Στο μικροσκόπιο των στελεχών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους είναι τα εναλλακτικά σενάρια για τον τουρισμό καθώς από το πότε θα γίνει η επανεκκίνησή του, αφού από την οικονομία της φιλοξενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η πορεία των εσόδων και των δημοσιονομικών μεγεθών.
Στο μεταξύ σήμερα ι αναμένονται σχετικές ανακοινώσεις για την πορεία υλοποίησης του προϋπολογισμού, οπότε και θα δοθεί ένα στίγμα για την πορεία των πρώτων τριών μηνών, που συμπίπτουν με το lockdown.
Είναι προφανές, πάντως, ότι τα σενάρια για την πορεία της σεζόν κινούνται σε «θολά νερά». Ενδεικτικά τα όσα αναφέρθηκαν από τους παράγοντες του κλάδου σε μια αναλυτική συζήτηση που διοργάνωσε η Ν.Ε. Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ, όπου μεταφέρθηκε μια εικόνα ασάφειας για έναν από τους πιο δημοφιλείς διεθνώς προορισμούς, τα Χανιά.
Με αυτό το κλίμα υπάρχει έντονος προβληματισμός για την πορεία των εσόδων και βέβαια για πρωτογενές έλλειμμα για το τρέχον έτος καθώς οι ανάγκες για δαπάνες συνεχώς μεγαλώνουν. Το όλο ζήτημα μάλιστα έχει τεθεί και στις συζητήσεις με τους θεσμούς.
Έξτρα δαπάνες 3 δις
Υπενθυμίζεται ότι μόλις προχτές ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προχώρησε στην κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού χθες στη Βουλή με έξτρα δαπάνες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας που φτάνουν τα 3 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι κατά την ψήφιση του προϋπολογισμού στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς το «πακέτο μέτρων» ήταν στα 7,5 δισεκ. ευρώ. Βέβαια με τις τελευταίες ανακοινώσεις για τα μέτρα που θα τρέξουν το επόμενο διάστημα την εστίαση κτλ ο λογαριασμός έχει ξεπεράσει τα 14 δισεκ. ευρώ χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εκεί οι ανάγκες σταματούν. Τουρισμός και πολιτισμός έπονται και ζητούν ανάλογα με την εστίαση πακέτα δημιουργώντας ένα ασφυκτικό πλαίσιο για το οικονομικό επιτελείο.
Στο φόντο αυτό και με βάση την πορεία των πρώτων μηνών εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα μπορεί να κλείσει περιοχή του -6,5% του ΑΕΠ, σημαντικά παραπάνω από τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού (που ήταν για πρωτογενές έλλειμμα στα 4,8%). Σε απόλυτους αριθμούς σε ετήσια βάση αναμένεται να διαμορφωθεί πάνω από τα 11 δισ. ευρώ, έναντι της αρχικής κυβερνητικής πρόβλεψης για 6,7 δισ. ευρώ και 11,7 δισ. ευρώ που έκλεισε το 2020.
Πρός τα επάνω ο λογαριασμός
Σημειώνεται ότι με βάση με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 1.5 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 2.7 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 0,8 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020. Βέβαια υπήρχε η επίδραση της παράτασης που δόθηκε για την καταβολή των τελών κυκλοφορίας έως την 1η Μαρτίου, όμως οι συνεχείς αναθεωρήσεις των μέτρων για την αναχαίτιση των παρενεργειών από την πανδημική κρίση και ειδικά στο μέτωπο του τουρισμού ωθούν τον «λογαριασμό» προς τα πάνω.
Εν τω μεταξύ πάντως, με δεδομένη τη συγκυρία που απαιτεί γενναίες παρεμβάσεις στο μέτωπο των μέτρων στήριξης, τα όποια δημοσιονομικά ρίσκα, υπάρχουν, θέτουν πολλά προσκόμματα στην προσπάθεια διεύρυνσης της περιμέτρου των ενισχύσεων. Ήδη βέβαια πέρα από την πορεία των εσόδων, όπου ως «σωσίβιο» λειτουργούν οι ψηφιακές πληρωμές, στο μέτωπο των δαπανών ο λογαριασμός ανεβαίνει διαρκώς.
Οι παράμετροι
Επιπλέον οι αλλαγές στη μέτρηση των δημόσιων οικονομικών, που συνδέονται αφενός με την αποτύπωση του clawback -δηλαδή του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής δαπανών που κατά κύριο λόγο σχετίζονται με τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, αλλά και τη δαπάνη των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ, αλλά και των εγγυήσεων που έχει χορηγήσει το Δημόσιο σε παλαιό δάνεια θέτουν κι άλλες παραμέτρους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το θέμα της «δημοσιονομικής» νάρκης λόγω clawback είχε προειδοποιήσει έγκαιρα η φαρμακευτική βιομηχανία. Τον Οκτώβριο του 2020 η διοίκηση του PhRMA Innovation Forum (PIF) κατά τη διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης τύπου, όπου παρουσίασε έναν «οδηγό για βιώσιμη και αποτελεσματική φαρμακευτική φροντίδα στην Ελλάδα».
Η απόφαση για τα αναδρομικά
Παράλληλα ερώτημα μεγάλο για την επιβάρυνση που θα προκύψει στον προϋπολογισμό προκαλεί η γενικότερου ενδιαφέροντος απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που έκρινε αντισυνταγματική την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης από τους συνταξιούχους του Δημοσίου και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η απόφαση της Ολομέλειας του ανωτάτου δημοσιονομικού δικαστηρίου είναι αμετάκλητη και βέβαια οδηγεί σε μια διαδικασία επιστροφής αναδρομικών, εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, σε περίπου 500.000 συνταξιούχους (πρώην υπαλλήλους του Δημοσίου και των Σωμάτων Ασφαλείας). Τα αναδρομικά αφορούν κρατήσεις για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), που θεσμοθετήθηκαν κατά τα πρώτα μνημόνια. Με βάση δε εργατολόγους η κρίση της Ολομέλειας του Ε.Σ. αναμένεται να προκαλέσει νέο κύμα προσφυγών από συνταξιούχους – δικαιούχους, που θα διεκδικήσουν την αναδρομική επιστροφή των ποσών της εισφοράς που κατέβαλαν (και κρίθηκε αντισυνταγματική).
