«Αθέλητα» μνημεία, ανενεργοί βιομηχανικοί χώροι, αλλά και κτίρια με χρήσεις που δεν «πέτυχαν», αντί να τροφοδοτούν τα «αστικά κενά» μέσω της προσαρμοστικής επαναχρησιμοποίησης (adaptive reuse) σχεδιάζεται να μετατραπούν σε νέους δυναμικούς πόλους, αποκτώντας ξανά ανταγωνιστικό περιεχόμενο.

Η επαναχρησιμοποίηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος και η επανένταξή του με αρμονικό τρόπο στην ευρύτερη λειτουργία των πόλεων αποτελεί μια διαδεδομένη λύση βιώσιμης ανάπτυξης σε Ευρώπη και Αμερική, η οποία δημιουργεί υπεραξίες οικονομικές και περιβαλλοντικές.

Είναι ενδεικτικό ότι στην ετήσια έκθεση Emerging Trends in Real Estate Europe 2024, που πραγματοποίησε η PwC για λογαριασμό του Urban Land Institute (ULI), επισημαίνεται ότι το 62% των συμμετεχόντων συμφωνεί ότι η ανακατασκευή ή η αλλαγή χρήσης είναι η καλύτερη οδός για την απόκτηση prime ακινήτων, έναντι 43% που τάχθηκαν υπέρ των νέων αναπτύξεων. Η έρευνα στηρίχθηκε σε προσωπικές συνεντεύξεις κι ερωτηματολόγια με 1.090 κορυφαίους παράγοντες της ευρωπαϊκής κτηματαγοράς.

Στη σημερινή συγκυρία, η στροφή στην επανάχρηση καθίσταται ακόμη πιο κρίσιμη, λόγω της σημαντικής ανατίμησης τόσο του κόστους των υλικών κατασκευής όσο και των εργατικών.

Η ανακατασκευή περισσότερων από 10 κτιρίων, που είτε υλοποιούνται ήδη είτε πρόκειται να ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες, αναβαθμίζουν σημαντικά τμήματα της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας νέες συνθήκες στην αγορά ακινήτων.

Απτά παραδείγματα για το πώς η επαναχρησιμοποίηση του κτιριακού αποθέματος επιδρά στην οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση των αστικών περιοχών είναι η ανάπλαση των πρώην εγκαταστάσεων της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος στον Πειραιά, καθώς και η λειτουργία του Πύργου του Πειραιά ως ο πρώτος ψηφιακός και βιοκλιματικός ουρανοξύστης της χώρας.

Υπεραξία αναμένεται να προσδώσει στο κέντρο της Αθήνας και το έτερο έργο επανάχρησης που αναπτύσσει η Dimand Real Estate και το οποίο αφορά την επαναλειτουργία του ιστορικού ακινήτου που στέγαζε το πολυκατάστημα Μινιόν. Ως ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο μεικτών χρήσεων, με γραφεία, καταστήματα και κατοικίες σε αυτόνομο κτίριο επί των οδών Δώρου και Σατωβριάνδου, το Μινιόν βγαίνει από τη λήθη στα τέλη του 2024. 

Δεύτερη ζωή για την ζυθοποιία ΦΙΞ

Μετά τον Πειραιά και το κέντρο της Αθήνας, επόμενος σταθμός της Dimand Real Estate είναι η συμπρωτεύουσα. Στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή που κάποτε ονομαζόταν «Κήπος των Πριγκίπων», ένα από τα μεγαλύτερα έργα ανάπλασης τίθεται σε τροχιά υλοποίησης.

Ο λόγος για το βιομηχανικό συγκρότημα ΦΙΞ, που μετά από 40 χρόνια σιωπής, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την αξιοποίησή του.

Στην έκταση των 23 στρεμμάτων, θα αναπτυχθεί ένα συγκρότημα μικτών χρήσεων, το οποίο θα φιλοξενεί κατοικίες, ξενοδοχείο, χώρους εστίασης, εμπορίου και αθλητισμού, καθώς και γραφεία.

Η ανάπτυξη περιλαμβάνει την αποκατάσταση και επανάχρηση των τριών διατηρητέων συγκροτημάτων της πρώην ζυθοποιίας ΦΙΞ Θεσσαλονίκης καθώς και την ανέγερση δύο νέων κτιριακών όγκων, πιστοποιημένων κατά LEED σε επίπεδο GOLD, με δύο κοινά υπόγεια χώρων στάθμευσης. Η συνολική επιφάνεια του ακινήτου υπολογίζεται σε 46.500 τ.μ.

Με τις προπαρασκευαστικές εργασίες να έχουν ήδη ξεκινήσει, η περάτωση του έργου προβλέπεται σε φάσεις έως το β’ τρίμηνο του 2027, ενώ οι κεφαλαιακές απαιτήσεις ανέρχονται στο ποσό των 180 εκατ. ευρώ. Συνεπενδυτής στο έργο είναι η εταιρεία η εταιρεία Elvial.

Το ακίνητο ΦΙΞ άρχισε να κατασκευάζεται τη δεκαετία του 1880 και ολοκληρώθηκε σταδιακά, στο τέλος του 1980. Συγκεκριμένα, το πρώτο κτίριο κτίστηκε το 1882 και σε αυτό στεγάστηκε μετέπειτα, το 1888, το οινοπνευματοποιείο Μισραχή. Μία άγνωστη λεπτομέρεια για το βιομηχανικό συγκρότημα είναι πως για την κατασκευή των 26 κτιρίων που το απαρτίζουν έχουν χρησιμοποιηθεί 49 διαφορετικού είδους οπτόπλινθοι. 

Τροφή νου και σώματος

Ανάμεσα στις πλατείες Συντάγματος και Ομόνοιας η Στοά Αρσακείου μετατρέπεται σε έναν πολυχώρο προώθησης της ελληνικής μεσογειακής διατροφής και των Ελλήνων παραγωγών (food hall) και αναμένεται να ανοίξει τις πύλες της το φθινόπωρο του 2024.

Αλλάζοντας τη φυσιογνωμία ενός ολόκληρου τετραγώνου, στοχεύει στην προσέλκυση 3 εκατομμυρίων επισκεπτών ετησίως, προσφέροντας μια πολιτισμική εμπειρία μέσα από τη γαστρονομία.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα φιλοξενηθούν περίπου 20 – 22 καταστήματα, τα οποία ως επί το πλείστον θα αφορούν την αγορά τροφίμων και την εστίαση, ενώ θα δημιουργηθούν και εμπορικά καταστήματα με πρόσοψη στη Σταδίου.

Στη Legendary Food, μισθώτρια εταιρεία για 35 χρόνια της Στοάς, συμμετέχουν οι Πίτερ Οικονομίδης, Ευάγγελος Κοντζιάς και Πάνος Τριανταφυλλόπουλος, ενώ βασικός μέτοχος είναι η εφοπλιστική οικογένεια Οικονόμου.

Το ύψος της επένδυσης θα φτάσει τα 12 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες των μισθωτών, ενώ το ετήσιο ενοίκιο έχει οριστεί σε 1,2 εκατ. ευρώ. Η πρόβλεψη είναι για δημιουργία 500 θέσεων εργασίας με άμεση σχέση και περίπου 5.000 θέσεων εργασίας με έμμεση σχέση.

Η Legendary Food έχει μισθώσει από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Α.Ε. τα 12.000 τ.μ. από τη συνολική επιφάνεια των 25.000 τ.μ., ενώ στο ακίνητο θα παραμείνει το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν.

Το Μέγαρο τού Αρσακείου, σε αυστηρό κλασικό ρυθμό και με λιτή διακόσμηση, κτίστηκε σε σχέδια τού αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου.

Το οικόπεδο αγοράστηκε μετά από πανελλήνιο έρανο, ενώ το έργο ολοκληρώθηκε με δωρεά του πάμπλουτου ομογενούς Απόστολου Αρσάκη.

Το 1925 το κτιριακό συγκρότημα κατελάμβανε πλέον όλο το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστήμιου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγλου και στέγαζε τα Αρσάκεια και Τοσίτσεια Σχολεία μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, οπότε μεταφερθήκαν στο Ψυχικό. Κατά τα επόμενα χρόνια στέγασε το Ειρηνοδικείο, την Εισαγγελία και το Εφετείο Αθηνών. Τα δικαστήρια αποχώρησαν από εκεί περί τα τέλη της δεκαετίας του 1970. 

Το Μέγαρο Σλήμαν

Την αναμόρφωση και  εκσυγχρονισμό του Μεγάρου Σλήμαν – Μελλά (Πανεπιστημίου 46 και Χαριλάου Τρικούπη 1) με ένα επενδυτικό πρόγραμμα 36 εκατ. ευρώ, έχει δρομολογήσει ο όμιλος Mitsis Hotels, με στόχο να μετατρέψει το ιστορικό ακίνητο σε μια πολυτελή ξενοδοχειακή μονάδα 5 αστέρων. συμπεριλαμβανομένου του κινηματογράφου και του ιστορικού εστιατορίου που φιλοξενούνται σε αυτό και τη μετατροπή του υπολοίπου κτιρίου σε πολυτελή ξενοδοχειακή μονάδα 5 αστέρων.

Το ακίνητο, το οποίο μισθώθηκε από τον e-ΕΦΚΑ για 35 έτη και δικαίωμα παράτασης κατά 10 επιπλέον έτη, οικοδομήθηκε την περίοδο 1880 – 1890 και ανήκει στο σύμπλεγμα των τεσσάρων κατοικιών που ανήγειρε ο Ερρίκος Σλήμαν στην οδό Πανεπιστημίου. Περιλαμβάνει ισόγειο-ημιώροφο και τέσσερις ορόφους, συνολικής επιφάνειας 7.115,62 τ.μ., καθώς και ένα επιπλέον κτίριο στον ακάλυπτο χώρο, το οποίο δεν κατασκευάστηκε την ίδια περίοδο με το Μέγαρο.

Στο εν λόγω κτίριο στεγάζεται ο κινηματογράφος Ιντεάλ, επιφάνειας 829,50 τ.μ. Στόχος του ομίλου είναι η ανάδειξη και η προστασία του κτιρίου, καθώς και επέκταση της χρήσης του κινηματογράφου, ως θεάτρου και συνεδριακού κέντρου. 

Ο πρώτος ουρανοξύστης στη Βόρεια Ελλάδα

Εκτός από την πρώην ζυθοποιεία ΦΙΞ νέα «ζωή» θα αποκτήσει και η περιοχή των ιστορικών Κεραμείων Αλλατίνη.

Η έκταση των 81,191 στρεμμάτων έχει περάσει στην ιδιοκτησία της εταιρείας ΣΤΑΝΤΑ ΑΕΔΑ (Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Ακινήτων), πρόεδρος της οποίας είναι ο επίτιμος πρόεδρος της Sani/Ikos, Σταύρος Ανδρεάδης.

Το συγκεκριμένο project επιδιώκεται να αποτελέσει το νέο τοπόσημο της Θεσσαλονίκης, καθώς περιλαμβάνει τη δημιουργία πρώτου ουρανοξύστη στη Βόρεια Ελλάδα ύψους 100 μέτρων και εμβαδού 29.800 τ.μ.. Όλος ο υπόλοιπος χώρος θα διαμορφωθεί σε ένα κοινόχρηστο πάρκο προσβάσιμο σε όλους. Ως προς τις χρήσεις, ο βασικός σχεδιασμός αφορά φιλοξενία, εξυπηρετούμενα διαμερίσματα, εμπορικούς χώρους, γραφεία κ.λπ.

Το ακίνητο των «Κεραμείων Αλλατίνη» αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης περιοχής στο νότιο και ανατολικό τμήμα του δήμου Θεσσαλονίκης γνωστής ως «Νοτιοανατολική Πύλη Θεσσαλονίκης», πολύ κοντά στον σταθμό Νέας Ελβετίας του Μετρό Θεσσαλονίκης και στην περιφερειακή οδό.

Μετά την καταστροφή των παλαιών εγκαταστάσεων των Κεραμείων Αλλατίνη στην προηγούμενη θέση τους, αρχίζουν στα τέλη της δεκαετίας του ‘30 να κατασκευάζονται οι νέες κτιριακές εγκαταστάσεις σε σχέδια του Ελβετού μηχανικού Αλβέρτου Αρτίν.

Το 1970 κατασκευάστηκε νέα πτέρυγα, ενώ το 1992 ανεστάλη οριστικά η λειτουργία του, καθώς η παραγωγική δραστηριότητα της εταιρείας μεταφέρθηκε σε άλλη θέση.

Σοφοκλέους και Αιόλου

Μεταξύ των ακινήτων που θα αλλάξει ριζικά είναι και το συγκρότημα κτιρίων, συνολικής επιφάνειας 25.000 τ.μ., που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σοφοκλέους και Αιόλου.

Πρόκειται για ένα ακίνητο του ομίλου της Alpha Bank (πρώην κτίριο της Εμπορικής Τράπεζας), που πρόκειται να ενταχθεί στο project Skyline με μετόχους τη Dimand, την Alpha Bank, την Premia Properties και σύντομα και την EBRD. Στο ακίνητο σχεδιάζεται η ανάπτυξη μεικτών χρήσεων, με τη μετατροπή ενός τμήματος σε κατοικίες.

Το κτίριο μέσα στο πνεύμα ενός απλοποιημένου φονξιοναλιστικού κλασικισμού, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1955-1959, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη, απόφοιτου της γερμανικής σχολής του Berlin-Charlottenburg. 

City resort στο πρώτο εργοστάσιο της Βιοχάλκο

Από τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις αστικής ανάπλασης με διατήρηση των υφιστάμενων κτιρίων επιχειρεί ο όμιλος Βιοχάλκο, μέσω της Noval Property ΑΕΕΑΠ.

Τη θέση του πρώτου εργοστασίου της Βιοχάλκο στην Πειραιώς 252 στον Ταύρο (συγκρότημα 25 βιομηχανικών κτιρίων συνολικής επιφάνειας 43.868 τ.μ. σε οικόπεδο εμβαδού 72.568 τ.μ.) θα πάρει ένας σύνθετος πολιτιστικός, εμπορικός, συνεδριακός και τουριστικός πόλος με βιώσιμο χαρακτήρα, που θα λάβει πιστοποίηση κατά LEED Gold για την υιοθέτηση πρακτικών χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Η προσδοκώμενη ανάπτυξη αναμένεται να περιλαμβάνει χρήσεις γραφείων, κατοικιών, ξενοδοχειακή, πολιτιστική, τεχνολογίας – έρευνας και αποθήκευσης συνολικής επιφάνειας 56.740 τ.μ., καθώς και πρόσθετες αθλητικές εγκαταστάσεις εμβαδού 3.500 τ.μ. και υπόγειους χώρους στάθμευσης 22.620 τ.μ.

Πρόκειται για μια επένδυση ύψους άνω των 150 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027. 

Από mall κτίριο γραφείων

Πράσινα και βιώσιμα γραφεία περιλαμβάνει η επόμενη μέρα για το πρώην εμπορικό κέντρο Athens Heart, που θα στεγάσει την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με ενοίκιο 4,382 εκατ. ευρώ ετησίως.

Η επένδυση της Premia Properties, ιδιοκτήτριας του ακινήτου, ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ, ενώ στον προϋπολογισμό περιλαμβάνεται και η δαπάνη ανέγερσης συμπληρωματικών κτιρίων σε όμορο οικόπεδο, ώστε η συνολική επιφάνεια των γραφειακών χώρων να φθάσει τα 26.500 τ.μ. 

Το σπίτι της Μαρίας Κάλλας

Το διατηρητέο κτίριο που βρίσκεται στη συμβολή της Λ. Πατησίων 61 με την οδό Σκαραμαγκά, πρόκειται να ανακατασκευαστεί πλήρως προκειμένου εκεί να στεγαστεί η Ακαδημία Λυρικής Τέχνης «Μαρία Κάλλας». Το έργο είναι προϋπολογισμού 6,8 εκατ. ευρώ και θα αναβιώσει ένα χώρο καταγεγραμμένο στη συλλογική μνήμη ως «το σπίτι της Κάλλας», καθώς έζησε σε αυτό τα παιδικά της χρόνια, από το 1937 όταν επέστρεψε από την Αμερική με την οικογένειά της έως το 1945. 

Cambas Park

Στη διαδικασία έκδοσης των οικοδομικών αδειών βρίσκεται η μεγάλη επένδυση της REDS με την ονομασία Cambas Park στην Παλλήνη. Έχουν ήδη επικαιροποιηθεί το Βusiness Plan και το Master Plan και ο χρονικός ολοκλήρωσης των έργων είναι τα τρία έτη

Σε μία προνομιακή τοποθεσία, λόγω της απευθείας προσέγγισης μέσω Αττικής Οδού, προαστιακού και μετρό, το έργο θα έχει πρωτοποριακό χαρακτήρα, καθώς θα συνδυάζει την ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων Καμπά με χρήσεις γραφείου, εμπορίου, ψυχαγωγίας και πολιτισμού.

Διαβάστε ακόμη: