Εδώ και λίγες μέρες έχει τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών που ψηφίστηκε με τον ν. 4738/2020 για τη ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας, δηλαδή το νέο πτωχευτικό δίκαιο.
Γράφει ο Δημήτρης Μπούκας, Δικηγόρος – Διαμεσολαβητής
Πλέον, επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και νοικοκυριά, που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες, την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία ή οφειλές που δεν είναι σε καθυστέρηση, ωστόσο, υφίσταται μείωση των εισοδημάτων τους κατά 20% τουλάχιστον θα μπορούν να προχωρούν σε συνολική διευθέτηση των χρεών τους.
Βασική προϋπόθεση είναι οι οφειλές να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ και να μην οφείλονται μόνο σε έναν φορέα κατά 90%. Κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός δύο μηνών και η λύση θα δίνεται αυτοματοποιημένα βάσει ειδικού αλγορίθμου υπολογίζοντας την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
Το κρίσιμο στοιχείο το οποίο ενδέχεται να «τορπιλίσει» τη διαδικασία είναι το γεγονός πώς δεν προβλέπεται η υποχρεωτική συμμετοχή των πιστωτικών ιδρυμάτων και λοιπών φορέων διαχείρισης οφειλών στη διαδικασία. Επομένως, μένει να φανεί στην πράξη αν θα τρέξει η νέα αυτή μορφή του μηχανισμού ή θα παρατηρηθούν εκ νέου οι παθογένειες της προηγούμενης διαδικασίας του ν. 4469/2017.
Αναφορικά με την διευθέτηση των οφειλών προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία υπάρχει η δυνατότητα ρύθμισής τους σε έως 240 δόσεις, ενώ προς τα πιστωτικά ιδρύματα δεν υπάρχει περιορισμός δόσεων. Στο σημείο αυτό είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα επιλογής ρύθμισης με κάποιον ή κάποιους πιστωτές. Μιλάμε για ρύθμιση του συνόλου των οφειλών, ενώ δεν ρυθμίζονται οφειλές προς ιδιώτες πιστωτές.
Με βάση τα παραπάνω, λοιπόν, βλέπουμε πώς υπάρχουν βασικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών του ν. 4469/2017.
Καταρχάς δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία μέχρι τώρα μπορούσαν να επιλέξουν το νόμο Κατσέλη ή την πλατφόρμα του ν. 4605/2019. Επίσης, δεν φαίνεται να υπάρχει η γραφειοκρατία και ο όγκος των δικαιολογητικών που απαιτείτο στον ν. 4469/2017 αφού σχεδόν όλα τα στοιχεία θα αντλούνται αυτόματα. Γιαυτό εξάλλου προβλέπεται συγκεκριμένη χρονική διάρκεια 2 μηνών εντός της οποία πρέπει να έχει υπογραφεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι στον ν. 4738/2020 γίνεται λόγος για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού Μητρώου Φερεγγυότητας, στο οποίο θα υπάρχουν καταχωρημένα τα στοιχεία –φορολογικά, τραπεζικά κ.λ.π.– του κάθε οφειλέτη.
Επιπλέον, δεν προβλέπεται ο ρόλος του συντονιστή. Ωστόσο, θεσμοθετείται η δυνατότητα προσφυγής στη διαμεσολάβηση εφόσον συμφωνήσουν όλα τα μέρη της διαφοράς εντός 10 ημερών από την λήψη της πρότασης αναδιάρθρωσης από τον οφειλέτη.
Σημαντική διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη διαδικασία είναι το γεγονός πώς προβλέπεται η δυνατότητα επιδότησης καταβολής δόσεων για πέντε χρόνια, εφόσον ο οφειλέτης ανήκει σε ευάλωτη κοινωνική ομάδα και έχει ρυθμίσει ή δεν έχει καθυστερήσει την αποπληρωμή των οφειλών του για παραπάνω από τρεις μήνες προς τράπεζες, Εφορία και ταμεία.
Αναφορικά με τις ρυθμίσεις των οφειλών στο Δημόσιο και στα Ασφαλιστικά Ταμεία, ο αριθμός των δόσεων μπορεί να φθάσει έως τις 240 και όχι μέχρι τις 120, ενώ δεν προβλέπονται όπως στο ν. 4469/2017 συγκεκριμένα ποσοστά «κουρέματος» για τις οφειλές σε Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία (85% προσαυξήσεων και τόκων, 95% προστίμων Δημοσίου).
Με δεδομένο, λοιπόν, πως η επιστροφή στην κανονικότητα συνεπάγεται και την άρση του προστατευτικού πλαισίου που υπήρχε για τη διενέργεια πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, οι οφειλέτες θα πρέπει να εξετάσουν άμεσα τις δυνατότητες που έχουν προκειμένου να προχωρήσουν σε ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να προστατευτούν από τις επιθετικές κινήσεις τραπεζών, servicersκαι fundsγια την διεκδίκηση των απαιτήσεών τους.
