Στο εδώλιο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) θα καθίσει για άλλη μια φορά η Ελλάδα. Αυτήν τη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσέφυγε κατά της Ελλάδας, διότι η χώρα μας παραβίασε τη νομοθεσία που αφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και ειδικότερα στα όρια των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 στην ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης.
Μια ιστορία που κρατάει χρόνια
Η ιστορία της υπόθεσης ξεκινά από το 2005, οπότε η Κομισιόν αξιολογώντας ετησίως τις εκθέσεις της Ελλάδας σχετικά με την προστασία του ατμοσφαιρικού αέρα, εκτίμησε ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες οριακές τιμές για τα PM10 (σωματίδια με διάμετρο 10 μικρόμετρα) τα οποία θεωρούνται επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία. Τον Νοέμβριο του 2009, απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή στη χώρα μας και τον Ιούνιο του 2010 απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη όσον αφορά παραβάσεις που συνίσταντο σε υπερβάσεις των ετήσιων και ημερήσιων οριακών τιμών σε αρκετές ζώνες και οικισμούς για συνεχιζόμενα έτη.
Διαδοχικές προειδοποιήσεις που αγνοήθηκαν
Τον Φεβρουάριο του 2013, η Επιτροπή απηύθυνε συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή, υποστηρίζοντας ότι πέρα από την διαρκή παραβίαση των οριακών τιμών, δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος μη συμμόρφωσης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη σε δυο οικισμούς (Αθήνα και Θεσσαλονίκη). Από την απάντηση της Ελλάδας προέκυψε ότι η παραβίαση συνεχίστηκε μόνο στη Θεσσαλονίκη.
Ακολούθησε τον Οκτώβριο του 2014 η συμπληρωματική αιτιολογημένη γνώμη της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα υπερέβη τις ημερήσιες οριακές τιμές κατά την περίοδο 2005-2012 στη Θεσσαλονίκη και δεν διασφάλισε ώστε η περίοδος υπέρβασής τους να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη. Η ελληνική διοίκηση υποστήριξε ότι υπήρξε συμμόρφωση κατά το έτος 2013. Ωστόσο, η Επιτροπή διαπίστωσε εκ νέου παραβάσεις κατά τα έτη 2014-2017 και ότι είχε μάλιστα αυξηθεί ο αριθμός των υπερβάσεων από το 2017. Οι απαντήσεις των ελληνικών αρχών που ακολούθησαν δεν ικανοποίησαν την Επιτροπή, σύμφωνα με την οποία οι υπερβάσεις παρέμειναν στη Θεσσαλονίκη, δίχως μάλιστα να συνυπολογίζεται η συμβολή φυσικών πηγών όπως π.χ. η σκόνη της Σαχάρας.
Η προσφυγή στην Ευρώπη
Τον περασμένο Φεβρουάριο (2021) η Επιτροπή άσκησε ενώπιον του ΔΕΕ προσφυγή λόγω παραβάσεως προκειμένου να διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία, αφενός, έχοντας υπερβεί κατά τρόπο συστηματικό και διαρκή τις οριακές τιμές για τις συγκεντρώσεις σωματιδίων PM10, όσον αφορά την ημερήσια τιμή από το 2005 στη Θεσσαλονίκη, και, αφετέρου, παραλείποντας να θεσπίσει, από τις 11 Ιουνίου 2010, κατάλληλα μέτρα για την διασφάλιση της συμμορφώσεως προς τις οριακές τιμές στον ίδιο οικισμό. Επίσης, σύμφωνα με την Κομισιόν η χώρα μας παρέβη την υποχρέωσή της να λάβει να απαραίτητα μέτρα ώστε η περίοδος υπερβάσεως οριακών τιμών να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.