Από την πλατωνική κριτική στη γραφή μέχρι τη «μόδα των ποδηλάτων» του 1893 και τον πόλεμο των αμαξάδων στα τρακτέρ το 1921, η ιστορία βρίθει στιγμών όπου η νέα τεχνολογία αντιμετωπίστηκε με καχυποψία. Το ίδιο μοτίβο, ο «Σισύφειος κύκλος τεχνοηθικού πανικού», επανέρχεται σήμερα με την Τεχνητή Νοημοσύνη, σημειώνει ο προεδρεύων της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής Χαράλαμπος Τσέκερης: «Οι άνθρωποι είτε φοβούνται είτε αντιστέκονται στην τεχνολογία∙ όμως η πρόοδος, παρά τις παθογένειες, αποδεδειγμένα υπερτερεί».

Τα ευρήματα του World Internet Project Greece

Στην Ελλάδα, τα ευρήματα του World Internet Project Greece δείχνουν το ρήγμα ανάμεσα στη δημόσια συζήτηση και την πραγματική υιοθέτηση: μόλις 4 στους 10 πιστεύουν ότι η ΤΝ θα βελτιώσει τη ζωή μας, ενώ 8 στους 10 δεν θα την άφηναν στα παιδιά. Ανάμεσα σε όσους δεν την έχουν χρησιμοποιήσει, 78,8% δεν σκοπεύουν να το κάνουν στους επόμενους έξι μήνες—ένδειξη αβεβαιότητας για τα οφέλη και τις εφαρμογές της.

Ο Τσέκερης εντοπίζει τη ρίζα του φόβου στο «ασύμμετρο ταίριασμα» ανθρώπου και ψηφιακού περιβάλλοντος: «Έχουμε παλαιολιθικά συναισθήματα, μεσαιωνικούς θεσμούς και τεχνολογία που μοιάζει με θεό». Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα λειτουργούν ως διεπαφές–διαμεσολαβητές: γεφυρώνουν τη φυσική γλώσσα με τον κώδικα και βοηθούν την ανθρώπινη σκέψη να σταθεί σε ένα υπερταχύ περιβάλλον. Το ζητούμενο, λέει, δεν είναι «τι θα μας συμβεί από την ΤΝ», αλλά «πώς θα γίνουμε πιο δημιουργικοί και ανθεκτικοί μέσω της ΤΝ».

Η ισορροπία, κατά τον ίδιο, βρίσκεται σε μια συλλογική λελογισμένη αισιοδοξία: εμπιστοσύνη στη γνώση της επιστήμης (όχι στον αλγόριθμο των social), πολυμέτωπη παιδεία ψηφιακού γραμματισμού, θεσμούς που ρυθμίζουν χωρίς να στραγγαλίζουν, και σενάρια πολιτικής που ανοίγουν εναλλακτικά μέλλοντα αντί να προεξοφλούν μονόδρομους δυστοπίας. «Η ιστορία γράφεται συχνά από όσους αγνοούν τις ζοφερές προβλέψεις»· όπως οι αδελφοί Ράιτ, που πέταξαν λίγες εβδομάδες μετά το περίφημο editorial ότι «οι ιπτάμενες μηχανές δεν πετούν».

Το μήνυμα: να βγούμε από τον φαύλο κύκλο του φόβου, να επενδύσουμε σε κανόνες, δεξιότητες και εφαρμογές που υπηρετούν τον άνθρωπο—και να μετατρέψουμε την ΤΝ από αντικείμενο πανικού σε εργαλείο προόδου, δημοκρατίας και ευημερίας.

Διαβάστε ακόμη: