Η Black Friday 2023 απέχει περίπου έναν μήνα. Η ημέρα των μεγάλων εκπτώσεων που καθιερώνεται τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα, θα «γιορταστεί» στα τέλη Νοέμβρη.
Συγκεκριμένα, οι καταναλωτές θα έχουν την ευκαιρία να αγοράσουν προϊόντα σε μεγάλες εκπτώσεις στις 24 Νοεμβρίου, ημέρα – τι άλλο – Παρασκευή. Άλλωστε, κάθε χρονιά η Black Friday λαμβάνει χώρα την τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη. Πρόκειται για έναν νέο σχετικά θεσμό για τη χώρα μας που σημειώνει αλματώδη άνθηση και δημιουργεί ιδιαίτερο ενθουσιασμό και προσμονή στο αγοραστικό κοινό για τις προσφορές που υπόσχεται, κρύβοντας παράλληλα και παγίδες από επιτήδειους.
Black Friday 2023: Ιστορία και Ονομασία
Η Black Friday αποτελεί αμερικανικό έθιμο και είναι η ανεπίσημη –και πολύ γνωστή ονομασία- της επόμενης από την Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving) που ουσιαστικά σηματοδοτεί την έναρξη της χριστουγεννιάτικης εμπορικής σεζόν. Πολλά έχουν ειπωθεί για την προέλευση του ονόματός της. Κάποιοι λένε ότι προέκυψε από το μαύρο μελάνι που χρησιμοποιούσαν στα λογιστικά φύλλα οι επιχειρήσεις όταν έκλειναν με θετικό πρόσημο οι ισολογισμοί. Έχει ακουστεί και μια πιο σκοτεινή εκδοχή που λέει ότι όταν υπήρχαν ακόμα σκλάβοι, οι δουλέμποροι τη συγκεκριμένη ημέρα πουλούσαν τους σκλάβους σε καλύτερη τιμή.
Ωστόσο, οι πιο δημοφιλείς εκδοχές είναι δύο. Η πρώτη δε σχετίζεται με τις αγορές και χρονολογείται πίσω στο 1869, όταν οι επενδυτές Jay Gould και Jim Fisk εξαγόρασαν μεγάλο μέρος του χρυσού που κυκλοφορούσε ώστε να εκτοξεύσουν την τιμή της μετοχής του στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Στις 24 Σεπτεμβρίου, με παρέμβαση του Προέδρου Ulysses S.Grant, το σχέδιό τους απέτυχε και το χρηματιστήριο κατέρρευσε, οδηγώντας χιλιάδες αμερικανούς σε χρεοκοπία. Η δεύτερη και πιο τεκμηριωμένη από ιστορικούς εκδοχή ταξιδεύει στη Φιλαδέλφεια του 1960. Χιλιάδες τουρίστες κατέβαιναν στην πόλη την επόμενη ημέρα των Ευχαριστιών για να παρακολουθήσουν τον ετήσιο αγώνα φουτμπολ Στρατού-Ναυτικού που γινόταν το Σάββατο. Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι η αστυνομία της Φιλαδέλφεια καθιέρωσε τον όρο Black Friday, καθώς οι αξιωματικοί της έπρεπε να δουλεύουν υπερωρίες και να αντιμετωπίζουν τρομερή κίνηση, κακό καιρό και άλλα προβλήματα που σχετίζονται με το συνωστισμό τόσων ανθρώπων.
Αντίθετα, οι ντόπιοι καταστηματάρχες χαιρόντουσαν με την άφιξη όλου αυτού του κόσμου και προσπαθούσαν να τους προσελκύσουν στα μαγαζιά τους με καλύτερες τιμές. Δεν ήθελαν να χρησιμοποιούν βέβαια την έκφραση Black Friday γιατί παρέπεμπε σε δυσάρεστες ονομασίες, όπως η Black Tuesday του 1929 και η Black Monday του 1987 –πολύ δύσκολες ημέρες για την αμερικανική αγορά. Προσπάθησαν να κάνουν «rebrand» ονομάζοντας την ημέρα Big Friday αλλά χωρίς επιτυχία. Έτσι καθιερώθηκε η Black Friday.
Black Friday 2023: Δέκα συμβουλές για προστασία του καταναλωτή
Στη συνέχεια οι καταναλωτές μπορούν να ενημερωθούν σχετικά με το πώς μπορούν να εκμεταλλευτούν τις προσφορές της Black Friday αποφεύγοντας τις παγίδες:
1. Δείξτε προσοχή στους επίδοξους απατεώνες και στις απατηλές πρακτικές.
Η Black Friday αποτελεί ευκαιρία και για τους scammers που εκμεταλλεύονται την επιθυμία των καταναλωτών για πολλές και καλές προσφορές. Ακόμη λοιπόν και αν συναντήσετε όρους όπως “φθηνά”, “προσφορά” κλπ, μην θεωρήσετε ότι όντως πρόκειται για μια καλή ευκαιρία. Η εμπειρία έχει δείξει ότι όπου οι τιμές είναι ιδιαίτερα χαμηλές ή έστω, σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι συνήθως, τα αγαθά ενδέχεται να είναι απομιμητικά ή ελαττωματικά! Κάντε την έρευνά σας λίγο καιρό πριν προβείτε στις αγορές σας ώστε να είστε σε θέση να εντοπίσετε τις ψεύτικες προσφορές.
2. Διαβάστε τους όρους χρήσης στα ηλεκτρονικά καταστήματα και ρωτήστε για τις εγγυήσεις στα φυσικά καταστήματα.
Ενώ οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων ανανεώνουν συχνά την πολιτική επιστροφών προς όφελος του καταναλωτικού κοινού, οι μικρότερες επιχειρήσεις ενδέχεται να δείξουν μικρότερη ευελιξία. Διαβάστε προσεκτικά τους όρους χρήσης του ηλεκτρονικού καταστήματος προτού προβείτε σε αγορά ή ρωτήστε για την πολιτική του καταστήματος, όταν αυτό είναι φυσικό κατάστημα, σε περίπτωση επιστροφής του αγαθού.
3. Προσέξτε την παρορμητική αγοραστική συμπεριφορά προτού προβείτε σε συναλλαγή.
Χρειάζεστε πραγματικά το προϊόν που είδατε στην βιτρίνα ή στο e-shop; Μήπως το τελικό ποσό των αγορών σας, εκτρέπει τον προϋπολογισμό σας; Η Black Friday προκαλεί τέτοιο ενθουσιασμό στους καταναλωτές που πολλές φορές προβαίνουν σε αγορές που δεν τους είναι πραγματικά αναγκαίες από το φόβο ότι μπορεί να μην προλάβουν να αξιοποιήσουν τις προσφορές! Θυμηθείτε ότι παρά τις ελκυστικές προτάσεις που τα καταστήματα μπορεί να υπόσχονται ενόψει της Black Friday, όσο προχωρούμε στην εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, η αγορά θα ανανεώσει και πάλι τις προμήθειές της προτείνοντας νέες εκπτώσεις και καινούρια αγαθά!
4. Προσοχή στις άγνωστες ή πρωτοεμφανιζόμενες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις.
Οι καλύτερες προσφορές δεν παρέχονται πάντα από τις μεγάλες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις. Kαι οι μικρές ηλεκτρονικές επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για αγορές, ωστόσο στις περιπτώσεις πρωτοεμφανιζόμενης ή άγνωστης επιχείρησης, θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για να μην χάσετε χρήματα. Αν διαπιστώσετε ότι παραλείπονται κρίσιμα στοιχεία για την αναγνώριση της ταυτότητας της ηλεκτρονικής επιχείρησης όπως είναι η εταιρική επωνυμία, η ταχυδρομική διεύθυνση, τα τηλέφωνα επικοινωνίας, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και το ΑΦΜ της, είναι προτιμότερο να αποφύγετε να προβείτε σε αγορά μέχρι να διασταυρώσετε την αξιοπιστία της επιχείρησης διερευνώντας προηγουμένως την φήμη της στο διαδίκτυο.
5. Προσοχή στις παραπλανητικές προσφορές.
Ακόμη και αν ψωνίζετε από μία ιστοσελίδα που εμπιστεύεστε, είναι σημαντικό να ελέγξετε όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν στην συναλλαγή σας: η τιμή, η εγγύηση, το κόστος μεταφοράς, η διαθεσιμότητα ή ο χρόνος παράδοσης, μπορεί να είναι μερικές από τις σημαντικές πληροφορίες που θα καθορίσουν την τελική σας επιλογή. Πολλές φορές όμως ενδέχεται να εμφανιστούν αναδυόμενα banners με προσφορές άσχετες από αυτές που παρέχει η προμηθεύτρια επιχείρηση, από ιστοσελίδες που σας ζητούν να εισάγετε τα στοιχεία των τραπεζικών σας λογαριασμών ή και των κωδικών σας για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Στις περιπτώσεις αυτές, επικοινωνήστε τόσο με την επιχείρηση όσο και με την τράπεζά σας και επιβεβαιώστε τη γνησιότητα του περιεχομένου των μηνυμάτων αυτών. Θα πρέπει να αποφεύγουμε προσφορές που εμφανίζονται σε αναδυόμενα παράθυρα αν προέρχονται από άγνωστους ιστοτόπους.
6. Δείξτε μεγάλη προσοχή στην παροχή ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών.
Στις περιπτώσεις που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε την πιστωτική ή τη χρεωστική σας κάρτα ελέγξτε με προσοχή το περιεχόμενο των όρων και των email που σχετίζονται με τη συναλλαγή σας. Επίσης, θα πρέπει να μην προχωρήσετε σε συναλλαγή αν σας ζητείται να εγκαταστήσετε λογισμικό για την απόκτηση μιας προσφοράς.
7. Μην παρασύρεστε από ασυνήθιστα χαμηλές τιμές ή προσφορές.
Ελέγξτε στα διαφημιστικά φυλλάδια, στις προωθήσεις στα social media και στα newsletters των καταστημάτων για τις τιμές των προϊόντων που σας ενδιαφέρουν. Συγκεντρώστε τις αρκετές μέρες πριν την Black Friday ώστε να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης για την τελικά προσφερόμενη τιμή και για να είστε σε θέση να εξακριβώσετε ότι πετύχατε μια πραγματικά καλή ευκαιρία αγοράς.
8. Κουπόνια προσφορών και giftcards.
Όταν διαθέτετε κουπόνια προσφορών ή giftcards επιβεβαιώστε αν τα προϊόντα που επιθυμείτε διατίθενται την Black Friday ή αν οι εταιρείες που σας ενδιαφέρουν αποδέχονται τα κουπόνια αυτά και δεν εξαιρούνται των προσφορών.
9. Ελέγξτε την πολιτική ασφάλειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Εφόσον σκοπεύετε να προχωρήσετε σε ηλεκτρονικές αγορές, προτιμήστε να χρησιμοποιήσετε τις προσωπικές σας συσκευές στις οποίες έχει εγκατασταθεί πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό (antivirus) και δίχτυ προστασίας (firewall). Κατά την καταχώριση των στοιχείων της συναλλαγής σας, βεβαιωθείτε ότι έχει τεθεί σε εφαρμογή κρυπτογράφηση. Αυτό μπορείτε να το αναγνωρίσετε αν παρατηρήσετε το εικονίδιο με το κλειστό λουκετάκι πάνω αριστερά στη διεύθυνση της ιστοσελίδας και εάν η διεύθυνση ξεκινά με https://.
10. Συμφωνήστε την ημερομηνία παράδοσης του προϊόντος.
Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν παραδώσει εμπρόθεσμα το προϊόν, θυμηθείτε ότι οι συναλλαγές μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας προσφέρουν ουσιαστικές δικλείδες ασφαλείας για τους καταναλωτές, σε περίπτωση ακύρωση της συναλλαγής. Αντίθετα, η πληρωμή με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή, θα πρέπει να αποφεύγεται.
Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, όταν αγοράζετε από φυσικά καταστήματα, τηρείτε τα υγειονομικά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας ώστε να απολαύσετε τις αγορές σας με ασφάλεια και προσοχή. Οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες σχετικές με την παραβίαση των δικαιωμάτων του καταναλωτή και τη χρήση αθέμιτων πρακτικών από τις εμπορικές επιχειρήσεις στον αριθμό 1520 στη Γραμμή καταγγελιών της ΓΓ Εμπορίου & Προστασίας.
