Το «χρυσό μονοπάτι» που ορισμένοι αξιωματούχοι της Federal Reserve θεωρούν ότι οδηγεί σε χαμηλότερο πληθωρισμό χωρίς υψηλή ανεργία, μπορεί, να αποδειχθεί δύσβατο καθώς ο κόσμος των αγορών μπορεί να επηρεαστεί γρήγορα από οποιαδήποτε είδηση όπως οι γεωπολιτικές εξελίξεις (πόλεμος στην Ουκρανία και τώρα στο Ισραήλ).
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των κεντρικών τραπεζών των ΗΠΑ στην ετήσια συνάντηση της Εθνικής Ένωσης Επιχειρηματικών Οικονομικών (NABE) αυτής της εβδομάδας στο Ντάλας δήλωσαν ότι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μπορούν να βρουν μια ρύθμιση νομισματικής πολιτικής που να μειώνει τον πληθωρισμό στο στόχο τους 2% χωρίς να απαιτείται ύφεση για να δημιουργήσει μια «οικονομική χαλάρωση» ώστε να γίνει αυτό.
Και άλλοι παρευρισκόμενοι οικονομολόγοι στην εν λόγω συνάντηση, όμως, σημείωσαν ότι βλέπουν κινδύνους στον ορίζοντα, ορισμένοι από τους οποίους θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη δραστηριότητα πέρα από τον έλεγχο της Fed και άλλοι που θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον πληθωρισμό υψηλότερα και να αναγκάσουν την κεντρική τράπεζα να περιορίσει την οικονομία περισσότερο από το αναμενόμενο.
Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα θα ωθούσε τη Fed από αυτό το «χρυσό μονοπάτι» σε έναν πολύ πιο οικείο δρόμο: Μια οικονομία που λυγίζει καθώς το κόστος δανεισμού αυξάνεται και η εμπιστοσύνη μειώνεται.
Η αγορά εργασίας
«Δεν νομίζω ότι είναι αναπόφευκτο» ότι η ανεργία θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά για να επιστρέψει ο πληθωρισμός στον στόχο, δήλωσε αυτή την εβδομάδα η πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας του Ντάλας, Λόρι Λόγκαν συμπληρώνοντας ότι: «νομίζω ότι υπάρχει ένας πιθανός δρόμος εκεί. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στην αποκατάσταση της σταθερότητας των τιμών και νομίζω ότι αυτό θα απαιτήσει κάποια επανεξισορρόπηση στην αγορά εργασίας».
Ο αντιπρόεδρος της Fed, Φίλιπ Τζέφερσον, μιλώντας επίσης στην εκδήλωση NABE τόνισε ότι είναι χαρούμενος που βλέπει την απασχόληση να συνεχίζει να αυξάνεται, εφόσον είναι «τακτοποιημένη και συνεπής» με πληθωρισμό 2%.
«Η αύξηση της απασχόλησης από μόνη της είναι καλό. Θέλουμε απλώς αυτή η διαδικασία στην αγορά εργασίας να είναι τακτική και συνεπής με το είδος της οικονομίας που αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου και δεν είναι πληθωριστική» είπε.
Ο πληθωρισμός
Από τότε που ο πληθωρισμός άρχισε να εκτινάσσεται το 2021, οι απόψεις των υπευθύνων χάραξης πολιτικής διέφεραν σχετικά με το πόσο μεγάλο πλήγμα θα ήταν στην απασχόληση για να τιθασευτεί ο ρυθμός των αυξήσεων των τιμών. Κάποιοι είπαν ότι μπορεί να απαιτήσει υφεσιακά επίπεδα απολύσεων.
Άλλοι υποστήριξαν ότι η πανδημία του κορωνοϊού είχε παραμορφώσει τόσο την προσφορά και τη ζήτηση στην αγορά εργασίας που θα μπορούσε να συμβεί χωρίς μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας. Ενώ τα δεδομένα και τα γεγονότα φαινόταν αυτό το καλοκαίρι να κινούνται προς όφελος των αισιόδοξων της Fed, τα πρόσφατα γεγονότα έδειξαν πόσο πολύ παραμένει πέρα από τον έλεγχο της Fed η κατάσταση.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημοσίευσε μια έκθεση για τις θέσεις εργασίας που έδειξε ότι οι εργοδότες συνέχισαν τον Σεπτέμβριο να προσλαμβάνουν με αναμφισβήτητα μη βιώσιμο ρυθμό, προσθέτοντας 336.000 θέσεις ή περίπου τριπλάσιες από ό,τι χρειάζεται η αγορά εργασίας. Αυτό ήταν ένα πλήγμα στις ελπίδες της Fed ότι οι επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων από τον Μάρτιο του 2022 θα είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο στις αγορές εργασίας μέχρι τώρα.
Ταυτόχρονα, οι επενδυτές διεκδικούν τις αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, κάτι που ισοδυναμεί με σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών λόγω της αγοράς, πέρα από ό,τι έχει υποκινήσει η ίδια η κεντρική τράπεζα. Αυτό θα έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα, σε δυνητικά παγκόσμια κλίμακα, και έχει τραβήξει την προσοχή των υπευθύνων της Fed που λένε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον καθορισμό των επόμενων αποφάσεων.
Ο Φίλιπ Τζέφερσον, για παράδειγμα, είπε ότι έχει γίνει επιφυλακτικός σχετικά με τα σταθερά υψηλά επιτόκια της αγοράς, καθώς περισσότερες επιχειρήσεις αλλά και νοικοκυριά πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια που είχαν λάβει όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά: Ένα πιστοληπτικό σφυρί που εξακολουθεί να περιμένει να πέσει.
Οι εξελίξεις στο Ισραήλ
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Ισραήλ, εν τω μεταξύ, θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας με τρόπους που θα μπορούσαν τουλάχιστον να καθυστερήσουν, αν όχι να αναστρέψουν την πρόοδο που σημειώθηκε στον πληθωρισμό.
Οι άμεσες επιπτώσεις της αγοράς από την λεγόμενη «11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ» έχουν μειωθεί μέχρι στιγμής. Αλλά στην καλύτερη περίπτωση η εικόνα έχει γίνει πιο νεφελώδης, δήλωσε η Christina Romer, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου.
Η ματιά της σε προηγούμενες περιόδους πληθωρισμού και αποπληθωρισμού την κάνει να πιστεύει ότι η αγορά εργασίας μπορεί να χρειάζεται ακόμα ένα σοκ για να πετύχει η Fed.
Σχολιάζοντας την επίθεση η οικονομολόγος – συγγραφέας Καλομοίρα Νεράτζη αναφέρει στo Radar ότι «είναι εντελώς πρωτοφανές ότι μια τρομοκρατική οργάνωση θα είχε την ικανότητα ή τα μέσα να εξαπολύσει συντονισμένες, ταυτόχρονες επιθέσεις από αέρα, θάλασσα και ξηρά». Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, η Χαμάς –που έχει την ικανότητα να κρατήσει τις προετοιμασίες της άγνωστες από μια χώρα όπως το Ισραήλ το οποίο διαθέτει τις πιο εξελιγμένες υπηρεσίες πληροφοριών στον κόσμο– φαίνεται ότι είχε εξωτερική κρατική υποστήριξη, συμβουλές και καθοδήγηση στον σχεδιασμό και την εκτέλεση της επίθεσης στο Ισραήλ. Κατά συνέπεια, θα υπάρξουν σοβαρές υποψίες ότι το Ιράν βρίσκεται πίσω από αυτό. Όπως λέει η ίδια «η Χαμάς εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού με εκπληκτική επιτυχία. Το πλεονέκτημά της τώρα είναι η ικανότητα να διασκορπίζεται και να κρύβεται μέσα στην προστατευτική ασπίδα του άμαχου πληθυσμού της Γάζας. Επίσης, ως αυταρχικό καθεστώς, που δεν έχει διεξαγάγει εκλογές στη Γάζα εδώ και 15 χρόνια, μπορεί να εξαναγκάσει τον πληθυσμό σε συνεργασία και δεν χρειάζεται να ανησυχεί για την κοινή γνώμη. Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ θα έπρεπε να είχαν αποτρέψει την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς. Το Ισραήλ έχει έναν από τους πιο τεχνολογικά εξελιγμένους, καλύτερα εκπαιδευμένους, καλά οπλισμένους και επαγγελματικούς στρατούς στην περιοχή, αν όχι στον κόσμο, τουλάχιστον δεδομένου του μικρού μεγέθους του Ισραήλ. Ο προηγμένος οπλισμός, το δόγμα, η εκπαίδευση και ο εξοπλισμός των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων το έχουν προικίσει με τρομερές ικανότητες μάχης που θα γίνουν όλο και πιο εμφανείς τις επόμενες ημέρες».
