Ξεκινά σήμερα η ανάρτηση των δασικών χαρτών για τις περιοχές της Καβάλας, Πιερίας, Δράμας, Αρκαδίας, Καστοριάς, Λευκάδας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.

Όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ, η έναρξη της ανάρτησης έρχεται μετά την ψήφιση του περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020 και τη συνεχή συνεργασία του υπουργείου με τους συντονιστές των αποκεντρωμένων διοικήσεων, τα στελέχη των δασικών τους υπηρεσιών, του «Ελληνικού Κτηματολογίου», καθώς και την έγκαιρη προετοιμασία και έκδοση των προαπαιτούμενων διοικητικών πράξεων.

Στόχος, σύμφωνα πάντα με το ΥΠΕΝ, είναι η επίτευξη της κύρωσης των δασικών χαρτών έως το τέλος του 2021 για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας -συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης της πλειονότητας των αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ), σύμφωνα και με το νέο θεσμικό πλαίσιο συγκρότησής τους, αλλά και με τις εθνικές δεσμεύσεις της χώρας μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ήδη, έχει καταρτιστεί και έχει αποσταλεί σε όλες τις αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες αλλά και τους εμπλεκόμενους φορείς (Ελληνικό Κτηματολόγιο, ΟΠΕΚΕΠΕ, Υπουργείο Οικονομικών) εβδομαδιαίο πρόγραμμα αναρτήσεων, από τα μέσα Ιανουαρίου έως το τέλος Φεβρουαρίου 2021.

Τι είναι ο δασικός χάρτης

Tο αντικείμενο του Δασικού Χάρτη είναι η οριστική καταγραφή και οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων, κατά τρόπο σαφή, έγκυρο και τεκμηριωμένο, στο πλαίσιο της δασικής νομοθεσίας και εξειδικευμένων τεχνικών προδιαγραφών, για το σύνολο της χώρας.

Ο Δασικός Χάρτης απεικονίζει τα όρια των εκτάσεων δασικού χαρακτήρα και μη, σύμφωνα με τις διατάξεις τις δασικής νομοθεσίας, σε ενιαία χαρτογραφικά υπόβαθρα του Ελληνικού Κτηματολογίου.

Το περιεχόμενο του Δασικού Χάρτη αναφέρεται στον χαρακτήρα των εκτάσεων (δασικός/χορτολιβαδικός ή μη), ο οποίος καθορίζεται συνδυαστικά από την μορφή που είχε στο παρελθόν και από την μορφή που έχει σήμερα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο του δασικού χάρτη δείτε ΕΔΩ.

Ποια η χρήση των δασικών χαρτών;

Οι δασικοί χάρτες αποτελούν βασικό εργαλείο για:

• Την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τον δασικό ή μη χαρακτήρα της ιδιοκτησίας τους.
• Την αποτελεσματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων.
• Την προβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων του Δημοσίου στα δάση και τις δασικές εκτάσεις, στο πλαίσιο της σύνταξης του Κτηματολογίου, με στόχο την αξιόπιστη καταγραφή και διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας.
• Την ανάπτυξη βασικής υποδομής για τη σύνταξη του Δασολογίου, τον χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό, την έγκριση αδειοδοτήσεων και επεμβάσεων σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Ποια είναι η διαδικασία σύνταξης του δασικού χάρτη;

1. Κατάρτιση (σύνταξη) του δασικού χάρτη.

2. Έλεγχος και θεώρηση του περιεχομένου του δασικού χάρτη από τις τοπικές αρμόδιες Διευθύνσεις Δασών.

3. Ανάρτηση του δασικού χάρτη  στην ιστοσελίδα του  Ελληνικού Κτηματολογίου, ώστε να λάβει γνώση κάθε ενδιαφερόμενος.

4. Υποβολή αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη.

5. Μερική κύρωση του δασικού χάρτη στις περιοχές χωρίς αντιρρήσεις και δημοσίευση της σχετικής απόφασης σε ΦΕΚ.

6. Εξέταση – εκδίκαση αντιρρήσεων από τις αρμόδιες επιτροπές (ΕΠΕΑ) και διόρθωση του δασικού χάρτη.

7. Ολική Κύρωση του δασικού χάρτη για το σύνολο μιας περιοχής και δημοσίευση της σχετικής απόφασης σε ΦΕΚ.

Δασικοί χάρτες: Η  ιστορία τους

Οι δασικοί χάρτες είχαν θεσμοθετηθεί από το 1979 και 30 χρόνια αργότερα η καθυστέρηση στην προώθηση τους είχε επισημανθεί από το ΣτΕ. Αποτελεί ένα καυτό θέμα, καθώς οι δασικές εκτάσεις ήταν διαχρονικά στο στόχαστρο των καταπατητών της δημόσιας γης, και με βάση στοιχεία του Κτηματολογίου καλύπτουν 700.000 στρέμματα σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία τα 282.000 βρίσκονται στην Αττική!

Από αυτά, 2 εκατ. στρέμματα δασών έχουν εκχερσωθεί από χρόνια και καλλιεργούνται.

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, στα καμένα δάση ξεφύτρωναν οικισμοί αυθαιρέτων, καθώς ήταν χρονοβόρες οι διαδικασίες κήρυξης αναδασωτέων εκτάσεων.

Στη συνέχεια, μπήκαν κάποιες προδιαγραφές, και τότε ξεκίνησε η βροχή αιτήσεων προς τις νομαρχίες για αποχαρακτηρισμό μικρών κομματιών με το επιχείρημα ότι είχαν θεωρηθεί εσφαλμένα δασικά.

Πότε έγινε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για τους δασικούς χάρτες στην Αττική

Η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για τους δασικούς χάρτες στην Αττική ξεκίνησε το 2008. Προχώρησαν μέχρι ενός σημείου και μετά μπήκαν στα συρτάρια. Και αυτό γιατί στις περιοχές με μεγάλη δασοκάλυψη, δηλαδή Πεντέλη, Νέα Πεντέλη,  Φυλή,  Κηφισιά και  Δροσιά, κυρώθηκαν μόνο τα κομμάτια τους που δεν αμφισβητούνται, και αποτελούν μόλις το 0,8% της συνολικής επιφάνειας. Και πάλι είχαμε βροχή ενστάσεων και καταθέσεις αντιρρήσεων από ιδιοκτήτες. Συν τοις άλλοις δεν συγκροτήθηκαν ποτέ οι προβλεπόμενες από τον νόμο επιτροπές εκδίκασης ενστάσεων.

Το 2010 οι μελέτες για τους δασικούς χάρτες επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές της Ανατολικής Αττικής, αλλά δεν θεωρήθηκαν από τη Διεύθυνση Δασών λόγω έλλειψης προσωπικού.

Γι’ αυτό τον λόγο το 2013 η αρμοδιότητα μεταφέρθηκε στο Κτηματολόγιο και η υπόθεση ξεχάστηκε. Το ίδιο συνέβη στη Δυτική Αττική, όπου ως το τέλος του 2014 δεν είχε γίνει ανάρτηση παρ’ όλο που είχαν εκπονηθεί δασικοί χάρτες.

Με αποφάσεις του το δικαστήριο είχε προειδοποιήσει ότι δεν μπορεί να προχωρήσει το Κτηματολόγιο αν δεν συνδεθεί με τους δασικούς χάρτες, αλλά και τη χάραξη του αιγιαλού, με την τελευταία να παραμένει έως σήμερα «στα χαρτιά» αφού μόλις καλύπτει το 20% των 15.000 χιλιομέτρων της ελληνικής ακτογραμμής και αυτό μετά από ιδιωτική πρωτοβουλία, δηλαδή ιδιοκτήτες που ενδιαφέρονται να χτίσουν πιο κοντά στο κύμα.

Πότε άλλαξε η εικόνα για τους δασικούς χάρτες

Η εικόνα λοιπόν άλλαξε με τον νόμο 4389/2016, που προβλέπει ότι χάρτες ανατίθενται από το Κτηματολόγιο, αλλά η «κόκκινη γραμμή» που οριοθετεί τα δάση μπαίνει από τις Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.

Τον Φεβρουάριο του 2017 έγινε η πρώτη μαζική ανάρτηση για το 36% της χώρας και στο τέλος του ίδιου χρόνου είχε κυρωθεί για το 31,9%. Την επόμενη χρονιά ακολούθησε το 12%, που βρίσκεται στη διαδικασία υποβολής ενστάσεων, ενώ από τον Σεπτέμβριο και ως το τέλος του 2018 θα αναρτηθούν χάρτες για το 17%.

Μέχρι τον Ιούνιο του 2020 είχε ολοκληρωθεί η κατάρτιση των δασικών χαρτών για το 96% της έκτασης της χώρας.

Επίσης, πραγματοποιήθηκε η ανάρτηση για το 55% της έκτασης της χώρας και έγινε η μερική  κύρωση των δασικών χαρτών για  το 50% της έκτασης της χώρας.

Ωστόσο, η διαδικασία της ανάρτησης ανέδειξε το ζήτημα εκτάσεων που έχουν χαρακτηρισθεί ως δασικές, ενώ ο χαρακτήρας τους είχε, νόμιμα, μεταβληθεί με βάση παλαιότερες διοικητικές πράξεις. Για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκάλεσε η μη αποτύπωση αυτών των διοικητικών πράξεων στους δασικούς χάρτες, ψηφίστηκε ο Ν. 4685/2020, ο οποίος προβλέπει την αναμόρφωση του συνόλου των δασικών χαρτών, ώστε να συμπεριληφθούν οι εν λόγω πράξεις, και την εκ νέου ανάρτησή τους, απαλλάσσοντας τους πολίτες από την ανάγκη υποβολής αντιρρήσεων και τις επιτροπές εξέτασης των αντιρρήσεων από ένα τεράστιο όγκο εργασιών που θα καθυστερούσε την ολοκλήρωση του έργου τους.