αποσύνδεση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου (TTF), δηλαδή την υιοθέτηση του περίφημου ιβηρικού μοντέλου, αξίζει να σημειωθεί ότι στην τελευταία σύνοδο προτάθηκε μια παραλλαγή του μοντέλου από τη Γαλλία.

Με βάση το ιβηρικό μοντέλο, τίθεται πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή και με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η μείωση των τιμών του ηλεκτρισμού συνολικά για όλη την αγορά χωρίς να υπάρχει εξάρτηση από επιδοτήσεις των λιανικών τιμών του ρεύματος.

Ωστόσο, όπως παραδέχεται και η ίδια η Κομισιόν, ο μηχανισμός αυτός πρέπει να είναι σωστά δομημένος, ώστε να μην οδηγεί σε αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.

Η γαλλική πρόταση διαφοροποιείται ως προς τον τρόπο διαμόρφωση της τιμής του πλαφόν του αερίου, ο οποίος θα είναι τέτοιος ώστε να μην οδηγούμαστε σε αύξηση της κατανάλωσης αερίου.

ΕΕ: Και άλλη μείωση εκπομπών ρύπων αλλά …με τι καύσιμο;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να αυξήσει τις κλιματικές φιλοδοξίες της και δεν θα «κάνει πίσω», ανακοίνωσε ο Φρανς Τίμερμανς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σήμερα στη διάρκεια της COP27 που διεξάγεται στην Αίγυπτο.

Η μείωση των εκπομπών των 27 αναμένεται να φθάσει «τουλάχιστον το 57%” έως το 2030, έναντι του στόχου για τουλάχιστον 55% που αναφερόταν μέχρι τώρα, και “μπορώ με χαρά μου σήμερα εδώ να σας ανακοινώσω ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να επικαιροποιήσει τις δεσμεύσεις της ώστε να αντικατοπτρίζουν αυτή την αυξημένη φιλοδοξία», δήλωσε στη διάρκεια ομιλίας του.

Ο ευρωπαίος αξιωματούχος υπογράμμισε τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν πρόσφατα για την ανακατανομή μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ των μειώσεων των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, για τους στόχους δέσμευσης του άνθρακα από τα εδάφη και τα δάση ή για το τέλος των οχημάτων με θερμικούς κινητήρες.

«Βρισκόμαστε αποφασιστικά στην οδό της οριστικοποίησης ολόκληρης της νομοθεσίας, ώστε να τεθούν σε εφαρμογή μέχρι το τέλος του έτους οι κλιματικοί στόχοι μας», διαβεβαίωσε ο Φρανς Τίμερμανς από το βήμα της μεγάλης διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα, η οποία διεξάγεται στο θέρετρο Σαρμ ελ-Σέιχ.

«Μην αφήσετε κανέναν να σας πει, εδώ ή αλλού, ότι η ΕΕ κάνει πίσω. Μην τους αφήσετε να σας πουν ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σκοτώνει το ευρωπαϊκό Πράσινο Σύμφωνο και ότι ορμάμε προς το αέριο», πρόσθεσε αναφερόμενος στο δύσκολο απογαλακτισμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και την αναζήτηση νέων πηγών εφοδιασμού.

Διαβάστε ακόμη: