Ο έλεγχος της πανδημίας και η άρση των περιοριστικών μέτρων, η οποία έχει σταδιακά ξεκινήσει, αναμένεται να επαναφέρουν την ελληνική οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης το 2021. Στην εκτίμηση αυτή συγκλίνουν οι προβλέψεις διεθνών κ.ά. εγχώριων φορέων οι οποίες, προβλέπουν για την ελληνική οικονομία μεγέθυνση πάνω από 3,5% για το 2021. 

Σύμφωνα με το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), οι θετικές εκτιμήσεις των περισσότερων φορέων οφείλονται, σε μεγάλο βαθμό, στην υπόθεση ότι το εμβολιαστικό πρόγραμμα θα εκτελεστεί με γρήγορους ρυθμούς, ώστε να περιοριστούν οι υγειονομικές συνέπειες της πανδημίας, να μειωθεί η ανάγκη για νέα περιοριστικά μέτρα και να αρθεί σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα ανασφάλειας που κυριαρχεί στις συναλλαγές. Αποφασιστικής σημασίας θα είναι ο βαθμός απορροφητικότητας και οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις των κονδυλίων του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης.

Το Υπουργείο Οικονομικών αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την πορεία του ΑΕΠ το 2021 προς τα κάτω, αναμένοντας μεγέθυνση 3,6%, σε σχέση με την πρόβλεψη για 4,8% που είχε συμπεριληφθεί στην Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού προϋπολογισμού 2021, τον Δεκέμβριο του 2020. Η αναθεώρηση αυτή θεωρείται ρεαλιστική μετά την παράταση των περιοριστικών μέτρων για περισσότερο από τους τέσσερις πρώτους μήνες του έτους.

Η Τράπεζα της Ελλάδας εκτιμά ότι για το 2021 η μεγέθυνση θα είναι 4,2%, ενώ το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης θα κυμανθεί ανάμεσα στο 3,5% και στο 4,0%. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν μία σύγκλιση των προβλέψεων των εγχώριων φορέων για επίτευξη υψηλού ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ, άνω του 3,5%. Αντίστοιχα υψηλές είναι οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ 3,8% και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή 4,1%.

Οι δημοσιονομικές προβλέψεις

Η σταδιακή άρση των περιορισμών της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας οι οποίοι επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας δημιουργούν δικαιολογημένες προσδοκίες ότι η ελληνική οικονομία κατά το έτος 2021 θα έχει θετικό ρυθμό μεγέθυνσης, το ύψος του οποίου θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον ρυθμό απορρόφησης των ευρωπαϊκών κεφαλαίων στήριξης και από την πορεία του τουρισμού.

Υπό αυτό το πρίσμα, όσο προσεγγίζεται ο στόχος για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ με ρυθμό 3,6% το 2021, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να επαληθευθεί η πρόβλεψη για πρωτογενές έλλειμμα της τάξης του 7,2% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2022-2024 και να μην υπάρξει υπέρβαση.

Η σημαντική προς τα άνω αναθεώρηση της πρόβλεψης του προϋπολογισμού για τα δημοσιονομικά αποτελέσματα αποτελεί μία πιο συντηρητική, αλλά ρεαλιστική, εκτίμηση η οποία πηγάζει από τη διατήρηση των μέτρων περιστολής της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας για διάστημα μεγαλύτερο από τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2021.

Ουσιαστικά, η πρόβλεψη ευθυγραμμίζεται με το αποτέλεσμα του 2020. Στην ανάλυση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του α’ τρίμηνου φαίνεται μία σημαντική αύξηση του πρωτογενούς ελλείμματος σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.

Ωστόσο, ο αναμενόμενος έλεγχος της πανδημίας στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι θα βελτιώσει την εκτέλεση του προϋπολογισμού τους επόμενους μήνες∙ αναμένεται ότι δεν θα χρειαστεί να επαναληφθούν οι υψηλές δαπάνες για μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του α’ τριμήνου, ενώ επίσης αναμένεται σημαντική βελτίωση στο σκέλος των εσόδων με αύξηση των εισπράξεων φορολογικών εσόδων και ασφαλιστικών εισφορών.

Συνεπώς, η πρόβλεψη για πρωτογενές έλλειμμα της τάξης του 7,2% του ΑΕΠ (ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 2020) θεωρείται ρεαλιστική.

Εξάλλου, η εκτίμηση αυτή του Υπουργείου Οικονομικών, όπως παρουσιάστηκε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2022-2024, ευθυγραμμίζεται σχεδόν πλήρως με την αντίστοιχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (7,3% του ΑΕΠ), ενώ είναι πιο συντηρητική από τις αντίστοιχες προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος (5,3% του ΑΕΠ), του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (6,0%) και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (4,0%).