Nέα αύξηση της κυκλοφορίας των μετρητών στην αγορά κατέγραψε τον Αύγουστο η Τράπεζα της Ελλάδος, εντείνοντας τον προβληματισμό για το χρήμα που μένει εκτός τραπεζικού συστήματος και «αποταμιεύεται» στα… στρώματα και στις θυρίδες.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το νόμισμα σε κυκλοφορία, τον περασμένο Αύγουστο ανήλθε στο ποσό των 33,15 δισ. ευρώ, που αποτελεί και νέο ιστορικό ρεκόρ, από 3,04, που ήταν τον Ιούλιο.
Σύμφωνα με υπολογισμούς τραπεζικών στελεχών, από τα 33,15 δισ. ευρώ, ένα ποσό περίπου στα 15 δισ. ευρώ, είναι σε θυρίδες και στα στρώματα και το υπόλοιπο ποσό κυκλοφορεί στην αγορά για πληρωμές αγαθών και υπηρεσιών.
Μάλιστα, η διακράτηση μετρητών από νοικοκυριά και επιχειρήσεις και μάλιστα με αυξανόμενο ρυθμό, προκαλεί προβληματισμούς και ανησυχίες, καθώς είναι οξύμωρο (αν όχι ύποπτο) να συμβαίνει, σε μια περίοδο (τελευταία πενταετία) που έχουν δοθεί κίνητρα και έχουν αυξηθεί οι συναλλαγές με «πλαστικό χρήμα».
Η εξέλιξη αυτή ανησυχεί το υπουργείο οικονομικών και την ΑΑΔΕ, καθώς η κυκλοφορία του ρευστού στην αγορά και οι πληρωμές μετρητοίς αντί του πλαστικού χρήματος, αυξάνει τον κίνδυνο της φοροδιαφυγής, αλλά και της κυκλοφορίας μαύρου χρήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΟΙΚ ετοιμάζει νέο πακέτο μέτρων για την ενίσχυση των συναλλαγών με κάρτες και γενικά τις πληρωμές μέσω του τραπεζικού συστήματος, ώστε να μην μπορούν να αποκρύπτονται από την Εφορία.
Μεταξύ των μέτρων που ετοιμάζονται είναι η ελκυστικότερη η φορο-λοταρία με κέρδη 50.000 ευρώ τον μήνα και «τζακ-ποτ» με κέρδη 100.000 ευρώ τα Χριστούγεννα και ειδικές φοροεκπτώσεις για αποδείξεις από επαγγελματίες επιρρεπείς στη φοροδιαφυγή.
Γιατί σε θυρίδες και στρώματα
Αρκετοί είναι οι λόγοι που κρατούν εκτός τραπεζών τα χρήματά τους ή μεγάλο μέρος αυτών. Οι βασικότερες αιτίες είναι οι ακόλουθες:
- Ο κίνδυνος κατασχέσεων από την Εφορία και τον ΕΦΚΑ. Οι οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα και αρρύθμιστα χρέη προς την εφορία ανέρχονται σε 3.500.000 φορολογούμενους, ενώ σε 2.000.000 ανέρχονται οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ.
- Ο κίνδυνος κατασχέσεων από τις τράπεζες για ληξιπρόθεσμα δάνεια.
- Η απώλεια επιδομάτων και ενισχύσεων εάν οι τραπεζικές καταθέσεις υπερβούν ένα ορισμένο όριο.
- Τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια με τα οποία τοκίζονται πλέον οι καταθέσεις, με συνέπεια να μην αποτελεί κίνητρο η αποταμίευση στην τράπεζα.
- Ένα μέρος αφορά μαύρο χρήμα, αφορολόγητο, προϊόν μαύρης εργασίας ή και προερχόμενο από παράνομες δραστηριότητες και λογικά, δεν εμφανίζεται στις τράπεζες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας καταγράφεται σε μια περίοδο, που αυξάνονται παράλληλα και οι καταθέσεις.
Τον περασμένο Αύγουστο το υπόλοιπο των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκε τον Αύγουστο κατά 1.500 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το τέλος του Ιουλίου και διαμορφώθηκε σε 173,14 δισ. ευρώ.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών ανήλθαν σε 131.487 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή άνοδο κατά 110 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο.
Σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2020, οι καταθέσεις στη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν εντυπωσιακά, κατά 31 δισ. ευρώ.
