Με στόχο τη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής και μετά τη σταδιακή λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης, το Υπουργείο Ανάπτυξης δρομολογεί ένα ενδιάμεσο σχήμα στήριξης της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, αξιοποιώντας εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Η φιλοσοφία του νέου πλαισίου βασίζεται στην ανάγκη διατήρησης κεφαλαιακής ροής, ειδικά για μικρομεσαίες και βιομηχανικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στη διαδικασία ενεργειακής ή τεχνολογικής μετάβασης.
Τρεις βασικοί άξονες: Αναπτυξιακός νόμος και δύο νέα ταμεία
Πέραν του ενεργοποιημένου Αναπτυξιακού Νόμου, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης στηρίζεται σε δύο νέους χρηματοδοτικούς πυλώνες:
- Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού
- Το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο
Το συνολικό διαθέσιμο ποσό ανέρχεται σε 775 εκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2032, εκ των οποίων τα 200 εκατ. ευρώ θα διοχετευθούν σε στρατηγικής σημασίας βιομηχανίες και τα 575 εκατ. ευρώ σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις για την ενεργειακή τους αναβάθμιση.
Πρόκειται για ένα συμπληρωματικό πακέτο, μικρότερο σε μέγεθος σε σχέση με τις δυνατότητες του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά με στρατηγική στόχευση και χρονικό ορίζοντα πέραν της λήξης του RRF.
Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος: Τα πρώτα 600 εκατ. ευρώ εντός 2024
Μέχρι το τέλος του 2024, αναμένεται να κλειδώσουν επενδυτικές ενισχύσεις ύψους 600 εκατ. ευρώ μέσα από τα πρώτα τέσσερα καθεστώτα του νέου Αναπτυξιακού Νόμου. Ήδη έχουν προκηρυχθεί:
- Το καθεστώς «Μεταποίησης»
- Το καθεστώς «Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης», για παραμεθόριες περιοχές και περιοχές σε Δίκαιη Ενεργειακή Μετάβαση
Και τα δύο διαθέτουν προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ το καθένα. Σύντομα αναμένονται επιπλέον προκηρύξεις, ανάμεσά τους και το καθεστώς «Μεγάλων Επενδύσεων». Τα σχέδια που θα εγκριθούν, θα επωφελούνται από επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές, αλλά και δανεισμό μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας και της ΕΤΕπ.
Τα νέα προγράμματα: Βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας και μικρές επιχειρήσεις
🔹 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού
Αφορά επενδύσεις μεγάλης στρατηγικής και τεχνολογικής αξίας, από επιχειρήσεις που έχουν πιστοποίηση «Step Seal» από την Ε.Ε. Η δράση καλύπτει τομείς όπως:
- Αλουμίνιο
- Σίδηρος
- Μεταλλικές κατασκευές
- Ναυπηγική
Σκοπός, η ενεργειακή αναβάθμιση και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Εταιρείες όπως Elval, Motor Oil, Metlen και Intracom Defense συμμετέχουν ήδη. Αντίθετα, επιχειρήσεις όπως η Sunlight Group και η Advanced Energy Technologies, αν και είχαν εξασφαλίσει χρηματοδότηση, επέλεξαν να αποσυρθούν επικαλούμενες αλλαγές στρατηγικής.
🔹 575 εκατ. ευρώ από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο
Απευθύνεται σε πολύ μικρές επιχειρήσεις και προβλέπει ενισχύσεις για:
- Ενεργειακή αναβάθμιση επαγγελματικών κτιρίων
- Τοποθέτηση φωτοβολταϊκών
- Απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων
Το Υπουργείο προτίθεται να συνεργαστεί με επιμελητήρια, προκειμένου οι δράσεις να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων. Η προσέγγιση αυτή επιλέγεται επειδή προηγούμενα προγράμματα, όπως το «Εξοικονομώ για επιχειρήσεις», δεν είχαν αποδώσει τα αναμενόμενα.
Η εικόνα της αγοράς: Χαμηλή χρήση κινήτρων – Έμφαση στην αυτοχρηματοδότηση
Σύμφωνα με έρευνα του ΣΒΕ και της Palmos Analysis, το 64% των μεταποιητικών επιχειρήσεων πραγματοποίησε επενδύσεις τα τελευταία δύο χρόνια, κυρίως με ίδια κεφάλαια.
- Μόλις 1,3% έκανε χρήση φορολογικών κινήτρων
- Μόνο 11,5% εξασφάλισε τραπεζική χρηματοδότηση
Η πλειοψηφία (89%) θεωρεί το ισχύον πλαίσιο αναποτελεσματικό, ενώ μόλις το 21% χαρακτηρίζει το επενδυτικό περιβάλλον ως «φιλικό».
Από όσους συμμετείχαν στον Αναπτυξιακό Νόμο, το 74% αναφέρει προβλήματα γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων.
Τι ζητούν οι επιχειρήσεις: Σταθερότητα, απλοποίηση και πρόσβαση στη ρευστότητα
Οι βασικές προτάσεις της αγοράς συνοψίζονται σε:
- Σταθερό και προβλέψιμο θεσμικό πλαίσιο
- Μείωση φορολογίας και κόστους ενέργειας
- Απλούστευση διαδικασιών
- Καλύτερη στόχευση των ενισχύσεων
- Πραγματική πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία
Όπως σημείωσε η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη, «η βιομηχανία δεν ζητά προνόμια. Ζητά σταθερότητα για να επενδύσει με σχέδιο και προοπτική».
