Στις 11 Δεκεμβρίου 2015, η OpenAI ξεκίνησε ως μη κερδοσκοπικό ερευνητικό εργαστήριο, όταν ο Έλον Μασκ και μια ομάδα διακεκριμένων επενδυτών –μεταξύ των οποίων οι Πίτερ Τίελ και Ριντ Χόφμαν– δεσμεύτηκαν να διαθέσουν 1 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης «προς όφελος της ανθρωπότητας». Το εγχείρημα φιλοδοξούσε να μείνει απαλλαγμένο από εμπορικές πιέσεις. Μια δεκαετία αργότερα, εκείνη η αποστολή μοιάζει σχεδόν ξεχασμένη.

Η OpenAI έχει εξελιχθεί σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εμπορικές οντότητες στον πλανήτη, με αποτίμηση που φτάνει τα 500 δισ. δολάρια, την ώρα που ο Μασκ –πλέον ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο– έχει αποχωρήσει εδώ και χρόνια, ιδρύοντας την ανταγωνιστική xAI και ανοίγοντας μέτωπο σύγκρουσης με τον CEO και συνιδρυτή της OpenAI, Σαμ Άλτμαν.

Από τον ιδεαλισμό στη σύγκρουση

Το 2016, όταν ο CEO της Nvidia, Τζένσεν Χουάνγκ, παρέδωσε προσωπικά στην OpenAI έναν υπερυπολογιστή DGX-1 αξίας 300.000 δολαρίων, το project έμοιαζε ακόμα πειραματικό. «Όταν μου είπαν ότι πρόκειται για μη κερδοσκοπική εταιρεία, έπαθα σοκ», έχει δηλώσει, δεδομένου ότι η ανάπτυξη του συστήματος είχε κοστίσει στη Nvidia «μερικά δισεκατομμύρια».

Στο παρασκήνιο, ωστόσο, η μη κερδοσκοπική φιλοσοφία δεχόταν ήδη ισχυρές πιέσεις. «Παιδιά, βαρέθηκα», έγραφε ο Μασκ σε email προς τους συνιδρυτές το 2017, προειδοποιώντας ότι δεν θα χρηματοδοτούσε την OpenAI αν μετατρεπόταν σε τεχνολογική startup. Ο Άλτμαν απάντησε ότι παραμένει «ενθουσιώδης για τη μη κερδοσκοπική δομή».

Λίγους μήνες αργότερα, ο Μασκ αποχώρησε από το διοικητικό συμβούλιο, επισήμως για να αποφευχθεί σύγκρουση συμφερόντων με την Tesla. Ανεπισήμως, η ρήξη ήταν βαθύτερη.

Δικαστήρια, δισεκατομμύρια και ανταγωνιστές

Το 2024, ο Μασκ μήνυσε την OpenAI και τον Άλτμαν, κατηγορώντας τους ότι εγκατέλειψαν την αρχική αποστολή και ότι ευθυγραμμίστηκαν υπερβολικά με τη Microsoft. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να επιχειρήσει εξαγορά της OpenAI έναντι 97,4 δισ. δολαρίων.

Τον Οκτώβριο, η OpenAI ανακοίνωσε την ανακεφαλαιοποίησή της, παγιώνοντας ένα υβριδικό μοντέλο: μη κερδοσκοπικός έλεγχος, με κερδοσκοπική δραστηριότητα μέσω της OpenAI Group PBC.

Στο μεταξύ, τα αδέλφια Ντάριο Αμοντέι και Ντανιέλα Αμοντέι αποχώρησαν από την OpenAI για να ιδρύσουν την Anthropic, βασικό ανταγωνιστή με τα μοντέλα Claude, απέναντι στα GPT της OpenAI. Η αποτίμηση της Anthropic αναμένεται να φτάσει τα 350 δισ. δολάρια, με επενδύσεις από Microsoft και Nvidia.

Ο αγώνας των υποδομών

Η OpenAI δαπανά αστρονομικά ποσά: εκτιμήσεις ανεβάζουν το κόστος σε 1,4 τρισ. δολάρια, λόγω data centers και πανίσχυρων chips. Ο Άλτμαν στοιχηματίζει ότι η κλίμακα θα κρίνει τον νικητή, με σχέδια για δαπάνες άνω του 1 τρισ. δολαρίων σε υποδομές AI.

Η Oracle υπέγραψε πενταετή συμφωνία περίπου 500 δισ. δολαρίων για παροχή υποδομών στην OpenAI, ενώ εταιρείες όπως AMD και Broadcom έχουν ενσωματώσει τη ζήτηση της OpenAI στις προβλέψεις τους.

Νέος γύρος μάχης: Gemini και ChatGPT-5.2

Μετά την κυκλοφορία του Gemini 3 από τη Google, ο Άλτμαν κήρυξε «κόκκινο συναγερμό». Η απάντηση ήρθε με το ChatGPT-5.2, που η OpenAI παρουσιάζει ως το καλύτερο σύστημα καθημερινής επαγγελματικής χρήσης μέχρι σήμερα, και με συμφωνία 1 δισ. δολαρίων με τη Disney για το Sora AI.

Παρά την ένταση, ο Άλτμαν υποβαθμίζει την απειλή: «Όταν εμφανίζεται μια ανταγωνιστική απειλή, πρέπει να επικεντρωθείς και να την αντιμετωπίσεις γρήγορα», δήλωσε.

Από το όραμα στην πραγματικότητα

Η ιστορία της OpenAI είναι πλέον ένα παγκόσμιο case study για το πώς ο ιδεαλισμός συγκρούεται με την αγορά. Από μη κερδοσκοπικό όραμα, εξελίχθηκε σε κολοσσό δισεκατομμυρίων, σε έναν πόλεμο όπου οι νικητές θα κριθούν όχι μόνο από την τεχνολογία, αλλά από το ποιος αντέχει να ξοδέψει περισσότερο.

Διαβάστε ακόμη: