Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διεξοδική έρευνα για να αξιολογήσει κατά πόσον ορισμένα ελληνικά μέτρα στήριξης υπέρ των ΕΛΤΑ συνάδουν με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, τα ΕΛΤΑ είναι ο μεγαλύτερος φορέας παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών στην Ελλάδα και ο ταχυδρομικός φορέας στον οποίο έχει ανατεθεί η υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας (ΥΠΚΥ), η οποία αποτελεί αποστολή δημόσιας υπηρεσίας.

Η έρευνα της Επιτροπής

Τον Μάιο του 2020, η Επιτροπή έλαβε καταγγελία στην οποία υποστηρίζεται ότι αρκετά μέτρα υπέρ των ΕΛΤΑ συνιστούν ασυμβίβαστη κρατική ενίσχυση υπέρ της επιχείρησης. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:

• την καταβολή από το ελληνικό Δημόσιο 149 εκατ. ευρώ στα ΕΛΤΑ τον Δεκέμβριο του 2020 ως πρόσθετη αντιστάθμιση ΥΠΚΥ για την περίοδο 2013-2018.
• εισφορά κεφαλαίου από την Ελλάδα ύψους 100 εκατ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΛΤΑ, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 και
• τη χορήγηση βάσει του ελληνικού κώδικα ΦΠΑ απαλλαγής από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σε όλες τις ταχυδρομικές υπηρεσίες των ΕΛΤΑ από το 2000.

Κατά το παρόν στάδιο, με βάση την προκαταρκτική της αξιολόγηση, η Επιτροπή διατηρεί αμφιβολίες σχετικά με το εάν ορισμένα μέτρα υπέρ των ΕΛΤΑ συνάδουν με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Για τον λόγο αυτόν αποφάσισε να κινήσει διεξοδική έρευνα σχετικά με:

• αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον τα ΕΛΤΑ δικαιούνταν νομίμως πρόσθετη αποζημίωση ΥΠΚΥ για την περίοδο 2013-2018, δεδομένου ότι είχαν ήδη λάβει ετήσια αντιστάθμιση ύψους 15 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο·
• αμφιβολίες σχετικά με το εάν η εισφορά κεφαλαίου υπέρ των ΕΛΤΑ έχει χορηγηθεί με τους όρους της αγοράς ή εάν έχει παράσχει στην επιχείρηση αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της·
• ανησυχίες ότι, στον βαθμό που η απαλλαγή από τον ΦΠΑ εφαρμόζεται σε όλες τις ταχυδρομικές υπηρεσίες που παρέχονται από τα ΕΛΤΑ, το μέτρο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ενίσχυση. Ενώ το μέτρο θα μπορούσε να θεωρηθεί υφιστάμενη ενίσχυση για την περίοδο πριν από τον Αύγουστο του 2010, θα συνιστούσε νέα ενίσχυση για την περίοδο από τον Αύγουστο του 2010. Η Επιτροπή έχει αμφιβολίες ως προς το συμβιβάσιμο μιας τέτοιας νέας ενίσχυσης.

Η Επιτροπή θα διερευνήσει επί του παρόντος περαιτέρω κατά πόσον επιβεβαιώνονται οι αρχικές ανησυχίες της. Η έναρξη διεξοδικής έρευνας παρέχει στην Ελλάδα, στον καταγγέλλοντα και σε άλλα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη τη δυνατότητα να υποβάλουν παρατηρήσεις. Δεν προδικάζει την έκβαση της έρευνας.

Ιστορικό

Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με την αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας, που εγκρίθηκαν το 2011, οι επιχειρήσεις μπορούν να αποζημιωθούν για το επιπλέον κόστος παροχής δημόσιας υπηρεσίας με την επιφύλαξη ορισμένων κριτηρίων. Με τον τρόπο αυτό επιτρέπεται στα κράτη μέλη να χορηγούν κρατικές ενισχύσεις για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι επιχειρήσεις στις οποίες έχουν ανατεθεί οι εν λόγω υπηρεσίες δεν λαμβάνουν υπεραντιστάθμιση. Το μέτρο αυτό ελαχιστοποιεί τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και εγγυάται την αποτελεσματική χρήση των δημόσιων πόρων.

Επιπλέον, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, οι δημόσιες παρεμβάσεις υπέρ επιχειρήσεων μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση εφόσον πραγματοποιούνται υπό όρους που θα αποδεχόταν ένας ιδιώτης επενδυτής υπό συνθήκες αγοράς [« αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς – ΙΕΟΑ»]. Εάν δεν τηρείται η εν λόγω αρχή, οι δημόσιες παρεμβάσεις συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεδομένου ότι παρέχουν στον δικαιούχο οικονομικό πλεονέκτημα το οποίο δεν έχουν οι ανταγωνιστές του.