Η Τουρκία έχει γίνει ισοδύναμο ενός ελβετικού ρολογιού… καθώς κάθε 6 μήνες…. καταφέρνει να δημιουργεί μια νέα κρίση και η τελευταία δημιουργήθηκε την Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021 όταν λίγες μέρες μετά την αύξηση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας κατά 200 μονάδες βάσης, η Erdogan ο τούρκος Πρόεδρος αντικατέστησε τον κεντρικό τραπεζίτη Naci Agbal ο οποίος παρέμεινε στην θέση αυτή λιγότερο από 4 μήνες.
Είχε διοριστεί τον Νοεμβρίου 2020 και αντικαταστάθηκε από τον πολιτικό Sahap Kavcioglu, ο οποίος έχει την φήμη ότι πιστεύει στην θεωρία του Erdogan ότι τα χαμηλά επιτόκια οδηγούν μαγικά σε χαμηλότερο πληθωρισμό. Η θεωρία αυτή σε ορισμένους κύκλους ονομάζεται «Erdoganomics»
Οι συνέπειες αυτής της λανθασμένης προσέγγισης είναι η ξαφνική επιδείνωση της τουρκικής λίρας η οποία έφθασε τις 8,26 λίρες ανά δολάριο ουσιαστικά εξαλείφοντας την πρόοδο των τελευταίων μηνών.
Η τουρκική λίρα διαπραγματεύεται στην ζώνη των 8,04 λιρών ανά δολάριο ωστόσο οι εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες.
Λάθος πολιτική
Ο Erdogan έχει αλλάξει 4 φορές τον κεντρικό τραπεζίτη τα τελευταία χρόνια.
Δυστυχώς για τον Erdogan (και τον πληθυσμό της Τουρκίας) δεν λειτουργεί έτσι ο πραγματικός κόσμος.
Η συνταγή της Τουρκίας να μειώσει τα επιτόκια, ώστε να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Ο πληθωρισμός πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω σε μια από τις πιο σημαντικές αναπτυσσόμενες αγορές, την Τουρκία και το ακόμη χειρότερο για τους διεθνείς επενδυτές είναι ότι χάνεται η αξιοπιστία που είχε δημιουργήσει η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας τους τελευταίους μήνες.
Ο κεντρικός τραπεζίτης Naci Agbal που αντικαταστάθηκε, χρησιμοποίησε – σωστά την πολιτική επιτοκίων για να ανακόψει την πίεση στην λίρα και να περιορίσει τον πληθωρισμό. Η απόφαση του Erdogan να απολύσει τον κεντρικό τραπεζίτη Naci Agbal, ο οποίος είχε επιδιώξει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας, είναι ένα πλήγμα για την εμπιστοσύνη των επενδυτών και εγείρει ανησυχία ότι η χώρα θα ξεκινήσει και πάλι μια πορεία χαμηλών επιτοκίων.
Σύμφωνα με το Bloomberg, «η αρχική αντίδραση υπερέβη τις εκτιμήσεις ορισμένων αναλυτών» «και σηματοδοτεί την αντιστροφή της θετικής άποψης των επενδυτών προς την τουρκική αγορά» Κατά ειρωνικό τρόπο, – μετά την μεγάλη διόρθωση εσχάτως – η τουρκική λίρα είχε τις καλύτερες επιδόσεις μεταξύ των αναδυομένων αγορών.
Η λάθος στρατηγική Erdogan
Από την μία η λίρα βυθίστηκε εξοργίζοντας τον Erdogan, οπότε έπρεπε να την σταθεροποιήσει … από την άλλη ο μόνος τρόπος για να σταθεροποιηθεί το νόμισμα ήταν η αύξηση των επιτοκίων κάτι που απεχθάνεται ο Erdogan.
Με βάση την Σουηδική SEB η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει ελάχιστα συναλλαγματικά διαθέσιμα
Η απομάκρυνση του κεντρικού τραπεζίτη Agbal, δύο ημέρες μετά την αύξηση των επιτοκίων θα προκαλέσει ακόμη πιο έντονη μεταβολή στις προσδοκίες των επενδυτών.
Ο αντικαταστάτης του Agbal, ο Kavcioglu, δεσμεύτηκε στις 21 Μαρτίου 2021 να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά εργαλεία νομισματικής πολιτικής για να προσφέρει μόνιμη σταθερότητα τιμών… ωστόσο πολλοί το μεταφράζουν ότι θα κάνει ό, τι του λέει ο Edogan… ο κίνδυνος έκρηξης του πληθωρισμού στην Τουρκία είναι πλέον ορατός.
Η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν τον υψηλότερο πληθωρισμό μεταξύ των αναδυόμενων αγορών.
Οι εκτιμήσεις
Ισχυρό χτύπημα στην αξιοπιστία και την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας ήταν η νέα αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη.
Οι παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας έχουν αποτύχει και ως προς το νόμισμα και ως προς τον πληθωρισμό. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν πρόθυμες να δώσουν στον πρώην κεντρικό τραπεζίτη μια ευκαιρία και ο διάδοχός του θα δυσκολευτεί να χτίσει ξανά αυτήν την εμπιστοσύνη.
«Πρέπει να συμπεράνουμε, προς το παρόν, ότι ο Kavcioglu ο νέος κεντρικός τραπεζίτης της Τουρκίας θα έχει την εντολή να μειώσει και να διατηρήσει τα επιτόκια όσο το δυνατόν χαμηλότερα», προέβλεψε η TD Securities στο Λονδίνο.
«Εάν αυτή η υπόθεση αποδειχθεί αληθινή, όχι μόνο θα δούμε μια χαλαρότερη πολιτική στην Τουρκία τους επόμενους μήνες, αλλά επίσης πιθανότατα θα βιώσουμε μια επιστροφή στη διαχείριση της πολιτικής μέσω ανορθόδοξων μέτρων».
Αύξηση των CDS
To πλήγμα στην αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας, μπορεί να μετατραπεί σε νομισματική κρίση, να επιδεινώσει το κρατικό χρέος και να επαναφέρει την τουρκική οικονομία σε έντονη εσωστρέφεια.
Ήδη το CDS στο 5ετές τουρκικό ομόλογο εκτινάχθηκε στις 455 μονάδες βάσης.
Κόστος 100 δισεκ. δολαρίων
Το 2020, οι τουρκικές τράπεζες ξόδεψαν περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας για να υποστηρίξουν την λίρα που κατέρρεε, σύμφωνα με έκθεση Goldman.
Δεν είναι τυχαίο ότι η τουρκική αντιπολίτευση έχει ζητήσει δικαστική έρευνα για τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας. Ορισμένοι ξένοι επενδυτές που είναι βέβαιοι ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα τους διασώζουν πάντα, αγόρασαν μετοχές και ομόλογα αξίας 4,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων Τουρκίας τους μήνες μετά το διορισμό του Agbal.
Οι εισροές μέσω ανταλλαγής σε repos ήταν περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Όλα αυτά τα χρήματα πρόκειται να αποσυρθούν τώρα εν μέσω μιας γενικευμένης αβεβαιότητας.
Πρόβλημα με την Ιαπωνία
Αυτοί που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα βραχυπρόθεσμα είναι Ιάπωνες επενδυτές, σύμφωνα με το Bloomberg. Οι θέσεις long από ιδιώτες σε λίρα-γιεν ανήλθαν σε 263.585 συμβόλαια στις 19 Μαρτίου.
Η East Capital αναμένει ότι οι προκλήσεις θα ενταθούν στο εγγύς μέλλον και το κυριότερο εκτιμάται ότι θα ενταθούν οι εκροές. «Ακόμα και όταν η αγορά σταθεροποιηθεί μετά από λίγο, οι επενδυτές θα επιδείξουν λίγη ανοχή, εάν ο νέος κεντρικός τραπεζίτης μειώσει άμεσα τα επιτόκια».
Τι εκτιμάει η Goldman Sachs
Η Τουρκία αντικαθιστά για 4η φορά τον κεντρικό της τραπεζίτη, τα τελευταία δύο χρόνια, μετά την απομάκρυνση του Murat Cetinkaya από τη θέση του τον Ιούλιο του 2019 και την απομάκρυνση του Murat Uysal από τη θέση του τον Νοέμβριο του 2020.
Η απόφαση ελήφθη μετά από μια σημαντική αύξηση των επιτοκίων κατά 2% στις 18 Μαρτίου. Επιπλέον, ο γενικός εισαγγελέας της Τουρκίας ξεκίνησε έρευνα στις 17 Μαρτίου, επιδιώκοντας να κλείσει το HDP, ενός από τα τρία βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης, που υποστηρίζεται από κουρδικό πληθυσμό.
Η Τουρκία αποσύρθηκε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας) μετά από απόφαση στις 19 Μαρτίου.
Στόχος η πτώση του πληθωρισμού
Ο νέος κεντρικός τραπεζίτης της Τουρκίας Kavcioglu επισήμανε ότι «θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής αποτελεσματικά σύμφωνα με τον κύριο στόχο την πτώση του πληθωρισμού». Οι συνεδριάσεις της Κεντρικής Τράπεζας θα πραγματοποιηθούν όπως είχε προγραμματιστεί. Ως εκ τούτου, η επόμενη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί στις 15 Απριλίου.
Αν και παραμένει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα αλλάξει η νομισματική πολιτική ο νέος κεντρικός τραπεζίτης έχει γράψει άρθρα για τα επιτόκια, την τουρκική λιρέτα και την χρήση των συναλλαγματικών αποθεματικών.
Ο νέος κεντρικός τραπεζίτης της Τουρκίας Kavcioglu έγραψε στη στήλη του στις 9 Φεβρουαρίου ότι η νομισματική πολιτική δεν πρέπει να επιμείνει στα υψηλά επιτόκια και ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα οδηγήσουν έμμεσα σε αύξηση του πληθωρισμού.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η τουρκική λίρα ήταν ισχυρή τα τελευταία χρόνια μέσω των υψηλών επιτοκίων, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Οι εμπορικές τράπεζες αγοράζουν τουρκικές λίρες στα 7,70-7,80 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ στο διάστημα 20 και 21 Μαρτίου από 7,23 λίρες στην αγορά spot στις 19 Μαρτίου.
Θετική η αντίδραση της αγοράς στο διορισμό Agbal
Κατά την Goldman Sachs η αρχική εκτίμηση για την πρώτη μείωση των επιτοκίων στο 4ο τρίμηνο του 2021 έχει αναιρεθεί και οι μειώσεις των επιτοκίων μπορεί να έρθουν νωρίτερα. Ωστόσο, ο δυνητικός αντίκτυπος αυτής της απόφασης στην αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας και στο νόμισμα είναι πιθανό να περιορίσει οποιαδήποτε κίνηση στο εγγύς μέλλον.
Ο πληθωρισμός μειώνει τα εναλλακτικά σενάρια για άμεση μείωση των επιτοκίων. Ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 12,5% σε ετήσια βάση έως το τέλος του 2021, σημαντικά υψηλότερος από την εκτίμηση της για 9,4% σε ετήσια βάση. Όταν ο Murat Uysal διορίστηκε διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας τον Ιούλιο του 2019, τα ακαθάριστα αποθεματικά ήταν υψηλότερα.
Η αντίδραση της αγοράς στο διορισμό του Naci Agbal ήταν θετική καθώς θεωρήθηκε ως τεχνοκράτης. Η νέα αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη θα δημιουργήσει προβληματισμό.
Μειωμένα τα συναλλαγματικά διαθέσιμα
Νέες παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος παρόμοια με το 2020 μπορεί να θεωρηθεί εύλογη, αλλά τα αποθέματα είναι συγκριτικά χαμηλά.
Ενώ τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθεματικά ανέρχονται στα 91,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, τα 17 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ οφείλονται σε ανταλλαγές με το Κατάρ και την Κίνα και τα 38,9 δισεκατομμύρια δολάρια είναι σε χρυσό. Σύμφωνα με την Goldman Sachs τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθέματα είναι 35,7 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Αν και είναι υψηλότερα από τα 23,4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ στα μέσα Νοεμβρίου, εξακολουθούν να μην επαρκούν. Τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 6 δισ. δολάρια το μήνα από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο πριν από την αύξηση των επιτοκίων.
Αναθεωρούνται οι οικονομικοί στόχοι
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών είχε προβλέψει η Goldman Sachs ότι θα είναι ύψους 28 δισ. δολαρίων για το 2021 (με την κεντρική τράπεζα να προβλέπει 25 δισ. δολάρια). Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών τελικά διευρύνθηκε σημαντικά περισσότερο από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί για το 2020 σε 37 δισ. δολάρια, κυρίως λόγω της αύξησης των εισαγωγών χρυσού, και δεν μπορεί να αποκλειστεί η επανάληψη αυτού του σεναρίου.
Άλλα μέτρα που ενδέχεται να εξετάσουν οι αρχές εάν η λίρα δεχθεί πιέσεις
(1) εύρεση πηγών χρηματοδότησης εκτός αγοράς,
(2) διοικητικά μέτρα ή
(3) για άλλη μια φορά αύξηση των επιτοκίων.
Κάτω από αυτό το σενάριο, η Goldman αναμένει καθοδικούς κινδύνους για την πρόβλεψη για ανάπτυξη + 5,5% σε ετήσια βάση το 2021 και ανοδικούς κινδύνους για την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό στο τέλος του 2021 στο 12,5%. Επίσης βραχυπρόθεσμα η τουρκική λίρα θα είναι ευμετάβλητη και θα χρήζει προσοχής.
