Μια Κομισιόν «με τους καλύτερους και πολλές γυναίκες» είχε πει ότι θα σχηματίσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν όταν επανεξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 18 Ιουλίου.

Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέχει πολύ από την ισοτιμία που ήλπιζε η φον ντερ Λάιεν. Σήμερα εκπνέει η προθεσμία που είχε δώσει στους 27 ηγέτες των χωρών μελών για να προτείνουν τις υποψηφιότητες και όπως φαίνεται, οι γυναίκες Επίτροποι δεν θα είναι περισσότερες από επτά, άντε οκτώ!

Λίγες ώρες πριν την εκπνοή της προθεσμίας, μόνο η Ιταλία, το Βέλγιο και η Βουλγαρία δεν είχαν κάνει ακόμη επίσημα την επιλογή τους. Η Ρώμη βέβαια πρόκειται να διορίσει  ως Επίτροπο τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων  Ραφαέλε Φίτο, ενώ  κάποιες ελπίδες για γυναίκες Επιτρόπους υπάρχουν από το Βέλγιο και τη Βουλγαρία.

Για την ιστορία, ενώ στην απερχόμενη Κομισιόν υπάρχουν 13 γυναίκες, η νέα Επιτροπή θα έχει ίσως τον μικρότερο αριθμό γυναικών από το 2004 και την Επιτροπή υπό την προεδρία του Πορτογάλου  Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, που είχε επτά γυναίκες  Επίτροπους.

Σχεδόν όλες οι χώρες μέλη, αγνόησαν μάλιστα και την πρόταση της φον ντερ Λάιεν να προτείνουν από δύο υποψήφιους-έναν άνδρα και μία γυναίκα- για να έχει δυνατότητα επιλογής. «Η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποδεικνύει ότι κάθε χώρα πρέπει να προτείνει έναν υποψήφιο, όχι δύο », απάντησε ο Μάικλ Μάρτιν, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ιρλανδίας για να δικαιολογήσει την επιλογή της αποστολής του Υπουργού Εξωτερικών ΜακΓκραθ, στις Βρυξέλλες.

Οι μόνες εξαιρέσεις στο  αίτημα της φον ντερ Λάιεν αφορούσαν τις κυβερνήσεις που θα διορίζουν εκ νέου τον ίδιο Επίτροπο. Η Γαλλία, η Ουγγαρία και η Λετονία το έχουν κάνει αυτό, για παράδειγμα. Το Παρίσι στέλνει και πάλι τον σημερινό Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν, η Ουγγαρία τον Επίτροπο Διεύρυνσης Ολιβερ Βάρχελι και η Λετονία τον Βάλντις Ντομπρόφσκις, υπεύθυνο για εμπορικά θέματα.

Άνδρες τα δυο τρίτα

Λίγο πριν λήξει η σημερινή προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων, σύμφωνα με έρευνα του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδφήσεων, πολύ περισσότερες από τις μισές κυβερνήσεις πρότειναν μόνο έναν άνδρα υποψήφιο για το Κολέγιο των Επιτρόπων. Οι περισσότερες χώρες αρνήθηκαν επίσης να προτείνουν δύο ονόματα, ευνοώντας κυρίως έναν άνδρα υποψήφιο, όπως η Ρουμανία, με τον ευρωβουλευτή Βίκτορ Νεγκρέσκου, η Ελλάδα, τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα και η Αυστρία τον υπουργό Οικονομικών της, Μάγκνους Μπρούνερ.

Όσο για χώρες που στέλνουν τακτικά γυναίκες στις Βρυξέλλες, όπως η Δανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο ή η Τσεχία, αυτή τη φορά επέλεξαν άνδρες.

Η Δανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει τον πρώην Υπουργό Αναπτυξιακής Συνεργασίας, Ντάν Γιόργκενσεν με την πρωθυπουργό Μέτε Φρέντρικσεν να λέει μάλιστα πώς «δεν χρειάζεται να ντρέπεται κανείς που δεν έχει προτείνει γυναίκα».

Για τη φον ντερ Λάιεν, η συμπεριφορά των κρατών μελών μπορεί να είναι ενοχλητική, αλλά τα χέρια της είναι τελικά δεμένα. Ο λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι νομικά υποχρεωμένες να συμμορφωθούν με το αίτημά της. Η Συνθήκη της ΕΕ απλώς ορίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να αντικατοπτρίζει «το δημογραφικό και γεωγραφικό φάσμα των κρατών μελών στο σύνολό τους». Δεν αναφέρεται ρητά στην ισότητα των φύλων.

Η ίδια η Φον ντερ Λάιεν δεν θέλησε μέχρι τώρα να σχολιάσει λεπτομέρειες για τη διαδικασία επιλογής που βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι εκπρόσωποί της γνωστοποίησαν μόνο ότι θα έχει συνομιλίες με τους υποψήφιους και στη συνέχεια πιθανότατα θα αναθέσει τους τομείς ευθύνης έως τις 11 Σεπτεμβρίου. Για πρώτη φορά, για παράδειγμα, θα υπάρχουν και Επίτροποι για θέματα όπως η άμυνα και η στέγαση.

Κίνδυνος αποδυνάμωσης

Ο Ιταλός εμπειρογνώμονας για την ΕΕ, καθηγητής Αλμπέρτο Αλεμάνο προειδοποίησε πρόσφατα ότι ένα Κολέγιο Επιτρόπων στο οποίο θα κυριαρχούν άνδρες, θα σήμαινε αποδυνάμωση της εξουσίας του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κάλεσε τη φον ντερ Λάιεν να καταστήσει σαφή τη δυσαρέσκειά της στις εθνικές πρωτεύουσες και να τους ζητήσει να καταρτίσουν νέο κατάλογο υποψηφίων το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να περιοριστεί η ζημιά στη δική της φήμη και σε ολόκληρη την ΕΕ.

Σύμφωνα με τον Ιταλό καθηγητή, διαφορετικά θα μπορούσε να συμβεί κάποιοι άνδρες υποψήφιοι Επίτροποι να μην λάβουν την απαραίτητη έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό θα σήμαινε ότι οι κυβερνήσεις που τους υπέβαλαν θα έπρεπε να ορίσουν έναν νέο υποψήφιο. Η έναρξη της θητείας της νέας Επιτροπής θα μπορούσε τότε να καθυστερήσει. Η νέα Κομισιόν έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τις εργασίες της την 1η Νοεμβρίου – λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.