Από τον Απρίλιο, όταν ο πρόεδρος Donald Trump ανακοίνωσε νέους εισαγωγικούς δασμούς, ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να αναζωπυρώνεται. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία του δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI) δείχνουν έντονες αυξήσεις σε κατηγορίες που πλήττονται άμεσα από τους δασμούς, όπως ο καφές, τα παιχνίδια και οι τηλεοράσεις.

Συνολικά, οι τιμές αυξήθηκαν τον Αύγουστο κατά 2,9% σε ετήσια βάση, από 2,7% που ήταν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Ο δείκτης CPI μετράει το κόστος ενός ευρέος καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών της καθημερινότητας, από είδη παντοπωλείου και ενοίκια μέχρι ιατρική περίθαλψη.

Αυτό απομακρύνει ακόμα περισσότερο τον πληθωρισμό από τον στόχο 2% της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed). Ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές τροφίμων και ενέργειας, αυξήθηκε τον Αύγουστο κατά 0,4% -η μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση από τον Ιανουάριο- και βρίσκεται πλέον στο 3,1% σε ετήσια βάση.

Με άλλα λόγια, η πίεση στις δαπάνες των νοικοκυριών εντείνεται.

Πώς οι δασμοί τροφοδοτούν τον πληθωρισμό

Παρότι οι εκτεταμένοι δασμοί του Trump ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο, οι επιπτώσεις εμφανίστηκαν ανομοιόμορφα, αφού τα προϊόντα κινούνται μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα με διαφορετικούς ρυθμούς και η εξάρτηση από εισαγωγές διαφέρει ανά κλάδο.

Παρόλα αυτά, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Σαν Φρανσίσκο σημειώνει ότι έχουν «σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές». Επισημαίνεται όμως, ότι οι δασμοί δεν πλήττουν ομοιόμορφα όλα τα αγαθά. Ο αντίκτυπός τους εξαρτάται από το ποσοστό εισαγωγών, τις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις συνθήκες παραγωγής σε κάθε κλάδο.

Παράδειγμα οι μπανάνες: οι τιμές τους αυξήθηκαν 4,9% από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο -ρυθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 15% σε ετήσια βάση- σε μια κατηγορία που συνήθως σπάνια παρουσιάζει πληθωριστικές πιέσεις. Σχεδόν όλη η προσφορά στην αμερικανική αγορά προέρχεται από Κεντρική και Νότια Αμερική και πλέον υπόκειται σε δασμό 10%.

Η Fed, μέσω της έρευνας Beige Book, ανέφερε τον Αύγουστο ότι όλες οι περιφέρειες κατέγραψαν αυξήσεις τιμών σχετιζόμενες με δασμούς, από τα τρόφιμα και το λιανεμπόριο μέχρι τη μεταποίηση και την υγεία, με πολλές επιχειρήσεις να μετακυλίουν το κόστος στους καταναλωτές.

Συνολικά, οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν τώρα μέσο δασμολογικό συντελεστή 17,4% -το υψηλότερο από το 1935- που εκτιμάται ότι θα κοστίσει στα νοικοκυριά περίπου 2.300 δολάρια επιπλέον το 2025, σύμφωνα με το Yale Budget Lab.

Τα προϊόντα που «καίνε»

Προϊόντα που άλλοτε θεωρούνταν «σταθερές αξίες» για τον καταναλωτή -όπως οι μπανάνες ή οι τηλεοράσεις- εμφανίζουν ασυνήθιστες αυξήσεις τιμών. Παράλληλα, κατηγορίες με υψηλή εξάρτηση από το εξωτερικό, όπως ο καφές ή τα κοσμήματα, δέχονται ακόμη ισχυρότερο πλήγμα, καθώς οι εισαγωγές τους γίνονται ακριβότερες από ποτέ. Συγκεκριμένα:

Καφές

Οι τιμές εκτινάχθηκαν 9,8% από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο, με άλμα 3,6% μόνο τον τελευταίο μήνα. Οι κακές σοδειές είχαν ήδη περιορίσει την προσφορά, όμως οι δασμοί έδωσαν νέα ώθηση. Οι εισαγωγές από Βιετνάμ και Ινδονησία επιβαρύνθηκαν με υψηλούς δασμούς, ενώ η Βραζιλία, που καλύπτει πάνω από το ένα τρίτο της αμερικανικής κατανάλωσης arabica, δέχτηκε δασμό 50% τον Αύγουστο.

Κοσμήματα και ρολόγια

Kαταγράφηκε άνοδος 5,5% τον Αύγουστο, πολύ πάνω από τον μέσο όρο 0,8%. Οι δασμοί ξεκίνησαν από 10%, αλλά για τις ελβετικές εισαγωγές ρολογιών έφτασαν στο 39%. Η Ελβετία καλύπτει πάνω από το 90% των εισαγόμενων χρυσών ρολογιών. Επιπλέον, μπήκαν δασμοί και σε εισαγωγές από Ινδία και Ιαπωνία.

Μπανάνες

Aν και σταθερή κατηγορία, σημείωσαν αύξηση 4,9% στο τετράμηνο. Η τιμή τους θεωρείται παραδοσιακά «σταθερή» στην αμερικανική αγορά – χαρακτηριστικό το παράδειγμα των Trader Joe’s που κράτησαν την τιμή στις 19 σεντς για πάνω από 20 χρόνια, πριν την αυξήσουν σε 23 σεντς το 2024.

Τηλεοράσεις

Oι τιμές αυξήθηκαν 2,5% τον Αύγουστο και συνολικά 3,1% από τον Απρίλιο. Αν και μικρή άνοδος, πρόκειται για ανατροπή μιας πολυετούς τάσης πτώσης. Σχεδόν όλες οι τηλεοράσεις εισάγονται από Μεξικό, Κίνα και Βιετνάμ, με δασμούς που φτάνουν έως και 30%.

Παιχνίδια

Οι τιμές ανέβηκαν 2,5% στο ίδιο διάστημα, η μεγαλύτερη τετραμηνιαία αύξηση από το 2021. Το 70% των εισαγωγών προέρχεται από την Κίνα και επιβαρύνεται με δασμούς γύρω στο 30%.

Διαβάστε ακόμη:

• Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι υπάρχει «προβοκάτσια» για να «παγώσει» ή να διακοπεί το καλώδιο GSI
• Έρχεται η Γκίλφοϊλ στην Αθήνα και μαζί της φέρνει ως «δεξί χέρι» έναν άνθρωπο του Τζον Κατσιματίδη
• Ο παπάς που… έκλεψε την παράσταση του Αλέξανδρου Τσουβέλα στη Στυλίδα
• ΟΠΕΚΕΠΕ – Part II: Από τις δέκα συνομιλίες που κατέγραψε ο κοριός, μόνο δύο μπορεί να θεωρηθούν επιλήψιμες