Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) αναθεώρησε ανοδικά, για πρώτη φορά εδώ και πάνω από έναν χρόνο, την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη το 2025 στις χώρες που καλύπτει, αλλά προειδοποίησε ότι οι δασμοί και οι πόλεμοι θα επιβαρύνουν την οικονομική πορεία το 2026.
Η έκθεση, που καλύπτει τις οικονομίες της Αναδυόμενης Ευρώπης, της Κεντρικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, ανεβάζει την εκτίμηση για το 2025 στο 3,1%. Ωστόσο, υπογραμμίζει αυξανόμενες ανισότητες, καθώς η ανάπτυξη στις χώρες της Αναδυόμενης Ευρώπης υστερεί σε σχέση με άλλες περιοχές.
Η πρόβλεψη δεν περιλαμβάνει τα νεότερα μέλη της τράπεζας — το Ιράκ και έξι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, όπως η Νιγηρία, η Κένυα και η Γκάνα — αν και εντάσσονται για πρώτη φορά σε άλλα τμήματα της έκθεσης.
Η επικεφαλής οικονομολόγος της EBRD, Μπεάτα Γιαβόρτσικ, δήλωσε στο Reuters ότι η ανάλυση αποτυπώνει «μια ιστορία με πολλαπλά σημεία πίεσης και μια ιστορία απόκλισης στις επιδόσεις ανάμεσα στην Αναδυόμενη Ευρώπη και τις άλλες περιοχές μας».
Για την Ελλάδα η έκθεση προβλέπει ανάπτυξη 2,2% για 2025 και 2,1% για το 2026, με την τρέχουσα πρόβλεψη να παραμένει αμετάβλητη σε σχέση με την αντίστοιχη του Μαΐου του 2025.
Χρέη, δασμοί και πόλεμοι στο επίκεντρο
Η Γιαβόρτσικ προειδοποίησε ότι τα αυξανόμενα χρέη, η επιστροφή του πληθωρισμού, οι παρατεταμένοι πόλεμοι και οι δασμοί απειλούν όλες τις οικονομίες της EBRD. Παρά την αύξηση των αμερικανικών εισαγωγών από αυτές τις χώρες στο πρώτο εξάμηνο του 2025, αυτή οφείλεται κυρίως στο πρώτο τρίμηνο, πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί. «Στο εξής, θα δούμε την πραγματική επίδραση των δασμών», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η ίδια τόνισε ότι το δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, αντίστοιχα με το 1990, ενώ το κόστος εξυπηρέτησης αυξάνεται συνεχώς, αποτελώντας πλέον σημαντικό βάρος στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως η Αίγυπτος, οι δαπάνες για τόκους φτάνουν το 14% του ΑΕΠ, όταν στην Ουγγαρία είναι περίπου 4% και στην Πολωνία 2%.
«Υπάρχει μια αλλαγή νοοτροπίας στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, που συμπεριφέρονται σαν η βιωσιμότητα του χρέους να μην είναι πλέον ανησυχία — σαν να έχει ξεχαστεί η εμπειρία της Ελλάδας», προειδοποίησε.
Ο πληθωρισμός επιστρέφει – Στασιμοπληθωρισμός στη Ρωσία;
Στις χώρες της EBRD, ο πληθωρισμός αυξήθηκε ξανά, φτάνοντας τον Ιούλιο του 2025 στο 6,4% κατά μέσο όρο. Παρότι χαμηλότερος από το ιστορικό υψηλό 17,5% του 2022, παραμένει πάνω από τις εκτιμήσεις και τροφοδοτείται πλέον από την ισχυρή ζήτηση, καθώς πολλές κυβερνήσεις ακολουθούν επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές.
Η EBRD μείωσε για ακόμη μία φορά την πρόβλεψη ανάπτυξης της Ουκρανίας για το 2025, λόγω του πολέμου που μπαίνει στον τέταρτο χρόνο, της αδύναμης σοδειάς και των ελλείψεων εργατικού δυναμικού.
Η Ρωσία, από την άλλη, εισέρχεται σε δύσκολη περίοδο με πιεσμένα δημόσια οικονομικά και αυξανόμενους περιορισμούς στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Υπάρχει ένας δυσάρεστος συνδυασμός υψηλού πληθωρισμού και επιβράδυνσης της ανάπτυξης. Η Ρωσία ίσως οδεύει προς στασιμοπληθωρισμό», σημείωσε η Γιαβόρτσικ.
