Τα online ψώνια έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας. Την τελευταία πενταετία ο τζίρος από τις διαδικτυακές πωλήσεις, κυρίως μέσω e-shops έχει σχεδόν τριπλασιασθεί για να φθάσει τα 5 τρισ. δολάρια.
Γράφει ο Γεράσιμος Ζωτός
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, ο τζίρος των e-shops για το 2020 έφθασε τα 11 δισ. Ευρώ και ήταν αυξημένος κατά 35% έναντι του 2019. Στην αύξηση αυτή βέβαια σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν και τα περιοριστικά μέτρα λόγω πανδημίας.
Η ανάπτυξη των ψηφιακών αγορών σημαίνει ότι οι καταναλωτές μπορούν να βρίσκουν όλο και περισσότερο τα προϊόντα που θέλουν, όταν το επιθυμούν, πιο εύκολα από ποτέ. Αλλά οι ηλεκτρονικές αγορές συνοδεύονται και από κινδύνους.
Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εξαπάτηση, υπερχρέωσης ή πώλησης προϊόντων απομίμησης («μαϊμούδων»), αρκετές από τις οποίες έχουν καταγγελθεί και στην Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή
Πριν, λοιπόν, οποιοσδήποτε προβεί σε μια online αγορά θα πρέπει να ακολουθεί μερικά απλά βήματα ώστε να μειώσει τους κινδύνους.
Ψεύτικοι ιστότοποι
Αγοράζοντας από το Διαδίκτυο σημαίνει ότι μπορείτε να αποκτήσετε τα προϊόντα που αγαπάτε από οπουδήποτε στον κόσμο. Οι απατεώνες γνωρίζουν ότι εμπιστεύεστε γνωστά εμπορικά σήματα και γιαυτό χρησιμοποιούν συχνά επωνυμίες που γνωρίζετε με σκοπό να σας εξαπατήσουν.
Ελέγξτε το domain name: αν μοιάζει με ένα εμπορικό σήμα που γνωρίζετε, αλλά δεν είναι ο επίσημος ιστότοπος, θα μπορούσε να αποτελεί ένα προειδοποιητικό σήμα. Υπάρχουν και άλλες προειδοποιητικές ενδείξεις:
– οι νόμιμοι πωλητές σπάνια θα χρησιμοποιούσαν domain name που καταλήγουν σε .net ή .org . Ακόμη ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη στο εισαγωγικό κείμενο θα πρέπει να σας υποψιάσουν.
Ορισμένοι απατεώνες χρησιμοποιούν πειστικά γραφιστικά σχέδια και κλεμμένες ηλεκτρονικές διευθύνσεις . Εάν δεν είστε βέβαιοι, κοιτάξτε στον ιστότοπο της πραγματικής εταιρίας – θα πρέπει να εμφανίζει προειδοποιήσεις απάτης για να βεβαιωθείτε.
Να αναζητάτε πάντα ηλεκτρονικές διευθύνσεις που ξεκινούν με https: // και εμφανίζουν την ένδειξη ενός πράσινου λουκέτου.
Αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται μεταξύ του υπολογιστή σας και του ιστότοπου θα κρυπτογραφηθούν και οι απατεώνες δεν θα μπορούν να υποκλέψουν τα στοιχεία πληρωμής σας.
Εμπιστεύεστε τον ιστότοπο, εμπιστεύεστε το κατάστημα;
Πλατφόρμες όπως το Amazon, το Alibaba, το eBay και ακόμη και το Facebook επιτρέπουν σε μικροπωλητές να συνδεθούν με καταναλωτές σε όλο τον κόσμο.
Αλλά επειδή απλά γνωρίζετε την πλατφόρμα, δεν σημαίνει ότι μπορείτε να εμπιστεύεστε κάθε πωλητή που εμφανίζεται σε αυτή. Χρησιμοποιείτε ένα ασφαλές σύστημα πληρωμών, εάν υπάρχει, και ποτέ μην προβαίνετε σε πληρωμές με ηλεκτρονικό ή τραπεζικό έμβασμα.
Με αυτόν τον τρόπο, ο πωλητής δεν μπορεί να υποκλέψει τα στοιχεία των πληρωμών σας και σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά έχετε μεγάλες πιθανότητες να σας επιστραφούν τα χρήματά σας.
Σκεφτείτε όπως ένας απατεώνας
Όταν πραγματοποιείτε ηλεκτρονικές αγορές, μοιράζεστε προσωπικά δεδομένα, όπως το όνομά σας, τη διεύθυνσή σας και τα τραπεζικά δεδομένα σας, με τον πωλητή στο Διαδίκτυο, ώστε να διεκπεραιώσουν την πληρωμή σας και να παραδώσουν την παραγγελία σας γρήγορα και εύκολα.
Όμως οι ψεύτικοι πωλητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν στοιχεία, όπως το όνομα και τη διεύθυνσή σας για να υποκλέψουν την ταυτότητά σας.
Εάν δεν χρησιμοποιείτε ασφαλές σύστημα πληρωμών, μπορούν να υποκλέψουν τα στοιχεία της κάρτας σας και να τα χρησιμοποιήσουν για να προβούν σε άλλες αγορές.
Εάν τους δώσετε κωδικούς πρόσβασης που χρησιμοποιείτε οπουδήποτε αλλού, μπορούν ακόμη να έχουν πρόσβαση και στους άλλους λογαριασμούς σας. Προσέξτε να μη μοιράζεστε αυτή την πληροφορία παρά μόνο με πωλητές που εμπιστεύεστε.
Μην εμπιστεύεστε κάθε προσφορά
Σε όλους αρέσει μία καλή προσφορά – αλλά εάν υποπτεύεστε ότι είναι πολύ καλή, για να είναι αληθινή, ενδεχομένως να έχετε δίκιο.
Οι ψεύτικοι πωλητές γνωρίζουν ότι μπορούν να σας δελεάσουν με προσφορές, ώστε να σας ωθήσουν να λάβετε μία απόφαση, προτού να είστε πραγματικά έτοιμοι να αγοράσετε.
Ανεξάρτητα από το πόσο συμφέρουσα είναι η προσφορά, βεβαιωθείτε ότι εμπιστεύεστε τον πωλητή προτού αγοράσετε.
Οι αξιόπιστοι πωλητές θα σας διευκολύνουν να μάθετε ποιοι είναι. Ελέγξτε τα στοιχεία επικοινωνίας του πωλητή. Μπορείτε να πείτε ποιοι είναι και πώς να έρθετε σε επαφή μαζί τους;
Να είστε προσεκτικοί με τους πωλητές που δίνουν μόνο έναν αριθμό κινητού τηλεφώνου – αυτό καθιστά δυσκολότερο το να εντοπίσει κανείς πού πραγματικά βρίσκονται.
Θα πρέπει επίσης να διαθέτουν μια πολιτική επιστροφών και ακύρωσης (υπαναχώρηση), όρους και προϋποθέσεις και μια πολιτική απορρήτου που εξηγεί τι θα κάνουν με τις πληροφορίες που μοιράζεστε μαζί τους.
Ζητήστε να συναντήσετε τον πωλητή αυτοπροσώπως, για να εξετάσετε ή να δοκιμάσετε ένα ακριβό προϊόν προτού αγοράσετε ή να πληρώσετε με μετρητά.
Αντιληφθείτε τις πλαστές κριτικές
Μπορείτε να ελέγξετε έναν πωλητή, εξετάζοντας κριτικές των προϊόντων τους σε μια σειρά διαφορετικών ιστότοπων.
Το λογικό είναι να να δείτε ένα εύρος διαφορετικών κριτικών από λογαριασμούς που έχουν αξιολογήσει πολλά προϊόντα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Θα πρέπει να περιγράφουν τα ειδικά χαρακτηριστικά του προϊόντος και να δίνουν την αίσθηση ότι έχουν γραφτεί από διαφορετικούς ανθρώπους. Εάν αρκετές κριτικές σας φαίνονται παρόμοιες, πιθανόν να είναι πλαστές.
Μάθετε τους καλύτερους τρόπους πληρωμής
Εάν ένας πωλητής επιμένει σε έναν συγκεκριμένο τρόπο πληρωμής με μια ασυνήθιστη μέθοδο, όπως μια προ-πληρωμένη κάρτα, μία τραπεζική μεταφορά ή ένα ηλεκτρονικό έμβασμα, πιθανόν να είναι απατεώνας.
Ποτέ μην συμφωνήσετε σε αυτό – εάν κάτι πάει στραβά, τα χρήματά σας είναι απίθανο να επανεμφανιστούν. Εάν πληρώνετε με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα ή μέσω ασφαλούς συστήματος πληρωμών, όπως το PayPal ή το Alipay, ίσως μπορέσετε να επικοινωνήσετε με την τράπεζά σας και να αντιστρέψετε τη συναλλαγή.
Προβείτε σε καταγγελία της απάτης
Εάν υποπτεύεστε μια απάτη, επικοινωνήστε πρώτα με τον πωλητή – μπορεί να έχουν μια καλή εξήγηση για το πρόβλημα.
Να είστε, όμως, επιφυλακτικοί εάν σας ζητούν προσωπικά δεδομένα – μπορεί ακόμη να προσπαθούν να κλέψουν τις πληροφορίες σας.
Σε περίπτωση που αποδειχθούν απατεώνες, μπορείτε να προβείτε σε καταγγελία στην Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή ή και τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
