Τη θέση ότι η κατοικία αποτελεί θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό και όχι επενδυτικό προϊόν διατύπωσε ο βουλευτής της ΝΙΚΗΣ, Ανδρέας Βορύλλας, σε αναλυτική τοποθέτησή του για τη στεγαστική κρίση που ταλανίζει τη χώρα. Όπως τόνισε, «η εξασφάλιση αξιοπρεπούς και οικονομικά προσιτής στέγης έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πλέον πιεστικά κοινωνικά ζητήματα στην Ελλάδα».
«Το ελληνικό όνειρο γίνεται προνόμιο των λίγων»
«Παρότι η Ελλάδα δεν αντιμετώπιζε παραδοσιακά σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα, οι ανατροπές της τελευταίας δεκαετίας —οικονομική κρίση, δημοσιονομικές πιέσεις, έκρηξη τουρισμού και βραχυχρόνιων μισθώσεων— διαμόρφωσαν ένα νέο τοπίο, όπου το δικαίωμα στην κατοικία απειλείται ανοιχτά», σημείωσε ο κ. Βορύλλας.
Αναφερόμενος στα στοιχεία της Eurostat, υπογράμμισε πως το ποσοστό ιδιοκατοίκησης κατέρρευσε από 84,6% το 2005 σε 69,6% το 2023, ενώ στις ηλικίες 25–34 ετών έχει συρρικνωθεί από 25% σε μόλις 11%. «Το ελληνικό όνειρο της ιδιόκτητης κατοικίας μετατρέπεται σταδιακά σε προνόμιο των λίγων», είπε χαρακτηριστικά.
«Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι το 69 % των νέων στις ηλικίες αυτές εξακολουθούν να διαμένουν με τους γονείς τους, αδυνατώντας να αγοράσουν ή ακόμα και να συντηρήσουν ένα δικό τους νοικοκυριό», πρόσθεσε.
«Airbnb, Golden Visa και κλειστά σπίτια εκτοπίζουν τους πολίτες»
Ο βουλευτής της ΝΙΚΗΣ αναφέρθηκε διεξοδικά στις αιτίες της κρίσης:
«Η εκρηκτική άνοδος των ενοικίων είναι το πιο ορατό σύμπτωμα. Το φαινόμενο Airbnb απορρόφησε σημαντικό απόθεμα κατοικιών από τη μακροχρόνια μίσθωση, αυξάνοντας τις τιμές και εκτοπίζοντας τους μόνιμους κατοίκους από τις γειτονιές. Σύμφωνα με μελέτες, η μέση τιμή σε Airbnb είναι από 200% έως 900% υψηλότερη σε σχέση με ένα παραδοσιακό ενοίκιο».
«Το πρόγραμμα Golden Visa συνέβαλε στην αύξηση της ζήτησης για ακίνητα υψηλής αξίας εις βάρος των πολιτών, ενώ χιλιάδες κατοικίες παραμένουν κλειστές και αναξιοποίητες, είτε γιατί ανήκουν σε τράπεζες και funds, είτε λόγω κληρονομικών εκκρεμοτήτων. Την ίδια ώρα, πάνω από το 40% του μισθού των νοικοκυριών διατίθεται για ενοίκιο — μια από τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη», τόνισε.
«Η Ελλάδα απουσιάζει από τον ευρωπαϊκό χάρτη κοινωνικής κατοικίας»
Ο κ. Βορύλλας έκανε εκτενή αναφορά στα παραδείγματα άλλων χωρών της Ε.Ε.:
«Η Αυστρία αποτελεί πρότυπο με τη Βιέννη να προσφέρει κοινωνική ή συνεργατική στέγη σε πάνω από το 60% των κατοίκων. Στη Γερμανία λειτουργεί εδώ και δεκαετίες ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικής κατοικίας με ανώτατα όρια ενοικίων και δικαιώματα στους δήμους να ελέγχουν μεγάλες πωλήσεις. Στην Ολλανδία, μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί διαχειρίζονται το ένα τρίτο του στεγαστικού αποθέματος, ενώ στην Ισπανία, μετά το 2008, η πολιτεία άλλαξε πορεία και επενδύει πια στην προσιτή κατοικία».
«Η Ελλάδα, αντίθετα, δεν διαθέτει καμία ολοκληρωμένη πολιτική στέγασης. Απουσιάζει πλήρως από τον ευρωπαϊκό χάρτη κοινωνικής κατοικίας», επισήμανε.
Οι προτάσεις της ΝΙΚΗΣ
Ο βουλευτής παρουσίασε σειρά συγκεκριμένων προτάσεων για μια νέα στεγαστική πολιτική:
- Ανάπτυξη κοινωνικής και προσιτής κατοικίας μέσω μετατροπής δημοσίων και ανενεργών κτιρίων.
- Αξιοποίηση κλειστών ακινήτων με φορολογικά κίνητρα και μητρώο αδρανών ιδιοκτησιών.
- Ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης με γεωγραφικά και αριθμητικά όρια.
- Προγράμματα rent-to-buy και κρατικές εγγυήσεις για πρόσβαση των νέων σε ιδιόκτητη στέγη.
- Δημιουργία Εθνικής Αρχής Στέγασης για τον συντονισμό πολιτικών και την εποπτεία της αγοράς.
- Αποσύνδεση της Golden Visa από τα ακίνητα, με εναλλακτικές επενδυτικές επιλογές σε κρατικά ομόλογα, start-ups και το Χρηματιστήριο.
- Ειδικό Τέλος σε κενά ακίνητα άνω των 12 ή 24 μηνών, με συντελεστή 2%–3% επί της αντικειμενικής αξίας, για τη χρηματοδότηση στεγαστικών πολιτικών.
- Αυστηρή εποπτεία των funds που διαχειρίζονται «κόκκινα» δάνεια, ώστε να αποτρέπονται πρακτικές υφαρπαγής και εκμετάλλευσης μέσω Airbnb ή Golden Visa.
«Η κατοικία είναι κοινωνικό δικαίωμα»
Κλείνοντας, ο Ανδρέας Βορύλλας δήλωσε με έμφαση:
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά βαθιά πολιτικό και κοινωνικό: θέλουμε μια κοινωνία που προστατεύει τους πολίτες ή μια αγορά που λειτουργεί αποκλειστικά με όρους απόδοσης; Η κατοικία πρέπει να αποκατασταθεί ως θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα».
«Η Κυβέρνηση θα πρέπει να συγκρουστεί με τα συμφέροντα που δεν επιθυμούν την επίλυση του προβλήματος. Δυστυχώς δεν πιστεύουμε ότι έχει τέτοιο σκοπό. Για το Κίνημά μας είναι ξεκάθαρο ότι η κατοικία είναι κοινωνικό αγαθό, όπως ξεκάθαρες είναι και οι προτάσεις μας που βασίζονται στη διεθνή εμπειρία. Θεωρούμε ότι μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην επίλυση του προβλήματος», κατέληξε.
