Την… διπλή εικόνα που επικρατεί στο πεδίο του Πρίνου περιγράφουν οι τελευταίες εξελίξεις. Από τη μια, οι εργώδεις προσπάθειες της Energean, μέσω της θυγατρικής της EnEarth, σχετικά με το mega project Prinos CO2 Storage, όπου, μετά την έκδοση της ΑΕΠΟ, δρομολογούνται τα επόμενα βήματα.
Από την άλλη, το «παγωμένο» project της Υπόγειας Αποθήκης Νότιας Καβάλας, για το οποίο την περασμένη Παρασκευή 21 Νοεμβρίου δόθηκε μια ακόμη παράταση της άδειας εκμετάλλευσης της από την Energean.
Η Υπόγεια Αποθήκη
Ειδικότερα, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκου Τσάφου, δίνεται παράταση έως τις 23 Νοεμβρίου 2026.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, «προκειμένου για την Περιοχή Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου «Νότια Καβάλα», η διάρκεια της Άδειας Εκμετάλλευσης Νότιας Καβάλας παρατείνεται από την λήξη της έως την 23η Νοεμβρίου 2026, εκτός εάν επέλθει πρώτη η ημερομηνία της υποπερ. β’ της περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 6 της ‘Έβδομης Τροποποιητικής Σύμβασης», ενώ διευκρινίζεται ότι «οι υφιστάμενες σχετικές εγκαταστάσεις παραγωγής ακολουθούν την Άδεια Εκμετάλλευσης Νότιας Καβάλας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 27 της Σύμβασης, ως αυτή τροποποιήθηκε με τις Πρώτη, Δεύτερη, Τρίτη, Τέταρτη, Πέμπτη, Έκτη και Έβδομη Τροποποιητικές Συμβάσεις».
Πρόκειται για μια τυπική μεν, αλλά αναγκαία απόφαση καθώς η τελευταία παράταση έληξε στις 23 Νοεμβρίου 2025 και προηγήθηκαν η σχετική επιστολή της αναδόχου Energean Oil & Gas A.E. καθώς και η θετική εισήγηση της ΕΔΕΥΕΠ.
Το κρίσιμο στοιχείο στην υπόθεση είναι βέβαια «το γεγονός ότι δεν έχει επέλθει η ημερομηνία έναρξης παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης, ως χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου, του υπόγειου φυσικού χώρου της Περιοχής Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου «Νότια Καβάλα», δυνάμει σύμβασης παραχώρησης στον παραχωρησιούχο που θα αναδειχθεί από την διαγωνιστική διαδικασία, που διεξαγάγει το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.».
Υπενθυμίζεται ότι έχει προηγηθεί το «ναυάγιο» στο οποίο κατέληξε ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ, τον Μάρτιο του 2023, καθώς δεν υποβλήθηκε καμία δεσμευτική προσφορά. Εξέλιξη που επήλθε λόγω των σοβαρών ενστάσεων των υποψηφίων σχετικά με το λεγόμενο «ποσοστό κοινωνικοποίησης» και το οποίο κατά την απόφαση της ΡΑΑΕΥ δεν θα μπορούσε να υπερβαίνει το 50%, κάτι που δεν διασφάλιζε την βιωσιμότητα της επένδυσης.
Σε κάθε περίπτωση, εάν είχε υιοθετηθεί η προ 15ετίας πρόταση της Εnergean για τη μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος, σε μόνιμη υπόγεια αποθήκη με ονομαστική χωρητικότητα 1 δισ. κυβικών μέτρων, η χώρα θα διέθετε ένα σοβαρό «όπλο» στα φαρέτρα της εν μέσω των διαρκών αναταράξεων στη διεθνή ενεργειακή αγορά.
Στο φουλ οι μηχανές για το Prinos CO2 Storage
Σε αντίθεση με την… ακινησία για την αξιοποίηση της υπόγειας αποθήκης Ν. Καβάλας, οι εξελίξεις τρέχουν σχετικά με το μεγάλο έργο Prinos CO2 Storage. Αν και με σοβαρές καθυστερήσεις, εκδόθηκε μέσα στο μήνα η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων από το ΥΠΕΝ για την Πρώτη Φάση του project, έχει βγει στον αέρα ο διεθνής διαγωνισμός για το γεωτρύπανο το οποίο θα διενεργήσει γεωτρήσεις σχετικές με την εισπίεση διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και την αφαίρεση θαλασσινού νερού από τους ταμιευτήρες, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η ανάθεση της FEED (Front-End Engineering Design).
Σε αυτό το μέτωπο διεξάγεται πάντως αγώνας δρόμου για να ξεκινήσουν τελικά οι γεωτρήσεις εντός του 2026, που αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου να μην χαθεί η χρηματοδότηση, ύψους 150 εκατ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Υπενθυμίζεται ότι το έργο της αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανική επένδυση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην χώρα, καθώς θα υπερβεί το 1 δισ. ευρώ, ενώ θα συμβάλει καθοριστικά στην προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου του θερμοκηπίου και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ελλάδας και της Ε.Ε.
Σημειώνεται ότι με την πλήρη ανάπτυξη της μονάδας αποθήκευσης από το 2029 και μετά, θα αποθηκεύονται στον Πρίνο ποσότητες που αναλογούν σε περίπου το 25% της εγχώριας βαριάς βιομηχανίας, με προφανές όφελος για το κλίμα αλλά και με απελευθέρωση πόρων άνω των 200 εκατ. ευρώ για τις βιομηχανικές μονάδες σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τις σημερινές τιμές στον Μηχανισμό Εμπορίας Εκπομπών που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (EU Emissions Trading System- ETS).
Το project, το οποίο προωθείται από την EnEarth, έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest-PCIs) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει διασφαλίσει ήδη χρηματοδοτήσεις της τάξης των 270 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», κάτι που πιστοποιεί και τη στρατηγική σημασία του.
Το έργο σε πλήρη ανάπτυξη θα διαθέτει δυναμικότητα απορρόφησης 2,5 με 3 εκατ. τόνων CO2 κατ’ έτος. Ωστόσο, η Πρώτη Φάση την οποία αφορά και η ΑΕΠΟ από το ΥΠΕΝ, καλύπτει δυναμικότητα έως 1 εκατ. τόνους CO₂ ετησίως για ορίζοντα 20 ετών.
Σύμφωνα με τον τελικό σχεδιασμό που έχει κατατεθεί στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, ο Πρίνος θα υποδεχθεί γεωτρήσεις εισπίεσης CO₂ αλλά και γεωτρήσεις παραγωγής θαλασσινού νερού από τους ταμιευτήρες, ώστε να απελευθερωθεί ο απαιτούμενος χώρος αποθήκευσης. Η τροφοδοσία θα γίνεται κυρίως μέσω αγωγών, με συμπληρωματικές ποσότητες να παραλαμβάνονται οδικώς στις χερσαίες εγκαταστάσεις «Σίγμα».
Προβλέπονται ακόμη παρεμβάσεις στο χερσαίο μέτωπο για τη δημιουργία συλλέκτη υποδοχής, περιοχής εκφόρτωσης και συμπίεσης, ενώ υποθαλάσσιος αγωγός περίπου 20 χιλιομέτρων θα συνδέει τις εγκαταστάσεις με την υπεράκτια εξέδρα Βήτα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η EnEarth έχει ήδη υπογράψει 15 μη δεσμευτικά Μνημόνια Κατανόησης με εγχώριες και ξένες βιομηχανίες για συνολικές ποσότητες 6,12 εκατ. τόνων CO₂ ετησίως.
