Η ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης φέρνει στο επίκεντρο την ανάγκη αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο δημοπρατούνται και εκτελούνται τα δημόσια έργα. Στο πάνελ του Economist στη Θεσσαλονίκη, ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΚΤΩΡ, Αλέξανδρος Εξάρχου, υπογράμμισε ότι η πρακτική να ξεκινούν έργα χωρίς ώριμες μελέτες, ολοκληρωμένες απαλλοτριώσεις και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση οδηγεί αναπόφευκτα σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις κόστους και σωρεία διεκδικήσεων.
«Καλύτερα να καθυστερεί η δημοπράτηση, παρά να ξεκινά η εκτέλεση χωρίς προαπαιτούμενα», τόνισε.
Ο ρόλος των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων
Σύμφωνα με τον κλάδο, οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και οι παραχωρήσεις λειτουργούν πιο αποτελεσματικά, καθώς οι τράπεζες απαιτούν ώριμες μελέτες και πλήρη εξασφάλιση κεφαλαίων πριν εγκρίνουν χρηματοδότηση. Έτσι τα έργα ολοκληρώνονται εντός χρονοδιαγράμματος, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά δημόσια έργα.
Νέα στρατηγική κατεύθυνση στα δημόρια έργα
Από διαφορετική σκοπιά, ο CEO της ΑΒΑΞ, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, επεσήμανε ότι η εποχή των μεγάλων οδικών έργων έχει ολοκληρωθεί. «Δεν μπορείς να φτιάχνεις συνεχώς δρόμους και να αφήνεις πίσω άλλες υποδομές», είπε, τονίζοντας ότι προτεραιότητα πρέπει να έχουν πλέον ο σιδηρόδρομος, τα λιμάνια και τα έργα περιβαλλοντικού χαρακτήρα.
Παράλληλα, σημείωσε την ανάγκη συστηματικής συντήρησης για να αποφευχθούν φθορές που οδηγούν σε υψηλότερα κόστη στο μέλλον.
Κίνδυνοι μετά το τέλος του RRF
Οι κατασκευαστικοί όμιλοι προειδοποιούν ότι μετά τη λήξη του RRF τα δημόσια έργα θα αντιμετωπίσουν ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες, εάν δεν υπάρξουν θεσμικές αλλαγές. Η Ελλάδα παραμένει ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις σε υποδομές, όμως οι χρόνιες παθογένειες μπορούν να «φρενάρουν» την αναπτυξιακή δυναμική.
Το σχέδιο του Υπουργείου Υποδομών
Ο υπουργός Υποδομών Χρίστος Δήμας παρουσίασε από το βήμα του Economist το σχέδιο έργων της νέας περιόδου, δίνοντας έμφαση στη διαχείριση υδάτινων πόρων. Συνολικά έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ μεταφέρθηκαν στο υπουργείο από το Αγροτικής Ανάπτυξης, με στόχο να διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο φραγμάτων, αρδευτικών δικτύων και αντιπλημμυρικών παρεμβάσεων.
Μεταξύ άλλων:
- Υπεγράφη σύμβαση με την ΑΚΤΩΡ για το φράγμα Μπραμιανών στο Λασίθι.
- Προχωρά το φράγμα Ασωπού στην Κορινθία, με έναρξη κατασκευής σε 18 μήνες.
- Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται το φράγμα Τσικνιά στη Λέσβο.
Δημόσια Έργα που αλλάζουν την επόμενη δεκαετία
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα συγκοινωνιακά έργα:
- ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά,
- η βορειοδυτική επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης και η γραμμή προς Καλαμαριά (με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026).
Στο επίκεντρο παραμένουν οι ΣΔΙΤ, με επερχόμενες προσφορές για τον άξονα Δράμα – Αμφίπολη, ενώ ακολουθούν οι υπογραφές για τα έργα Θεσσαλονίκη – Έδεσσα, Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνη και η ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ, που ήδη ξεκίνησε να κατασκευάζεται.
Η επόμενη ημέρα των δημοσίων έργων απαιτεί θεσμικές τομές και στρατηγική αναθεώρηση. Μετά το τέλος του RRF, το στοίχημα είναι να εξασφαλιστεί ώριμος σχεδιασμός, σταθερή χρηματοδότηση και στροφή σε υποδομές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του μέλλοντος: σιδηρόδρομοι, λιμάνια, περιβαλλοντικά έργα και ορθολογική διαχείριση υδάτινων πόρων.
