Ο κ. Χατζηβασιλείου έκανε ειδική αναφορά στις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ και στη διαμόρφωση των εθνοθρησκευτικών κοινοτήτων εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όπως είπε, πολλοί ερευνητές προσπάθησαν να αποδώσουν εθνοτική ταυτότητα στους βλαχόφωνους, όμως η ιστορική πραγματικότητα δείχνει ότι οι Βλάχοι παρέμειναν σταθερά προσηλωμένοι στην ελληνική εθνική ιδέα.
Ρουμανική προπαγάνδα και ελληνικό φρόνημα
Ανατρέχοντας στις ιστορικές πηγές, ο Σερραίος βουλευτής υπενθύμισε τις προσπάθειες της ρουμανικής εθνικιστικής προπαγάνδας του 19ου αιώνα να προσεταιριστεί τους Έλληνες Βλάχους. Οι ίδιοι, όμως, «επέλεξαν συνειδητά την ελληνική εθνική ταυτότητα, πολλές φορές σε βάρος της μητρικής τους γλώσσας».
«Οι Βλάχοι ήθελαν τη διάδοση της ελληνικής εθνικής συνείδησης και της γλώσσας, αποδεικνύοντας έμπρακτα την πίστη τους στην ιδέα του Ελληνισμού», τόνισε.
Η οικονομική και κοινωνική συμβολή
Ο κ. Χατζηβασιλείου επεσήμανε τον ρόλο των βλαχόφωνων Ελλήνων στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο της χώρας.
«Με την οικονομική τους δύναμη και το εμπορικό τους δαιμόνιο, οι Βλάχοι κατόρθωσαν να καταγράψουν ισχυρή παρουσία στη διάρκεια των αιώνων», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι η προσφορά τους στην οικοδόμηση της σύγχρονης και ισχυρής Ελλάδας υπήρξε πολύτιμη.
Από το ομόγλωσσο στο φρόνημα
Κλείνοντας, ο Τάσος Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε στη συμβολή των πρώτων συνταγματικών κειμένων του ελληνικού κράτους, τονίζοντας τη μετάβαση από το ομόγλωσσο και ομόθρησκο στην έννοια της εθνικής ταυτότητας με βάση το φρόνημα.
«Η προσπάθεια να αγκαλιαστούν όλοι όσοι είχαν ελληνικό φρόνημα, ανεξαρτήτως γλώσσας ή ιδιώματος, δεν ήταν πάντα ομαλή, αλλά καθόρισε τη φυσιογνωμία του έθνους», σημείωσε.
«Ζωντανός κρίκος της εθνικής συνέχειας»
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, τόνισε ότι οι βλαχόφωνοι Έλληνες δεν αποτελούν γραφικό κατάλοιπο, αλλά «έναν ζωντανό κρίκο της ελληνικής ταυτότητας και της εθνικής συνέχειας».
«Η συμβολή τους στον πολιτισμό, την οικονομία και τη συλλογική πρόοδο είναι ένα ιστορικό κεφάλαιο που μας ενώνει και μας εμπνέει», κατέληξε.
