Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τη Δευτέρα «υπέροχη μέρα για τη Μέση Ανατολή», κατά τη σύνοδο για τη Γάζα στην Αίγυπτο, όπου υπέγραψε τη διακήρυξη για την εδραίωση της κατάπαυσης του πυρός. Η εξέλιξη ήρθε λίγες ώρες μετά την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Σε αιφνιδιαστική επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ, ο Τραμπ μίλησε στην Κνέσετ, λέγοντας πως «τελείωσε ο μακρύς εφιάλτης για το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους» και ότι «δεν είναι μόνο το τέλος του πολέμου, αλλά της εποχής του τρόμου και του θανάτου». Κάλεσε δε τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν «για πάντα τον δρόμο της τρομοκρατίας».

 

 

 


Ανταλλαγή ομήρων και σκηνές συγκίνησης σε Τελ Αβίβ και Ραμάλα

Την τέταρτη ημέρα της εκεχειρίας, η Χαμάς απελευθέρωσε τους τελευταίους 20 ζωντανούς ομήρους, ενώ το Ισραήλ άφησε ελεύθερους 1.968 Παλαιστίνιους κρατουμένους.

Στην «πλατεία των ομήρων» στο Τελ Αβίβ επικράτησαν σκηνές συγκίνησης και ανακούφισης. Οικογένειες υποδέχθηκαν τους δικούς τους, με τη Σέλι Μπαρ Νιρ να δηλώνει πως «οι όμηροι επιστρέφουν επιτέλους στα σπίτια τους», ενώ η Εϊνάβ Ζανγκάουκερ αγκάλιασε τον γιο της φωνάζοντας «είσαι η ζωή μου, είσαι ήρωας».

 

 


Παρόμοια εικόνα και στη Ραμάλα, όπου πλήθη υποδέχθηκαν τα λεωφορεία με τους Παλαιστίνιους που αφέθηκαν ελεύθεροι. Ορισμένοι δήλωσαν ότι αισθάνονται «σαν να ξαναγεννήθηκαν».

 

 


Η σύνοδος στο Σαρμ ελ Σέιχ και η «Ειρήνη 2025»

Ο Τραμπ, που παρουσίασε το σχέδιό του στα τέλη Σεπτεμβρίου, συμπροέδρευσε στη σύνοδο του Σαρμ ελ Σέιχ μαζί με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Άμπντελ Φατάχ αλ Σίσι. Παρόντες ήταν ηγέτες από την Τουρκία και το Κατάρ, όχι όμως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ούτε εκπρόσωποι της Χαμάς.

Σε σκηνικό που δέσποζε η επιγραφή «ΕΙΡΗΝΗ 2025», ο Τραμπ υπέγραψε με τους ηγέτες τη διακήρυξη για τη Γάζα, η οποία λειτουργεί ως εγγύηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Οι χώρες δεσμεύονται να «επιδιώξουν όραμα ειρήνης» στη Μέση Ανατολή και να ενισχύσουν τις «διευθετήσεις για διαρκή ειρήνη».

Ο Αμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε πως «το έγγραφο θα τηρηθεί» και πρόσθεσε: «Καταφέραμε μαζί κάτι που όλος ο κόσμος νόμιζε πως ήταν αδύνατο. Επιτέλους έχουμε ειρήνη στη Μέση Ανατολή».

Ο Σίσι ανακοίνωσε πως η Αίγυπτος θα φιλοξενήσει διεθνή σύνοδο για την ανοικοδόμηση της Γάζας.

 

 


 

 

Tο περιεχόμενο της διακήρυξης

Η «Διακήρυξη Τραμπ» περιλαμβάνει 20 σημεία που στοχεύουν στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Μεταξύ των βασικών προβλέψεων είναι η άμεση παύση των εχθροπραξιών, η απελευθέρωση όλων των ομήρων εντός 72 ωρών και η ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Το σχέδιο προβλέπει ακόμη σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων, τη δημιουργία πολυεθνικής δύναμης σταθεροποίησης με ρόλο εκπαίδευσης και εποπτείας των νέων παλαιστινιακών σωμάτων ασφαλείας, καθώς και τη σύσταση προσωρινού τεχνοκρατικού παλαιστινιακού διοικητικού οργάνου, υπό διεθνή εποπτεία.

Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ανοικοδόμηση και την οικονομική ανασυγκρότηση της Γάζας, μέσω διεθνών επενδύσεων και έργων υποδομής, με στόχο τη δημιουργία ζωνών οικονομικής ανάπτυξης και την επιστροφή στην κανονικότητα μετά από χρόνια καταστροφών.

 

 

 

Σκεπτικισμός και αντιδράσεις

Η πρωτοβουλία προκάλεσε αντιδράσεις στη διεθνή σκηνή. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε το σχέδιο «αόριστο» ως προς το μέλλον του παλαιστινιακού κράτους, ενώ αναλυτές στην Ευρώπη επεσήμαναν ότι η Διακήρυξη παραλείπει κρίσιμα ζητήματα, όπως η νομική υπόσταση της Παλαιστίνης και τα δικαιώματα επιστροφής των προσφύγων.

Ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η ανοικοδόμηση της Γάζας θα απαιτήσει τεράστιους οικονομικούς πόρους και πολυετή δέσμευση της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι για το κατά πόσο η νέα διοίκηση που προβλέπει το σχέδιο θα μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς τη συμμετοχή της Χαμάς.

Το τίμημα του πολέμου και η ανθρωπιστική κρίση

Από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 έχασαν τη ζωή τους 1.219 άτομα, κυρίως άμαχοι. Οι ισραηλινές επιχειρήσεις αντιποίνων προκάλεσαν τον θάνατο τουλάχιστον 67.869 ανθρώπων στη Γάζα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς.

Ο γενικός διευθυντής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, κάλεσε για «μαζική είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Γάζα, τονίζοντας την ανάγκη να στηριχθούν οι άμαχοι που δοκιμάζονται.

Η επόμενη μέρα και τα ανοιχτά μέτωπα

Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει ότι, σε επόμενη φάση, η Χαμάς θα αποκλειστεί από την εξουσία και θα αφοπλιστεί, ωστόσο το κίνημα αρνείται να συναινέσει, επιμένοντας στην πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα.

Ο ισραηλινός στρατός δηλώνει ότι ελέγχει σήμερα το 53% του θύλακα, ενώ η Χαμάς προειδοποιεί πως «έρχεται δύσκολη δεύτερη φάση» στις διαπραγματεύσεις.

Παρά τη συμφωνία και τη ρητορική περί ειρήνης, το μέλλον της Γάζας παραμένει αβέβαιο, με τους κατοίκους της να ζουν ανάμεσα στην ελπίδα της ανοικοδόμησης και τον φόβο μιας νέας αναζωπύρωσης της βίας.

Διαβάστε ακόμη: