Η Ύπατη Εκπρόσωπος για τον Αφοπλισμό, Ιζούμι Νακαμίτσου, ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με τις εξελίξεις στο ζήτημα της εξάλειψης του προγράμματος χημικών όπλων της Συρίας. Τόνισε ότι η νέα πολιτική πραγματικότητα δημιουργεί μια ιστορική ευκαιρία για τη διασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης της χώρας με τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα.
Ανησυχίες για Μη Δηλωθέντα Χημικά Όπλα
Η Νακαμίτσου εξέφρασε σοβαρή ανησυχία σχετικά με την πιθανή ύπαρξη μη δηλωθέντων ή μη επαληθευμένων χημικών πολεμικών μέσων στη Συρία. Επεσήμανε ότι οι αναφορές της Αποστολής Εξακρίβωσης του Οργανισμού Απαγόρευσης Χημικών Όπλων (OPCW) δείχνουν ότι οι Συριακές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει χημικά όπλα, παρά τις διεθνείς απαγορεύσεις.
Διαπιστώσεις του OPCW: Παραβιάσεις και Μη Συμμόρφωση
Σύμφωνα με την Τεχνική Γραμματεία του OPCW, είναι πλέον αδιαμφισβήτητο ότι η προηγούμενη ηγεσία της Συρίας δεν είχε δηλώσει πλήρως το πρόγραμμα χημικών όπλων και συνέχισε την παραγωγή και χρήση τους ακόμη και μετά το 2013.
Νέα Συνεργασία με τον OPCW
Παρά το ανησυχητικό παρελθόν, η νέα κυβέρνηση της Συρίας έχει εκφράσει βούληση συνεργασίας με τον OPCW. Συγκεκριμένα:
- Στις 8 Φεβρουαρίου, ο Γενικός Διευθυντής του OPCW επισκέφθηκε τη Δαμασκό μετά από πρόσκληση του υπηρεσιακού Υπουργού Εξωτερικών Άσαντ Χασάν Αλ-Σαϊμπανί.
- Οι συριακές αρχές όρισαν ειδικό εκπρόσωπο για τα ζητήματα χημικών όπλων και ξεκίνησαν επαφές με τον OPCW στη Χάγη.
- Ο Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε δημοσίως τη δέσμευση της Συρίας για την πλήρη καταστροφή οποιωνδήποτε υπολειμμάτων χημικών όπλων.
Μόνιμη Παρουσία Εμπειρογνωμόνων στη Συρία
Η Τεχνική Γραμματεία του OPCW έχει ήδη ξεκινήσει τη συνεργασία με τη νέα κυβέρνηση, ενώ ομάδα εμπειρογνωμόνων αναμένεται να αποκτήσει μόνιμη παρουσία στη Συρία προκειμένου να διεξάγει επιθεωρήσεις εγκαταστάσεων και να επιβλέπει τη διαδικασία καταστροφής των όπλων.
Έκκληση του ΟΗΕ για Υποστήριξη και Ηγεσία
Η κ. Νακαμίτσου κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να επιδείξει ενότητα και ηγεσία, τονίζοντας ότι η υποστήριξη των διεθνών φορέων είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Συρίας, της ευρύτερης περιοχής και της παγκόσμιας κοινότητας.
Καταδίκη της Βίας στη Συρία
Ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΟΗΕ, Στεφάν Ντουζαρίκ, εξέφρασε την ανησυχία του ΟΗΕ για τις πρόσφατες συγκρούσεις στις παράκτιες περιοχές της Συρίας και κάλεσε όλα τα μέρη να προστατεύσουν τους αμάχους. Ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ, Γκίαρ Πέντερσεν, προειδοποίησε ότι η συνέχιση των εχθροπραξιών αυξάνει τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της χώρας και υπονομεύει τη διαδικασία ειρηνικής μετάβασης.
Η Στάση της Ελλάδας στο Ζήτημα
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, υπογράμμισε την αδιαπραγμάτευτη υποστήριξη της χώρας στη Σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Η Ελλάδα θεωρεί την εξάλειψη των χημικών όπλων αναγκαία για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και καλεί τη Συρία να συνεργαστεί με τον OPCW ώστε να επιλυθούν τα 19 εκκρεμή ζητήματα σχετικά με το πρόγραμμα χημικών όπλων της.
Αργή Πρόοδος στην Καταστροφή των Όπλων
Οι τελευταίες εκθέσεις του OPCW (Δεκέμβριος 2024 – Φεβρουάριος 2025) δείχνουν αργούς ρυθμούς προόδου, ενώ η Συρία δεν έχει ακόμα συμμορφωθεί πλήρως με τις διεθνείς αποφάσεις. Η Ελλάδα καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας να συνεχίσει να στηρίζει το Ψήφισμα 2118 (2013) και την εφαρμογή των διεθνών κανόνων για την απαγόρευση των χημικών όπλων.
Διασφάλιση της Δικαιοσύνης και της Συμμόρφωσης
Ο πρέσβης Σέκερης τόνισε ότι η χρήση χημικών όπλων αποτελεί έγκλημα και ότι οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν. Η ασφάλεια, η ευημερία και η συμμόρφωση της Συρίας με το διεθνές δίκαιο αποτελούν βασικά στοιχεία για την ειρήνη στην περιοχή.
Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην ενότητα, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και καλεί τη διεθνή κοινότητα να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για ουσιαστική πρόοδο στην εξάλειψη των χημικών όπλων.
