Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ανακοίνωση της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ. Η ίδρυση του “κινήματος” έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 16 Αυγούστου 1974 επέστρεφε στην Ελλάδα ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο άνθρωπος που έμελλε να κάνει το κόμμα, κυρίαρχο.

Ύστερα από διαβουλεύσεις με παλαιούς του συνεργάτες, (κυρίως μέλη του ΠΑΚ), προχώρησε στις 3 Σεπτεμβρίου στην ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ), στο οποίο προσχώρησε και η Δημοκρατική Άμυνα, κεντροαριστερή αντιστασιακή οργάνωση της δικτατορικής περιόδου.

Αναλυτικότερα, στην παρουσίαση είχαν παραστεί αρκετά στελέχη του ΠΑΚ που ζούσαν μέχρι την πτώση της δικτατορίας στο εξωτερικό, όπως και άλλα πρόσωπα από τον χώρο του Κέντρου και της Αριστεράς με συμμετοχή στον αντιδικτατορικό αγώνα στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων ο Σάκης Καράγιωργας, ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος και ο Κώστας Σημίτης.

Αρκετοί από τους παρόντες και τις παρούσες εντάχθηκαν στο ΠΑ.ΣΟ.Κ και, αργότερα, εκλέχτηκαν βουλευτές του κόμματος ή άσκησαν υπουργικές θητείες στις μετέπειτα κυβερνήσεις του κόμματος.

Για το πώς βαφτίστηκε “ΠΑΣΟΚ”, υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις και μαρτυρίες. Δεδομένο είναι πως εντελώς συνειδητά ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου επέλεξε τον προσδιορισμό “κίνημα” και όχι “κόμμα”.

Η αρχική ονομασία ήταν ΠΣΚ, “Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κόμμα”. Μάλιστα, από κεκτημένη ταχύτητα, αρχικά η πρώτη δήλωση του λογότυπου στον Άρειο Πάγο ήταν ως ΠΣΚ, κάτι που διορθώθηκε δύο 24ωρα αργότερα. Τις πρώτες μέρες το νέο κόμμα εμφανίζεται στις εφημερίδες ως ΠΣΚ. Ο τότε πολιτικός συντάκτης στο ΒΗΜΑ Στ. Ψυχάρης είχε διεκδικήσει ότι καθιέρωσε το πιο εύηχο “ΠΑΣΟΚ” όπως θυμόταν ο Νίκος Χασαπόπουλος.

Επιλογή του Ανδρέα ήταν ο πράσινος ήλιος, ως σύμβολο της ανατολής του “νέου”, και του πράσινου χρώματος ως συμβόλου της ελπίδας. Η ημερομηνία της 3ης Σεπτεμβρίου επιλέχθηκε για να συμπίπτει με την ιστορική ημερομηνία του 1843 όταν ο βασιλιάς Οθων αναγκάστηκε να παραχωρήσει Σύνταγμα και να γίνει η μετάβαση από την απόλυτη στη συνταγματική μοναρχία.

Σύμφωνα με την ιδρυτική Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, σκοπός της δράσης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι να επιφέρει στη χώρα: “εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση και δημοκρατική διαδικασία”.

Φυσικά το ΠΑΣΟΚ του σήμερα απέχει “έτη φωτός” από το κίνημα του 1974 και την μετεξέλιξή του, κάτι που αποτυπώνεται και στις απόψεις των πολιτών και οφείλει να προβληματίσει εκείνους που θα διεκδικήσουν εκ νέου, την ηγεσία του.

Η Ιδρυτική Διακήρυξη Βασικών Αρχών και Στόχων του ΠΑΣΟΚ

Η τραγωδία της Κύπρου καθώς και οι κίνδυνοι που έχουν προκύψει για το έθνος, τόσο από την αδίστακτη επεκτατική πολιτική του Πενταγώνου στα πλαίσια του ΝΑΤΟ όσο και από την προσπάθεια της αμερικανοκίνητης χούντας να μετατραπούν οι ένοπλες δυνάμεις μας αποκλειστικά σε όργανο αστυνόμευσης του ελληνικού χώρου, κυριαρχούν στη σκέψη κάθε Έλληνα.

Όμως η ενότητα του Λαού στην απόφασή του να αντιμετωπίσει ανυποχώρητα τον εξωτερικό κίνδυνο και κάθε επιβουλή ενάντια στην ακεραιότητα της εθνικής μας παρουσίας, δεν δικαιώνει την απραξία της κυβέρνησης σε τρεις κρίσιμους τομείς: την τιμωρία των ενόχων της επταετίας, της σφαγής του Πολυτεχνείου και της Κυπριακής τραγωδίας, την κάθαρση του κρατικού μηχανισμού και την πλέρια αποκατάσταση των θυμάτων της κατοχής.

Είναι βαθιά η ανησυχία του ελληνικού Λαού, γιατί οι επαγγελίες της κυβέρνησης για την αποκατάσταση ομαλής πολιτικής ζωής θα αποτελέσουν λόγια κενά περιεχομένου αν δεν συνοδευτούν -το γρηγορότερο δυνατό- από την τιμωρία, την κάθαρση και την αποκατάσταση. Λέγεται ότι δεν ήρθε η ώρα. Ότι τώρα προέχει το εθνικό θέμα. Μα το επιχείρημα δεν ευσταθεί.

Πώς είναι δυνατό να παραμένουν σε θέσεις κρίσιμες για το έθνος εκείνοι που ευθύνονται για την εθνική συμφορά; Ακριβώς γιατί η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε αποφασιστική καμπή, ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, πρέπει να προχωρήσουμε με θάρρος στην τιμωρία, την κάθαρση και την αποκατάσταση.

Για να προστατέψουμε το έθνος, για να ανοίξουμε το δρόμο που οδηγεί στην αδέσμευτη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Σ’ αυτά τα πλαίσια πρέπει να ερμηνευτεί και η δικιά μας απόφαση να προχωρήσουμε σήμερα σε μια πολιτική πράξη, στη διακήρυξη των βασικών αρχών και στόχων ενός νέου πολιτικού Κινήματος, του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος.

Μόνο με την ενεργό πολιτική παρουσία των πολιτών, απ’ άκρου εις άκρον της Ελλάδας, θα εξασφαλιστούν τόσο η εθνική μας ανεξαρτησία όσο και η λαϊκή κυριαρχία. Ήρθε η ώρα να περάσουμε από την παθητική αναμονή στην ενεργό λαϊκή παρουσία για τη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας μας.

Η ρίζα της συμφοράς βρίσκεται στην εξάρτηση της Πατρίδας μας. Τα επτά μεσαιωνικά χρόνια που πέρασαν με τη στυγνή στρατιωτική δικτατορία και η τραγωδία της Κύπρου δεν αποτελούν παρά μια ιδιαίτερα σκληρή έκφραση της εξάρτησης της Ελλάδας από το ιμπεριαλιστικό κατεστημένο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Μεταβλήθηκε η Ελλάδα σε προχωρημένο πυρηνικό φυλάκιο του Πενταγώνου, για να εξυπηρετηθούν πιο αποτελεσματικά τα στρατιωτικά και οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων μονοπωλίων.

Διαβρώθηκε ο κρατικός μηχανισμός, οι ένοπλες δυνάμεις, τα κόμματα, ο συνδικαλισμός, η πολιτική ηγεσία του τόπου έτσι, ώστε να καταστεί δυνατή η επιβολή ξενοκίνητης στρατιωτικής δικτατορίας, όταν αυτό κρίθηκε πως συνέφερε την Ουάσιγκτον.

Επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία για να ανακοπεί η πορεία του Λαού μας προς τη λαϊκή κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία. Προκλήθηκε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και ακολούθησε η βάναυση τουρκική εισβολή στην Κύπρο, για να διχοτομηθεί η Μεγαλόνησος και να αποτελέσει τελικά ένα νέο στρατιωτικό ορμητήριο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μεταβλήθηκε η πατρίδα μας σε ξέφραγο αμπέλι, για να διαβρωθεί η οικονομία μας από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και της Δύσης, με τη συνεργασία πάντα του ντόπιου μεταπρατικού κεφαλαίου.

Για να μαραθεί η ελληνική ύπαιθρος, για να μην αποδίδει ο ιδρώτας του αγρότη, για να συνεχιστεί η μετανάστευση, η προσφορά φτηνής εργασίας στην πρωτεύουσα, μα και στην ξενιτιά, την Ευρώπη, την Αυστραλία, τον Καναδά.

Η πορεία προς την υποτέλεια, την υπονόμευση των εθνικών μας συμφερόντων, τη διάβρωση της λαϊκής κυριαρχίας, τον οικονομικό μαρασμό και την εκμετάλλευση του Έλληνα εργαζόμενου πρέπει να ανακοπεί. Αντίθετα, πρέπει να προχωρήσουμε με θάρρος και αποφασιστικότητα στη θεμελίωση μιας νέας Ελλάδας.

Ανακοινώνουμε σήμερα την εκκίνηση ενός νέου πολιτικού Κινήματος, που πιστεύουμε ότι εκφράζει τους πόθους και τις ανάγκες του απλού Έλληνα, ενός Κινήματος που να ανήκει στον αγρότη, τον εργάτη, το βιοτέχνη, το μισθωτό, τον υπάλληλο, στη θαρραλέα και φωτισμένη νεολαία μας.

Τους καλούμε να πυκνώσουν τις τάξεις του. Να στελεχώσουν και να συμμετάσχουν στην κατεύθυνση ενός Κινήματος που θα προωθήσει ταυτόχρονα την εθνική μας ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία, την κοινωνική απελευθέρωση και τη δημοκρατία σ’ όλες τις φάσεις της δημόσιας ζωής.

Διαβάστε ακόμη: