Περίεργο παιχνίδι της Αιγύπτου καθώς με ρηματική διακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου προς την Ελληνική Πρεσβεία στο Κάιρο, με αφορμή τη δημοσίευση του χάρτη με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της Ελλάδας, αμφισβητούνται τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο.

Μεταξύ άλλων, οι διεκδικήσεις της Αιγύπτου σε βάρος της ελληνικής ΑΟΖ περιορίζουν αισθητά ή και μπλοκάρουν τις δυνατότητες ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και εξαφανίζουν από τον χάρτη το Καστελόριζο, στο οποίο δεν αναγνωρίζουν καμία απολύτως επήρεια στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Ταυτόχρονα οι μεθοδεύσεις – διεκδικήσεις του Καΐρου δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας. Χάνεται με αυτόν τον τρόπο στα ανατολικά το τριεθνές Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και γίνεται Ελλάδα-Τουρκία-Αίγυπτος.

Ουσιαστικά η Ελλάδα χάνει ΑΟΖ και το σημείο τομής με την Κύπρο και το σημείο τομής δεν είναι άλλο από το Καστελόριζο. Επίσης δυτικά το τριεθνές Ελλάδα-Αίγυπτος-Λιβύη μικραίνει και μάλιστα κατά πολύ.

Εάν εφαρμοστεί, σημαίνει ότι η Λιβύη θα μπορεί να διεκδικήσει μεγαλύτερη ΑΟΖ από αυτή που δικαιούται, που είναι η μέση γραμμή βάσει του διεθνούς δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας.

Με την ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου το Καστελόριζο βρίσκεται στον αέρα. Πρακτικά και μέσα από την ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου προς την Ελλάδα, στο Καστελόριζο δεν αναγνωρίζεται καμία επήρεια σε ό,τι αφορά τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών και δη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Το Καστελόριζο μεθοδεύεται να εξαφανιστεί από τον χάρτη, καθώς μετά την Τουρκία, που μέσω του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της και των χαρτών που ανακοίνωσε το αποκλείει πλήρως και δεν του αναγνωρίζει την παραμικρή επήρεια, έρχεται τώρα και η Αίγυπτος να αμφισβητήσει πλήρως το καθεστώς του Καστελόριζου.

Πρακτικά οι δύο αυτές χώρες, δηλαδή η Τουρκία και η Αίγυπτος, εξαφανίζουν το Καστελόριζο μη αναγνωρίζοντας την επήρειά του στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών.

Η δυσμενής αυτή εξέλιξη για την Ελλάδα και το καθεστώς του Καστελόριζου, πιθανά να δρομολογεί και καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.

Ο κλοιός απομόνωσης γύρω από το Καστελόριζο με την μη αναγνώριση επήρειας στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών από την Τουρκία και την Αίγυπτο αποτελεί ένα κομβικό σημείο και ενισχύει τον προβληματισμό για το κατά πόσο Ελλάδα και Κύπρος μπορούν να προχωρήσουν σε καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ τους, στην οποία το Καστελόριζο παίζει κρίσιμο ρόλο, αφού θεωρείται ως το σημείο που μπορεί να ενωθούν τα όρια των θαλάσσιων ζωνών Ελλάδας και Κύπρου.

Μετά τις δύο προκλητικές ρηματικές διακοίνωσης της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, με τις οποίες αμφισβητούνται τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας νότια της Κρήτης αλλά και σε τμήματα του Ιονίου και μετά την κατάθεση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Τουρκίας στον ΟΗΕ και την Ουνέσκο, έρχεται και η σειρά της Αιγύπτου να αμφισβητήσει με την ρηματική της διακοίνωση τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ.

Πέραν των άλλων, η όλη εξέλιξη δείχνει και τα μεγάλα προβλήματα και κενά στην εξωτερική πολιτική του Μαξίμου και του ΥΠ.ΕΞ.

Στη ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου μεταξύ άλλων αναφέρεται πως: «Ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (…) επικαλύπτονται με το πεδίο εφαρμογής της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα».

Και σε άλλο σημείο της ρηματικής διακοίνωσης αναφέρεται ότι: «Το Υπουργείο Εξωτερικών (της Αιγύπτου) επιβεβαιώνει την αντίρρησή του για την προαναφερθείσα παρέμβαση και τονίζει ότι οι όποιες συνέπειες ή επιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν από την ελληνική απόφαση είναι μη αποδεκτές». Ουσιαστικά μία αμφισβήτηση της Ελληνικής ΑΟΖ από το Κάιρο.

Η εκπρόσωπος του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών Λάνα Ζωχιού ανέφερε πως η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου που διέρρευσε σήμερα σχετικά με τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό ταυτίζεται με τον χάρτη που έχει δημοσιεύσει η Ελλάδα.

Παράλληλα σημειώνει πως στον συγκεκριμένο χάρτη και στα τμήματα στα οποία δεν έχει υπάρξει διμερής οριοθέτηση, αναφέρονται τα δυνητικά όρια, σύμφωνα με τη μέση γραμμή, κάτι που ανέφερε και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης στον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελατί, κατά τη συνάντησή τους στην Αθήνα.

Αναφέρει επίσης ότι Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε, όπως άλλωστε ρητά αναφέρεται και στη Διακοίνωση, ότι η βούληση της Αιγύπτου, είναι τα θέματα αυτά να είναι αντικείμενο συνεργασίας και διαβούλευσης στο πλαίσιο των εξαιρετικών σχέσεων των δύο χωρών και με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυσή τους.

Οι δύο πλευρές εξήραν τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ, η οποία υπεγράφη πριν από 5 ακριβώς χρόνια και επανέλαβαν «την προσήλωσή τους στην UNCLOS για την μελλοντική τους συνεργασία».

Υπενθυμίζεται πως οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου πριν από πέντε χρόνια προχώρησαν στην οριοθέτηση ΑΟΖ τμηματικά, αφήνοντας εκτός συμφωνίας περιοχή που βρισκόταν ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (μέσον Ρόδου), αλλά και ελαφρώς δυτικά της νήσου Χρυσής στα νότια της Κρήτης (χωρικές ενότητες 2 και 3).

Οι περιοχές αυτές είχαν μείνει εκτός συμφωνίας διότι τόσο στο δυτικό όσο και στο ανατολικό σκέλος απαιτούν τη συμμετοχή στις συζητήσεις και τρίτων κρατών, της Τουρκίας και της Λιβύης. Ειδικά το όριο του 28ου μεσημβρινού αποτελεί ένα σημείο ιδιαίτερα κρίσιμο.

Επί της ουσίας το 2020 η Ελλάδα αποδέχθηκε ελαφρώς μειωμένη επήρεια των κατοικημένων νησιών της, υπό την πίεση της ανάγκης να υπάρξει μια άμεση και δραστική απάντηση στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Να σημειωθεί ότι τότε η τμηματική συμφωνία οριοθέτησης είχε γίνει με την έγκριση αλλά και την ενθάρρυνση των ΗΠΑ.