H κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα η οποία επέδειξε βελτίωση στις αρχές του 2022, τώρα επιδεινώνεται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των lockdowns στην Κίνα, απειλώντας την παγκόσμια οικονομία με επιβράδυνση και αυξάνοντας τον πληθωρισμό.

Η νέα κρίση είναι ιδιαίτερα αισθητή στη Γερμανία η οποία βασίζεται ως επί το πλείστον στη ρωσική ενέργεια. Οι εταιρείες στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης κατέγραψαν σημαντικές απώλειες, ενώ οι βιομηχανίες υποφέρουν λόγω έλλειψης πρώτων υλών. 

«Πιστεύαμε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία απλά θα αύξανε τα κόστη της ενέργειας αλλά δε θα επηρέαζε και τόσο την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Παρ’ όλα αυτά, η κρίση φαίνεται μεγαλύτερη απ’ όσο υπολογίζαμε αρχικά», ανέφερε ο Vincent Stamer, αναλυτής του γερμανικού Kiel Institute.

Εκτός από τον πόλεμο, τα κρούσματα κορωνοϊού και τα συνεχή lockdowns στην Κίνα οδηγούν σε περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης. Σύμφωνα με την A.P. Moller-Maersk A/S, αρκετές αποθήκες σε κινεζικά λιμάνια έχουν κλείσει επ’ αόριστον, ενώ παράλληλα επηρεάζεται και η μεταφορά αγαθών μέσω φορτηγών από και προς τα τερματικά.

Οι εξαγωγές της Κίνας έχουν ήδη καταγράψει μείωση από τα υψηλά του Οκτωβρίου, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί εάν το Πεκίνο συνεχίσει με την πολιτική μηδενικών κρουσμάτων. 

Σύμφωνα με δείκτες του Bloomberg, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα έγιναν ιδιαίτερα αισθητά στις ΗΠΑ και την Ευρώπη τον Φεβρουάριο μετά από αρκετούς μήνες βελτίωσης. Οι αναλυτές αναμένουν πως το ίδιο θα συνεχιστεί και το Μάρτιο.

Ο Stamer έφερε ως παράδειγμα τη γραμμή παραγωγής ηλεκτρικών καλωδίων στην Ουκρανία για γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες: «αυτά τα καλώδια είναι ειδικά κατασκευασμένα για συγκεκριμένα μοντέλα και η παραγωγή τους δε μπορεί να μεταφερθεί σε άλλες χώρες. Ένα άλλο δυσεύρετο -πια- αγαθό είναι το νέον που χρησιμοποιείται στην κατασκευή μικροτσίπ, αφού η Ουκρανία παράγει το 50% του παγκόσμιου καθαρού νέον. Παράλληλα, ο ρόλος της Ρωσίας στην εξαγωγή πρώτων υλών επιδεινώνει την κατάσταση περαιτέρω».

Πάνω από 2.100 αμερικανικές και 1.200 ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν τουλάχιστον μία ρωσική εταιρεία ως προμηθευτή, ενώ ο αριθμός αυτός αυξάνεται στις 300.000 εάν ληφθούν υπόψη οι έμμεσοι προμηθευτές, σύμφωνα με την αμερικανική Interos.

«Πολλές βιομηχανίες βασίζονται στις πρώτες ύλες και μεγάλο ποσοστό αυτών προέρχονται από τη Ρωσία», ανέφερε η CEO της Interos, Jennifer Bisceglie, προειδοποιώντας πως «παρατηρούμε ένα “ντόμινο” το οποίο ήδη πλήττει την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα».

Παράλληλα αυξάνονται και οι ανησυχίες για έλλειψη τροφίμων και βασικών αγαθών. Το κόστος διαβίωσης αυξάνεται τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες κοινωνίες, ενώ τα αυξημένα κόστη ενέργειας προκαλούν κοινωνικές αναταραχές σε πολλές χώρες.

Ακόμα και μακροπρόθεσμα, οι επενδυτές αλλάζουν τις τακτικές τους. Οι αναλυτές της Goldman Sachs ανέφεραν πως τα νέα γεωπολιτικά ρίσκα οδηγούν πολλές εταιρείες σε διαφοροποίηση των επενδυτικών τους χαρτοφυλακίων αλλά και στη λήψη περαιτέρω αντισταθμιστικών μέτρων για την προστασία τους από την κρίση.

«Προς το παρόν η κατάσταση παραμένει επικίνδυνη», ανέφερε το στέλεχος της Citigroup Nathan Sheets, προσθέτοντας πως «ένα σοκ προσφοράς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία θα μειώσει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη και θα αυξήσει τον πληθωρισμό».

Το παγκόσμιο εμπόριο ήδη υποφέρει λόγω των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σύμφωνα με την FourKites Inc, οι εισαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν κατά 62% ενώ στην Ουκρανία κατά 97%.

Αν και η Ρωσία αποτελεί το 5% του θαλάσσιου εμπορίου και η Ουκρανία το 1%, η γεωπολιτική κρίση συνιστά σημαντική απειλή σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι αναλυτές της Barclays υπογράμμισαν πως ο πλανήτης εισέρχεται σε μία νέο περίοδο υψηλής μεταβλητότητας όσον αφορά την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. H Αllianz Research προειδοποίησε για ένα «διπλό χτύπημα» στο παγκόσμιο εμπόριο μέσω του μειωμένου εμπορικού όγκου και των αυξημένων τιμών για το 2022. Η Clarksons Research επικαιροποίησε τα δεδομένα της για φέτος, μειώνοντας τους υπολογισμούς της όσον αφορά την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου λόγω του συνωστισμού στα λιμάνια και των σοκ που επηρεάζουν τη ναυτιλία.

Τα προβλήματα αυτά κάνουν όποια επιστροφή στην κανονικότητα δύσκολη για φέτος. Οι τιμές σποτ των εμπορευματοκιβωτίων βρέθηκαν σε νέα υψηλά, υπερεπταπλάσια των προ-πανδημικών επιπέδων. Οι ειδικοί αναμένουν πως οι τιμές -παρά την πρόσκαιρη πτώση τους- θα καταγράψουν επιπλέον αύξηση τους επόμενους μήνες.

«Τα πράγματα θα χειροτερέψουν το β’ εξάμηνο του 2022», ανέφερε ο Mark Manduca, CIO της GXO Logistics.

Σύμφωνα με την Ana Boata και τον Francoise Huang της Euler Hermes, τα lockdowns στην Κίνα αποτελούν μεγαλύτερη απειλή για την εφοδιαστική αλυσίδα από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τα προβλήματα αυτά ήδη «πονοκεφαλιάζουν» τα στελέχη των κεντρικών τραπεζών. Ο διοικητής της Fed, Jerome Powell ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου πως ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το παγκόσμιο εμπόριο θα δημιουργήσει προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Για τον οικονομικό αναλυτή της Fed της Nέας Υόρκης, Gianluca Beningno «ο δείκτης της πίεσης είναι ακόμα πολύ υψηλός παρά την πρόσφατη μείωσή του. Έχουμε ορισμένα στοιχεία τα οποία μας κάνουν να πιστεύουμε πως η πίεση αυτή θα αυξηθεί τους επόμενους μήνες».