Απρόβλεπτες, κρίσιμες και πιο καθοριστικές από ποτέ έχουν χαρακτηριστεί οι Αμερικανικές Εκλογές του 2024. Μπορεί ήδη περί τους 70 εκατομμύρια ψηφοφόρους να έχουν προσέλθει στην πρόωρη ψηφοφορία, ωστόσο, μόλις λίγες ώρες έχουν απομείνει για να ανοίξουν επίσημα οι κάλπες στις ΗΠΑ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που σήμερα (5.11) θα το ξενυχτήσουν (λόγω της διαφοράς ώρας) για να παρακολουθήσουν από τα διεθνή ΜΜΕ τα πρώτα αποτελέσματα από τις Πολιτείες – κλειδιά, που θα κρίνουν τον νικητή.
Πριν δούμε αναλυτικά τον οδηγό για το πώς θα παρακολουθήσουμε τη μεγάλη βραδιά των Αμερικανικών Εκλογών σε ώρα Ελλάδος, ας δούμε αναλυτικά όσα θα πρέπει να γνωρίζουμε για τη διαδικασία.
Εκλογές ΗΠΑ 2024: Οκτώ σημεία για την αναμέτρηση Χάρις – Τραμπ
1. Πώς ψηφίζουν οι Αμερικάνοι
Η 5η Νοεμβρίου 2024 δεν είναι αποκλειστικά «ημέρα εκλογών» για τις ΗΠΑ. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ψηφίσει νωρίς μέσω ταχυδρομείου ή αυτοπροσώπως, αποφεύγοντας έτσι μεγάλες ουρές, πιθανή κακοκαιρία ή άλλα εμπόδια. Η πρώτη ημέρα της πρόωρης ψηφοφορίας της Τζόρτζια «έσπασε ρεκόρ», σύμφωνα με κρατικούς αξιωματούχους, ενώ πάνω από 97.000 ψήφισαν την πρώτη ημέρα στο Ουισκόνσιν.
Οι Δημοκρατικοί ενθάρρυναν τους πολίτες να ψηφίσουν μέσω ταχυδρομείου το 2020 για να αποφύγουν την έκθεση στον κορωνοϊό και έδωσαν νομικές μάχες. Ο Τραμπ, αντίθετα, υποστήριξε ψευδώς ότι η πρακτική ήταν γεμάτη απάτες, αν και οι Ρεπουμπλικάνοι έκτοτε άλλαξαν στάση και ασπάστηκαν περισσότερο την πρακτική της επιστολικής ψήφου. Με εξαίρεση την Αλαμπάμα, το Μισισιπή και το Νιου Χάμσαϊρ, όλες οι πολιτείες δίνουν στους ψηφοφόρους την ευκαιρία να ψηφίσουν αυτοπροσώπως σε εκλογικό κέντρο πριν από την ημέρα των εκλογών. Οι περισσότερες πολιτείες ξεκινούν την καταμέτρηση αυτών των ψηφοδελτίων την ημέρα των εκλογών και ορισμένες απαιτούν από τους αξιωματούχους να περιμένουν μέχρι να κλείσουν οι κάλπες για να ξεκινήσει η καταμέτρηση.
2. Ποιοι είναι οι υποψήφιοι για την προεδρία
Η Καμάλα Χάρις, σημερινή αντιπρόεδρος, κέρδισε την υποψηφιότητα του Δημοκρατικού κόμματος αφού ο Τζο Μπάιντεν τερμάτισε την κούρσα για επανεκλογή. Είναι πρώην γερουσιαστής, γενικός εισαγγελέας της Καλιφόρνια και εισαγγελέας του Σαν Φρανσίσκο και διεκδικεί να γράψει ιστορία ως η πρώτη γυναίκα και η πρώτη μαύρη γυναίκα που εξελέγη πρόεδρος στην 248χρονη ιστορία της Αμερικής.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, είναι για τρίτη συνεχόμενη φορά υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο επιχειρηματίας συνεχίζει να επαναλαμβάνει τον ψευδή ισχυρισμό του ότι οι Δημοκρατικοί του έκλεψαν τις εκλογές του 2020. Είναι ο πρώτος πρόεδρος που παραπέμφθηκε δύο φορές σε δίκη και καταδικάστηκε για έγκλημα. Ο Τραμπ είναι επίσης ο γηραιότερος υποψήφιος μεγάλου κόμματος στην ιστορία και αυτό το καλοκαίρι επέζησε από δύο απόπειρες δολοφονίας.
Ο Τσέις Όλιβερ είναι ο – ελάχιστα γνωστός – υποψήφιος για το Libertarian κόμμα. Ο Όλιβερ έθεσε υποψηφιότητα για μια έδρα στη Γερουσία της Τζόρτζια το 2022 και συγκέντρωσε το 2% των ψήφων. Το κόμμα, το οποίο δίνει προτεραιότητα στις μικρές κυβερνητικές και ατομικές ελευθερίες, συνήθως κερδίζει το 3% ή λιγότερο των εθνικών ψήφων, αλλά τα μέλη του θα μπορούσαν ακόμη να αποδειχθούν κρίσιμα σε ορισμένες πολιτείες.
Η Τζιλ Στάιν, γιατρός που ήταν υποψήφια υπό το κόμμα των Πρασίνων το 2016, είναι υποψήφια ξανά το 2024. Ξεκίνησε την τρέχουσα εκστρατεία της κατηγορώντας τους Δημοκρατικούς ότι πρόδωσαν τις υποσχέσεις τους «για τους εργαζόμενους, τη νεολαία και το κλίμα ξανά και ξανά».
Ο Κορνέλ Γουέστ είναι ανεξάρτητος. Ο πολιτικός ακτιβιστής, φιλόσοφος και ακαδημαϊκός κάνει μια προσπάθεια να προσελκύσει περισσότερους προοδευτικούς ψηφοφόρους με δημοκρατική τάση.
3. Ποιοι είναι οι δρόμοι για τη νίκη;
Κάθε πολιτεία μετράει τις ψήφους της ξεχωριστά. Με δύο εξαιρέσεις – τη Νεμπράσκα και το Μέιν. Εκεί ο νικητής μιας πολιτείας λαμβάνει όλες τις εκλογικές ψήφους της. Κάθε πολιτεία έχει έναν αριθμό εκλογέων με βάση τον αριθμό των περιφερειών του Κογκρέσου που διαθέτει, συν δύο επιπλέον ψήφους που αντιπροσωπεύουν τις έδρες της Γερουσίας της πολιτείας. Η Ουάσιγκτον έχει τρεις εκλογικές ψήφους, παρά το γεγονός ότι δεν έχει εκπροσώπηση ψήφων στο Κογκρέσο.
Επτά κρίσιμες πολιτείες έχουν μετατραπεί σε πεδίο εκλογικής μάχης. Πρόκειται για τις Αριζόνα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Βόρεια Καρολίνα, Πενσυλβάνια και Ουισκόνσιν. Οι εκστρατείες Χάρις και Τραμπ εξετάζουν τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να αναδυθούν στην πρώτη θέση. Η Πενσυλβάνια είναι το «απόλυτο βραβείο» και έχει βρεθεί στο επίκεντρο πολλών εκστρατειών. Μαζί με το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν, σχηματίζει ένα «μπλε τείχος» που κέρδισε ο Μπαράκ Ομπάμα, έχασε η Χίλαρι Κλίντον και κέρδισε ο Τζο Μπάιντεν. Ο Τραμπ στοχεύει στους αγρότες, ενώ η Χάρις στους μαύρους ψηφοφόρους στις μεγάλες πόλεις. Οι απώλειες σε αυτές τις πολιτείες μπορεί να αντισταθμιστούν από νίκες στην Αριζόνα, όπου ο Τραμπ έχει σημειώσει κέρδη μεταξύ των Λατίνων ψηφοφόρων. Η Νεβάδα θεωρείται η πιο ποικιλόμορφη πολιτεία και η Τζόρτζια, μια μεγάλη κόκκινη πολιτεία την οποία ο Μπάιντεν ανέτρεψε οριακά το 2020. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν κερδίσει τη Βόρεια Καρολίνα σε όλες τις εκλογές από το 2012, αλλά οι Δημοκρατικοί βρίσκονται κοντά αυτή τη φορά.
4. Ποια είναι τα βασικά ζητήματα που θα κρίνουν ποιος θα βρεθεί στον λευκό Οίκο;
Αμβλωση. Αυτές είναι οι πρώτες προεδρικές εκλογές αφότου το ανώτατο δικαστήριο ανέτρεψε το Roe v Wade, την απόφαση του 1973 που κατοχύρωσε το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση. Πολλές πολιτείες υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών έχουν από τότε επιβάλει ολικές ή σχεδόν ολικές απαγορεύσεις. Η Χάρις έχει κάνει τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και τις προσωπικές ελευθερίες «κραυγή» στις προεκλογικές της συγκεντρώσεις και υποστηρίζει την ανάγκη για έναν εθνικό νόμο που κωδικοποιεί την πρόσβαση σε ασφαλείς αμβλώσεις. Ο Τραμπ δυσκολεύτηκε να βρει τη βάση του για το θέμα, επιμένοντας ότι πρόκειται για κρατικό ζήτημα και αποκλείει καθυστερημένα μια εθνική απαγόρευση. Συνταγματικές τροποποιήσεις που θα προστατεύουν ή θα διευρύνουν τα δικαιώματα των αμβλώσεων υποστηρίζονται σε 10 πολιτείες, κάτι που οι Δημοκρατικοί ελπίζουν ότι θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη προσέλευση ψηφοφόρων.
Δημοκρατία. Οι Δημοκρατικοί έχουν προειδοποιήσει ότι ο Τραμπ αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τα δημοκρατικά πρότυπα, επικαλούμενοι την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου 2021, όταν ένας όχλος υποστηρικτών του προσπάθησε να ανατρέψει την εκλογική του ήττα. Η Χάρις έχει περιγράψει τον αντίπαλό της ως φασίστα και είπε ότι θα γινόταν δικτάτορας την πρώτη μέρα. Ο Τραμπ προσπάθησε να ανατρέψει τα δεδομένα υποστηρίζοντας –χωρίς στοιχεία– ότι ο Χάρις είναι η πραγματική απειλή για τη δημοκρατία, επικαλούμενος την υποτιθέμενη διαδικτυακή λογοκρισία και τις ποινικές υποθέσεις εναντίον του. Αρνήθηκε να δεσμευτεί να αποδεχτεί τα αποτελέσματα των εκλογών του 2024. Μια πρόσφατη έρευνα του Washington Post-Schar School σε ψηφοφόρους σε επτά πολιτείες, διαπίστωσε ότι οι πολίτες εμπιστεύονται λίγο περισσότερο τον Τραμπ στο να χειριστεί τις απειλές κατά της Δημοκρατίας από τη Χάρις.
Οικονομία. Παρά την ισχυρή ανάπτυξη, τη χαμηλή ανεργία και τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού, ο Μπάιντεν και η Χάρις υστερούν σταθερά από τον Τραμπ στις δημοσκοπήσεις σε ό,τι αφορά το κομμάτι της οικονομίας. Τα οικονομικά σχέδια της Χάρις περιλαμβάνουν φορολογικές περικοπές για τους περισσότερους Αμερικανούς, πιο προσιτές κατοικίες, αλλά και προσπάθειες για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής. Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να μειώσει τους φόρους, να επιβάλει σαρωτικούς δασμούς στα εισαγόμενα αγαθά και να προστατεύσει την κοινωνική ασφάλιση και το Medicare.
Μετανάστευση. Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί για αυτό που αποκαλεί ως «μεγαλύτερη επιχείρηση απέλασης στην ιστορία των ΗΠΑ». Έχει επίσης ισχυριστεί ότι οι μετανάστες χωρίς έγγραφα είναι «ζώα», έχουν «κακά γονίδια» και «δηλητηριάζουν το αίμα της χώρας μας». Η Χάρις κάνει λόγο για προσλήψεις χιλιάδων αστυνομικών για τη συνοριακή ασφάλεια, σημειώνοντας ότι θα έκλεινε τα σύνορα εάν οι διελεύσεις ήταν κατά μέσο όρο πάνω από 5.000 άτομα την ημέρα σε μια εβδομάδα.
5. Μάχη στήθος με στήθος
Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ ισοβαθμούν με 48% ο καθένας, σύμφωνα με την τελευταία εθνική δημοσκόπηση των New York Times/Siena College που δημοσιεύτηκε στις 25 Οκτωβρίου. Η εθνική κούρσα είναι λιγότερο σημαντική από τις swing πολιτείες που θα κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Από τις 17 Οκτωβρίου, η παρακολούθηση δημοσκοπήσεων του Guardian έδειξε ότι ο Τραμπ προηγείται οριακά στην Αριζόνα, τη Τζόρτζια, το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν. Η Χάρις προηγείται στη Νεβάδα και την Πενσυλβάνια και στη Βόρεια Καρολίνα.
Οι πολιτικοί αναλυτές και σχολιαστές είναι εύλογα απρόθυμοι να μαντέψουν το αποτέλεσμα. Ο Allan Lichtman, ένας ιστορικός με μια μέθοδο πρόβλεψης που ήταν σωστή εννέα φορές στις 10, δήλωσε ότι πιστεύει ότι ο Χάρις θα κερδίσει.
6. Έχουν οι ΗΠΑ exit polls;
Τα exit polls είναι έρευνες που διεξάγονται έξω από τα εκλογικά κέντρα και αφού οι ψηφοφόροι έχουν προσέλθει στην κάλπη. Μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα όπως το CNN, το ABC και το Fox News τα χρησιμοποιούν για να κάνουν πρώιμες προβλέψεις σχετικά με το ποιος είναι πιθανό να κερδίσει, αν και υπόκεινται σε αναθεωρήσεις όσο δημοσιεύονται τα πρώτα αποτελέσματα της ψηφοφορίας.
Τα δεδομένα των exit poll αναλύονται γρήγορα για να δημιουργηθούν πληροφορίες σχετικά με τη βάση των ψηφοφόρων, όπως ποιος κερδίζει ορισμένες δημογραφικές ομάδες. Το Dearborn του Μίσιγκαν, για παράδειγμα, θα μελετηθεί προσεκτικά για να αναδείξει το κατά πόσο ο πόλεμος στη Γάζα επηρέασε την προσέλευση Αράβων και Μουσουλμάνων Αμερικανών. Τα exit polls περιλαμβάνουν τους ψηφοφόρους που δεν προσήλθαν στην κάλπη με τη διεξαγωγή ερευνών μέσω τηλεφώνου, κειμένου και email. Σε πολιτείες με υψηλό επίπεδο πρόωρων ψηφοφόρων, τα exit poll διενεργούνται εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών. Στη συνέχεια, τα αποτελέσματα συνδυάζονται με δεδομένα από την ημέρα των εκλογών.
7. Πότε θα μάθουμε ποιος κέρδισε τις εκλογές;
Εάν οι δημοσκοπήσεις είναι λανθασμένες και ο ένας υποψήφιος έχει σαφές προβάδισμα έναντι του άλλου – σκεφτείτε τη συντριπτική νίκη του Ρόναλντ Ρίγκαν το 1984 – το αποτέλεσμα θα είναι προφανές μέσα σε λίγες ώρες. Όμως, είναι πιο πιθανό να υπάρξει μια σύγκρουση που θα διαρκέσει όχι μόνο τη νύχτα των εκλογών, αλλά ενδεχομένως και τις επόμενες ημέρες, χωρίς να αποκλείονται αντεκλήσεις
Ειδησεογραφικοί οργανισμοί όπως το Associated Press (AP) συχνά προβάλλουν έναν νικητή τη νύχτα των εκλογών με βάση την ανάλυση των ψήφων που έχουν ήδη καταμετρηθεί, τον αριθμό των εκκρεμών ψήφων και το περιθώριο μεταξύ των υποψηφίων. (Το AP λέει ότι το ποσοστό ακρίβειάς του είναι πάνω από 99,9%). Ο ηττημένος υποψήφιος συνήθως παραχωρεί δηλώσεις τις πρώτες πρωινές ώρες του επόμενου πρωινού, σηματοδοτώντας ότι οι εκλογές έχει τελειώσει.
8. Πότε κλείνουν οι κάλπες την ημέρα των εκλογών;
Οι τοπικοί αξιωματούχοι ολοκληρώνουν την καταμέτρηση των ψηφοδελτίων τις ημέρες μετά τις εκλογές και στέλνουν τα αποτελέσματά τους σε κρατικούς αξιωματούχους. Εγκρίνουν τα αποτελέσματα και τα στέλνουν σε ομοσπονδιακούς αξιωματούχους. Κάθε πολιτεία πρέπει να ονομάσει άτομα που είναι γνωστά ως εκλέκτορες έως τις 11 Δεκεμβρίου. πρέπει να συναντηθούν στις αντίστοιχες πολιτειακές τους πρωτεύουσες για να ψηφίσουν για πρόεδρο και αντιπρόεδρο στις 17 Δεκεμβρίου.
Στις 6 Ιανουαρίου η Βουλή και η Γερουσία θα μετρήσουν και θα καταμετρήσουν τα εκλογικά αποτελέσματα σε κοινή συνεδρίαση. Ο αντιπρόεδρος υπηρετεί ως πρόεδρος της Γερουσίας και επίσημα προεδρεύει της παραλαβής και της καταμέτρησης των εκλογικών ψήφων και ανακοινώνει το αποτέλεσμα. Σε αυτή την περίπτωση, η Χάρις θα διακηρύξει τη δική της νίκη ή ήττα στην τέταρτη επέτειο της εισβολής στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ.
Το 2020 το AP ανακήρυξε τον Τζο Μπάιντεν νικητή τέσσερις ημέρες μετά την ημέρα των εκλογών – στις 11.26 π.μ. ET το Σάββατο 7 Νοεμβρίου. Ο Τραμπ είχε κηρύξει τη νίκη τρεις ημέρες νωρίτερα, παρόλο που περισσότερα από 1 εκατομμύριο ψηφοδέλτια παρέμεναν αμέτρητα.
Ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ θα ορκιστεί το μεσημέρι της 20ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Ο απερχόμενος πρόεδρος συνήθως παρευρίσκεται στην ορκωμοσία ως σύμβολο της ειρηνικής μεταβίβασης της εξουσίας, αν και ο Τραμπ το μποϊκόταρε το 2020. Ο νέος πρόεδρος αρχίζει αμέσως να εργάζεται, συχνά υπογράφοντας μια σειρά εκτελεστικών διαταγών για να αντιστρέψει ή να συνεχίσει ορισμένες πολιτικές του προκατόχου του.
Οι Αμερικανικές Εκλογές σε ώρα Ελλάδος
Το χρονοδιάγραμμα των Αμερικανικών Εκλογών σε ώρα Ελλάδος έχει ως εξής:
17:00 της Τρίτης ΕΤ – 00:00 της Τετάρτης (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες δεν θα έχουν κλείσει, αλλά μετά από αυτήν την ώρα θα αρχίσουν οι πρώτες αναφορές στα exit poll.
19:00 ET – 02:00 Τετάρτης (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε εθνικό επίπεδο στις πρώτες έξι πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης και της Τζόρτζια, η οποία έχει 16 εκλέκτορες. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι οι κάλπες σε ορισμένες περιοχές της Ιντιάνα και του Κεντάκι κλείνουν νωρίτερα, στις 18:00 ET – 01:00 ώρα Ελλάδος. Θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για τις προβλέψεις στις εν λόγω πολιτείες.
Οι περισσότερες κάλπες κλείνουν επίσης στη Φλόριντα στις 19:00 – 02:00 ώρα Ελλάδος. Δεν θα γίνουν προβολές σε επίπεδο πολιτείας πριν κλείσουν όλες οι κάλπες σε μια πολιτεία.
19:30 ET – 02:30 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε ένα άλλο πεδίο μάχης, τη Βόρεια Καρολίνα, καθώς και σε δύο κόκκινες πολιτείες.
20:00 ET – 03:00 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε 17 πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Πενσυλβάνια, της πολυπληθέστερης από τις βιομηχανικές πολιτείες του «μπλε τείχους» που ο Τραμπ προσπαθεί να πάρει πίσω από τους Δημοκρατικούς, αφού τις κέρδισε το 2016 και τις έχασε το 2020.
20:30 ET – 03:30 (ώρα Ελλάδος)
Κλείνουν οι κάλπες στο Άρκανσο, το οποίο έχει 6 εκλέκτορες και είναι πιθανό να υποστηρίξει τον Τραμπ. Οι κάλπες θα έχουν κλείσει στις μισές πολιτείες.
21:00 ΕΤ – 04:00 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε 15 πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειών της Αριζόνα, του Μίσιγκαν και του Ουισκόνσιν. Οι κάλπες θα κλείσουν επίσης σε ορισμένες από τις πιο πολυπληθείς πολιτείες, όπως το Τέξας και η Νέα Υόρκη.
22:00 ΕΤ – 05:00 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε τρεις πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας πολιτείας μάχης, της Νεβάδα.
23:00 ΕΤ – 06:00 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν σε τέσσερις πολιτείες, που αντιπροσωπεύουν μια πιθανή συγκομιδή ψήφων των Δημοκρατικών. Idaho, California, Oregon και Washington.
00:00 ET και 01:00 ET της Τετάρτης – 07:00, 08:00 (ώρα Ελλάδος)
Οι κάλπες κλείνουν στην πολιτεία της Χαβάης στις 00:00 ET και στην πολιτεία της Αλάσκας 01:00 ET.
