Ολοκληρώθηκε, μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια εργασιών, η συντήρηση – αποκατάσταση του ιστορικού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου στην Παλιά Πόλη του Ναυπλίου με το κόστος του έργου να ανέρχεται στα 2.700.000 ευρώ.

 

Εξωτερική άποψη του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου στο Ναύπλιο

 

Στα εγκαίνια του αποκατεστημένου ναού χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αργολίδος κ.κ. Νεκτάριος παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη: «Σήμερα είναι μία πάρα πολύ σημαντική μέρα για το Ναύπλιο, την Αργολίδα και το Υπουργείο Πολιτισμού, που πιστό στις αρχές του θεσμικού πλαισίου συντήρησης και αποκατάστασης της πολιτιστικής κληρονομιάς και τις διεθνείς συμβάσεις, αποδίδει στην τοπική κοινωνία και τους επισκέπτες του Ναυπλίου τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, πλήρως προστατευμένο, συντηρημένο, αποκατεστημένο και αναδεδειγμένο. Είναι πολύ σημαντικό και η χαρά μας γίνεται, πολλαπλώς μεγαλύτερη, καθώς το μνημείο αποδίδεται από το Υπουργείο Πολιτισμού στην αρχική του χρήση, στην κατά προορισμόν του χρήση, δηλαδή στη λατρεία» σημείωσε η υπουργός και πρόσθεσε: «Είναι εντυπωσιακό το πώς μεταμορφώθηκε ο συγκεκριμένος ναός. Τον θυμάμαι εδώ και πολλά χρόνια, πριν ακόμη προκύψουν τα μεγάλα προβλήματα στη στέγη του, τα οποία και δημιούργησαν πολλά προβλήματα καθολικής υγρασίας στο εσωτερικό του μνημείου. Δεν είχε ποτέ τη λαμπρότητα, που έχει σήμερα καθώς το έργο της συντήρησης «αποκάλυψε» την Ουρανία, και όλο τον διάκοσμο του Ναού, αναδεικνύοντας τα αυθεντικά χρώματα και σχέδια, ενώ συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν πλήρως το ξύλινο τέμπλο, οι εικόνες, ο δεσποτικός θρόνος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένα απείκασμα του ουρανού. Η απόδοση ενός χριστιανικού μνημείου, για όσους πιστεύουμε, είναι κάτι περισσότερο από την υλική υπόστασή του. Αλλά, και όσους δεν εμφορούνται από την ίδια αντίληψη, είναι πάρα πολύ σημαντικό να βλέπουν και να διδάσκονται από την ιστόρηση του μνημείου, από το περίτεχνο τέμπλο, τις εικόνες και τις τοιχογραφίες, διαφορετικών ειδών και τεχνοτροπιών».

 

Οι αναστηλωτικές εργασίες περιελάμβαναν την αποκατάσταση και στατική ενίσχυση του Ναού και αφορούσαν κυρίως στην αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων του ξύλινου φορέα της στέγης και των δομικών βλαβών στις τοιχοποιίες των πλαγίων πλευρών του και στα κωδωνοστάσια της δυτικής όψης, καθώς και εργασίες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, ώστε να είναι λειτουργικός. Η πρώτη φάση του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου τοποθετείται το 1713. Ιδρύθηκε από τον Αυγουστίνο Σαγρέδο, προβλεπτή του στόλου, ως προστάτης των ναυτικών. Η κύρια ανακατασκευή του ναού, στη σημερινή του μορφή, έγινε το 1836. Ο ναός ακολουθεί τον τύπο της μονόχωρης βασιλικής, με κλασικά και νεοβυζαντινά χαρακτηριστικά, ενώ το ξύλινο τέμπλο και οι μαρμάρινες διακοσμήσεις του αποτελούν μοναδικά δείγματα τέχνης.

 

Ανάδειξη της περιπατητικής διαδρομής της Αρβανιτιάς

 

Στο μεταξύ, κατά την παραμονή της στο Ναύπλιο, η Λίνα Μενδώνη υπέγραψε με τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου Δημήτρη Πτωχό, τον Δήμαρχο Ναυπλιέων Δημήτρη Ορφανό και τον Πρόεδρο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Ναυπλίου Χρήστο Γκούμα, Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης, για την υλοποίηση του έργου «Αντιμετώπιση κατολισθητικού κινδύνου, με καινοτόμες μεθόδους, στην περιοχή «Μονοπάτι Αρβανιτιάς», Δήμου Ναυπλιέων», συνολικού προϋπολογισμού 4.780.000 ευρώ, με πόρους του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πελοπόννησος»- ΕΣΠΑ 2021-2027, για την στερέωση των βραχωδών πρανών του Μονοπατιού της Αρβανιτιάς, στο Ναύπλιο.

Το έργο στοχεύει στην προστασία και ανάδειξη της περιπατητικής διαδρομής της Αρβανιτιάς, η οποία χαρακτηρίζεται από μοναδική φυσική ομορφιά και σημαντική επισκεψιμότητα. Παράλληλα, αποτελεί το άμεσο περιβάλλον του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού διατηρητέου μνημείου της Ακροναυπλίας και του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου του Ναυπλίου, με τους οποίους συναποτελεί μια ενιαία λειτουργική και αισθητική ενότητα. Υλοποιείται βάσει ερευνητικού προγράμματος, που εκπονήθηκε από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, με τίτλο “Έρευνα και αντιμετώπιση κατολισθητικού κινδύνου, με καινοτόμες μεθόδους, στην περιοχή “Μονοπάτι Αρβανιτιάς” στην Ακροναυπλία δ. Ναυπλιέων”, μέσω προγραμματικής του Υπουργείου Πολιτισμού με το Δήμο Ναυπλιέων και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Ναυπλίου.

 

Η υπουργός Πολιτισμού δήλωσε μετά την υπογραφή των συμβάσεων: «Πριν από τρία χρόνια, το Υπουργείο Πολιτισμού, δια των αρμοδίων υπηρεσιών του, ολοκλήρωσε και παρέδωσε το Μπούρτζι. Το Μπούρτζι αποτελεί τοπόσημο για το Ναύπλιο. Ένα δεύτερο, εξ ίσου σημαντικό τοπόσημο είναι το Μονοπάτι της Αρβανιτιάς που αποτελεί ένα μοναδικό περίπατο, γνωστό και αγαπημένο, όχι μόνο στην τοπική κοινωνία, αλλά και στους επισκέπτες του Ναυπλίου. Το μονοπάτι της Αρβανιτιάς έχει αφήσει το αποτύπωμά του ποικιλοτρόπως, από τις σελίδες της λογοτεχνίας μας μέχρι τον ελληνικό κινηματογράφο. Στο μονοπάτι αυτό είχαν παρατηρηθεί, ήδη από το 2018 και το 2019, κατολισθητικά φαινόμενα από βραχοτεμάχη, τα οποία αποσπώνταν και είχαν καταστήσει το μονοπάτι επικίνδυνο. Τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης επέτειναν την επικινδυνότητα αυτή»

 

Πρόσθεσε δε πως «το υπουργείο Πολιτισμού έχει ήδη ξεκινήσει την εκπόνηση των μελετών για τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, τα οποία βρίσκονται επί του λόφου. Ωστόσο, πρέπει να προηγηθεί η στερέωση των βράχων για να ακολουθήσει το έργο αυτό. Επομένως, και η Αρβανιτιά, ο άμεσος χώρος της με τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, και το μονοπάτι, περίπου ενός χιλιομέτρου, μπαίνουν σε μια διαδικασία αποκατάστασης και απόδοσής τους, πρωτίστως στους δημότες, και ακολούθως στους επισκέπτες, του Ναυπλίου.»

 

Οι εργασίες ανατίθενται στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και περιλαμβάνουν παρεμβάσεις, όπως τοποθέτηση αγκυρίων και ενισχυμένων μεταλλικών πλεγμάτων, εκβραχισμούς, φράκτες ανάσχεσης και εγκατάσταση συστημάτων ενόργανης παρακολούθησης, διασφαλίζοντας την ασφαλή πρόσβαση για τους επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένων ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων, καθώς και την ανάγκη διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της περιοχής. Η βελτίωση της προσπελασιμότητας και η υλοποίηση μέτρων προστασίας από κατολισθήσεις έχουν πολλαπλά οφέλη, όπως η ενίσχυση της τουριστικής κίνησης, η αναβάθμιση των υποδομών της περιοχής και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Από την πλευρά του ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Δημήτρης Πτωχός, δήλωσε: «Με το έργο αυτό προστατεύουμε ένα εμβληματικό σημείο του Ναυπλίου, το Μονοπάτι της Αρβανιτιάς, θωρακίζοντάς το από τον κίνδυνο κατολισθήσεων και βραχοπτώσεων. Δεν πρόκειται μόνο για μια παρέμβαση ασφάλειας, αλλά και για μια επιλογή στρατηγικής σημασίας που αναδεικνύει τον πολιτισμό, το φυσικό περιβάλλον και την ιστορία της περιοχής. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, τον Δήμο Ναυπλιέων, τη Διαχειριστική Αρχή, τις τεχνικές μας υπηρεσίες και όλους τους φορείς που συμμετέχουν στην προγραμματική σύμβαση, γιατί μέσα από τη συνεργασία μας καταφέρνουμε να προχωρούμε σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των υποδομών. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου αξιοποιεί κάθε διαθέσιμο εργαλείο και χρηματοδοτικό μέσο ώστε να ενισχύσει την πολιτική προστασία και να παραδώσει στους πολίτες και στους επισκέπτες ένα ασφαλές και αναβαθμισμένο τοπόσημο».

 

Το μονοπάτι της Αρβανιτιάς περιβάλλει τη χερσόνησο της Ακροναυπλίας. Πρόκειται για πεζόδρομο (πλάτους 3 μ.-5μ., μήκους 1.000 μ.) που συνδέει το δυτικό άκρο της πόλης του Ναυπλίου (περιοχή προμαχώνα Πέντε Αδέλφια) με την ομώνυμη παραλία. Η Ακροναυπλία αποτελεί τη βραχώδη απόληξη της χερσονήσου του Ναυπλίου στο μυχό του Αργολικού κόλπου και επ΄αυτής υψώνεται το Κάστρο, που αποτελούσε τον περιτειχισμένο οικισμό της πόλης από την αρχαιότητα έως και τα τέλη του 17ου αιώνα. Η χερσόνησος της Ακροναυπλίας χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο με απότομα βραχώδη πρανή κυρίως στο νότιο και το δυτικό τμήμα της. Το σύνολο του Κάστρου της Ακροναυπλίας, από τα δυτικά προς τα ανατολικά, διακρίνεται σε επιμέρους περιοχές, και περιλαμβάνει τα εξής μνημεία: α) Το Ρωμέικο κάστρο, β) την Πύλη Sagredo – τον Πύργο Ωρολογίου γ) την Περιοχή του Τείχους Gambello, δ) την Περιοχή του Ανατολικού τείχους, ε)- Το Κάστρο Toron, στ) τον Προμαχώνα Grimani.

 

Παράλληλα, η Λίνα Μενδώνη και ο Δημήτρης Πτωχός υπέγραψαν δύο Προγραμματικές Συμβάσεις Πολιτισμικής Ανάπτυξης, που αφορούν στη συνέχιση συστηματικών ανασκαφικών ερευνών στην Αρχαία Τενέα, στο Χιλιομόδι και στην Ρωμαϊκή Έπαυλη, στη θέση Κατουνίστρα, στο Λουτράκι.