Πριν από λίγες ημέρες ο 52χρονος βοηθός γενικός διευθυντής της καναδικής εταιρείας εξόρυξης διαμαντιών Lucara, Λούκας Ντσίπε, έλαβε ένα τηλεφώνημα από μηχανικό του που δουλεύει στο ορυχείο Καρόουε στην Μποτσουάνα. «Βρήκαμε κάτι απίστευτο», ήταν η κουβέντα που άκουσε. Παραλίγο να του πέσει το τηλέφωνο όταν συνειδητοποίησε περί τίνος επρόκειτο: για το δεύτερο μεγαλύτερο διαμάντι στον κόσμο, 2.492 καρατίων. Ενημέρωσε τον διευθύνοντα σύμβουλό του Γουίλιαμ Λαμπ και με την πρώτη πτήση έσπευσε στην αφρικανική χώρα. Εκεί έμεινε έκθαμβος όταν είδε από κοντά το εύρημα. Αρχική εκτίμηση της αξίας του; Σύμφωνα με τους «Financial Times» που μίλησαν με πηγές της Lucara η αξία του, ως ακατέργαστο, κυμαίνεται από 40 έως και 90 εκατομμύρια δολάρια. Μετά φυσικά την κατεργασία που θα ακολουθήσει, η τιμή του θα εκτοξευτεί έως και στα 220-250 εκατ. δολάρια.

Το Γεμολογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ στην Μποτσουάνα δεν διαθέτει εξοπλισμό για να αναλύσει τις ιδιότητες της πέτρας, καθιστώντας αβέβαιο πού θα πάει το διαμάντι στη συνέχεια. Ο Λαμπ είπε ότι οι diamantaires, οι τεχνίτες υπεύθυνοι για την κοπή, τη στίλβωση και τη μετατροπή ενός ακατέργαστου διαμαντιού, με συμβατικό εξοπλισμό μπορούν να δουν καθαρά μόνο 2 εκατοστά μέσα στο διαμάντι, το οποίο έχει διαστάσεις 11x6x6,5 εκ. και ζυγίζει 500 γραμμάρια (1 καράτι ισούται με 0,2 γραμμάρια). Και τώρα η Lucara θα συζητήσει με μάρκες πολυτελείας, μουσεία, συλλέκτες και βασιλικές οικογένειες για το αν ενδιαφέρονται να το αγοράσουν.

Μια τεράστια αγορά

Η ανακάλυψη του εν λόγω διαμαντιού ξαναφέρνει στο προσκήνιο τη συζήτηση για την πιο λαμπερή αγορά, αυτή των πολύτιμων λίθων. Ανυπολόγιστης αξίας και μυθικών διαστάσεων κύκλου εργασιών, η αγορά του πλούτου και της χλιδής αποτελεί πηγή τεράστιων εσόδων για χώρες που στα έγκατα της γης τους περιέχουν αυτές τις πέτρες.
Η βιομηχανία διαμαντιών της Μποτσουάνα αποτελεί υπόδειγμα για το πώς η εξόρυξη πόρων μπορεί να ωφελήσει τις τοπικές οικονομίες αποτελώντας το 80% των εξαγωγών και το 1/3 των φορολογικών εσόδων της. «Η Μποτσουάνα έχει δείξει ότι με σαφή ηγεσία και πνεύμα εταιρικής σχέσης μεταξύ κυβέρνησης και βιομηχανίας είναι δυνατό να μετατραπεί ο πλούτος των φυσικών πόρων μιας χώρας σε κοινωνική και οικονομική πρόοδο», δήλωσε ο Ροχίτες Ντάουαν, διευθύνων σύμβουλος του ICMM, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για την εξόρυξη.

Για του λόγου το… αληθέστερον, μόνο τυχαίο δεν θεωρείται ότι (κατά σειρά) Αμερικανοί, χώρες της G7 και Ευρωπαϊκή Ενωση φρόντισαν να συμπεριλάβουν στις κυρώσεις κατά της Μόσχας, λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, και την απαγόρευση εισαγωγών διαμαντιών από τη Ρωσία. Πρωτίστως από την Alrosa, την κορυφαία παγκοσμίως εταιρεία εξόρυξης διαμαντιών, επιβάλλοντας και προσωπικούς περιορισμούς στον διευθύνοντα σύμβουλό της Πάβελ Αλεξέεβιτς Μαρινίτσεφ.

Oταν στις αρχές Ιανουαρίου φέτος, ο Ζοσέπ Μπορέλ ανακοίνωνε την προσθήκη της συγκεκριμένης απαγόρευσης στο 12ο πακέτο κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας, εξηγούσε ότι αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας του G7, από κοινού με την Ε.Ε., «να στερήσουν τη Ρωσία από αυτή τη σημαντική πηγή εσόδων».

Η Alrosa είναι η μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης διαμαντιών στον κόσμο, ανήκει στο ρωσικό κράτος και αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% της συνολικής ρωσικής παραγωγής διαμαντιών, παρέχοντας σημαντικά έσοδα στην κεντρική κυβέρνηση.

Ο «διαμαντένιος» χάρτης

Σε στοιχεία του 2021 η παγκόσμια αγορά διαμαντιών αφορά παραγωγή ακατέργαστων διαμαντιών 118,75 εκατομμυρίων καρατίων, αξίας σχεδόν 13 δισ. δολαρίων. Η Alrosa παράγει διαμάντια 39 εκατ. καρατίων, που τα εξορύσσει από τα υποθαλάσσια ιζήματα του παγετώνα της Ανατολικής Σιβηρίας και τα στέλνει στην Ινδία για να κοπούν και να γυαλιστούν. Οι εξαγωγές της το 2021 ήταν αξίας 3,98 δισ. δολαρίων. Στις χώρες που ακολουθούν, δεύτερη είναι η Μποτσουάνα με ετήσια παραγωγή ακατέργαστων διαμαντιών 22,70 εκατομμυρίων καρατίων, ο Καναδάς με 17,62 εκατ., το Κογκό με 12,97 εκατ., η Νότια Αφρική με 9,72 εκατ., η Αγκόλα με 8,72 εκατ., η Ζιμπάμπουε με 4,23 εκατ. και έπονται όλες οι άλλες χώρες με 3,67 εκατ.

Η ρωσική υπερπροσφορά οδηγεί σε σημαντική πτώση των τιμών των ακατέργαστων διαμαντιών. Πέρυσι η χώρα παρείχε το 27% των ακατέργαστων διαμαντιών στον κόσμο. Οι χώρες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής (Εμιράτα κ.ά.) δεν συμμετείχαν στις κυρώσεις της G7 κατά των ρωσικών διαμαντιών που συνέχισαν να ρέουν στην Ινδία, το κορυφαίο κέντρο κοπής και στίλβωσης λίθων. Τούτο, σε συνδυασμό με τη μείωση της απορροφητικότητας της κορυφαίας αγοράς του κόσμου, της κινεζικής, και παράλληλα με τη ραγδαία ανάπτυξη των πολύ φθηνότερων συνθετικών διαμαντιών, οδηγεί σε περαιτέρω μείωση τις τιμές των ακατέργαστων, που βρίσκονται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με τις αρχές του 2011.

Η De Beers ανακοίνωσε μείωση πωλήσεων στο πρώτο τρίμηνο του 2024 κατά 23%, ενώ ο μεγαλομέτοχός της, η Anglo American, ψάχνει αγοραστή για να την πουλήσει. Μικρότεροι παραγωγοί, όπως οι εισηγμένες στο Ηνωμένο Βασίλειο Petra and Gem Diamonds, έχουν αγοραία αξία 100 εκατ. δολάρια, δηλαδή αντίστοιχη με μερικούς από τους μεγάλους πολύτιμους λίθους που σκοπεύουν να βρουν. Στην ίδια κατηγορία ήταν και η Lucara, όμως η τύχη τής χαμογέλασε στην Μποτσουάνα.

Η επέλαση των συνθετικών

Η αλήθεια είναι πως οι εταιρείες εξόρυξης διαμαντιών επί σειρά ετών υποστήριζαν ότι οι φανατικοί αγοραστές θα συνεχίσουν να προτιμούν τη γοητεία των φυσικών λίθων. Εκαναν λάθος. Τα συνθετικά διαμάντια (LGD), έχοντας εμφανιστεί πριν από περίπου 70 χρόνια, την τελευταία δεκαετία ανεβάζουν ταχύτητες στις πωλήσεις, κερδίζοντας συνεχώς μερίδια. Πέρυσι ήταν ήδη στο 18,4% της παγκόσμιας αγοράς (από μόλις 2% το 2017), κάτι που εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών, ωθώντας τις τιμές προς τα κάτω.

Οι millennials και οι της Generation Z είναι οι βασικοί υπαίτιοι για την έκρηξη των πωλήσεων συνθετικών διαμαντιών, αναφέρει η Pandora, ο μεγαλύτερος σε όγκο κατασκευαστής κοσμημάτων στον κόσμο, με το κόστος παραγωγής τους να είναι έως και 85% χαμηλότερο και τις τιμές πώλησης έως και 3 φορές μικρότερες των φυσικών. Η Pandora είναι η πρώτη μεγάλη εταιρεία του κλάδου που εγκατέλειψε την πώληση διαμαντιών εξόρυξης το 2021 και προσφέρει μόνο συνθετικά, τα οποία είναι πανομοιότυπα όσον αφορά τα οπτικά και τα χημικά χαρακτηριστικά. Οχι βέβαια για τους ειδικούς.

Τα τεχνητά διαμάντια, τα οποία μπορεί να είναι έως και 85% φθηνότερα από τα φυσικά, παράγονται σε εργαστήρια, σε ελεγχόμενο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας ακραία πίεση και θερμότητα. Η διαδικασία αυτή προσομοιώνει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται τα φυσικά διαμάντια βαθιά στον μανδύα της Γης.

Περιζήτητα

«Τα διαμάντια είναι ο καλύτερος φίλος ενός κοριτσιού». Ή για όποιον προτιμά «τα μεγάλα κορίτσια χρειάζονται μεγάλα διαμάντια». Λόγια που ανήκουν σε δύο από τις κορυφαίες σταρ των προηγούμενων δεκαετιών, τη Μέριλιν Μονρόε και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ.

Τα παραπάνω λόγια υπαινίσσονται το γιατί τα διαμάντια αποτελούν τους πλέον περιζήτητους και ακριβότερους πολύτιμους λίθους. Η ποικιλία τους εντυπωσιάζει όσον αφορά τα σχήματα και τα μεγέθη τους, η γοητεία και η ακτινοβολία τους συναρπάζουν, ενώ οι τιμές τους δεν έχουν ταβάνι. Ωστόσο κάποια διαμάντια αξίζουν πολύ περισσότερο από άλλα. Οι τιμές τους εκπλήσσουν και δεν είναι τυχαίο ότι όσο αυτή ανεβαίνει για το καθένα απ’ αυτά το συνοδεύει και από μια ενδιαφέρουσα ιστορία.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο αυτοί οι πολύτιμοι λίθοι έχουν τόσο υψηλή τιμή είναι οι πραγματικές φυσικές τους ιδιότητες. Πρωτίστως η σκληρότητά τους. Αντλώντας την ονομασία τους από την αρχαία ελληνική λέξη «αδάμας», που σημαίνει άφθαρτος, κατατάσσονται στο 10 της κλίμακας σκληρότητας Mohs, που σημαίνει ότι τα διαμάντια είναι σχεδόν αδύνατο να σπάσουν ή να ξυστούν και να χαραχτούν.

Το πιο παράδοξο είναι πως τα διαμάντια δεν είναι τόσο σπάνια όσο πολλοί πιστεύουν. Στην πραγματικότητα είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους πολύτιμους λίθους. Ωστόσο, μόνο περίπου το 30% των διαμαντιών που εξορύσσονται θεωρούνται πολύτιμης ποιότητας. Ενας άλλος λόγος για την υψηλή τιμή των διαμαντιών είναι η ζήτηση της αγοράς. Η εταιρεία De Beers με αλλεπάλληλες διαφημιστικές καμπάνιες επιχειρεί να πείσει τους άνδρες να ξοδέψουν μισθούς 2 μηνών για ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι αρραβώνων.

Τα 4Cs οf Diamonds

Ποια είναι τα 4Cs οf Diamonds; Είναι κοπή με διαμάντια, χρώμα, διαύγεια και βάρος σε καράτια: cut, color, clarity και carat. Οσο υψηλότερο είναι το καθένα από αυτά τόσο πιο ακριβό θα είναι το διαμάντι. Υπάρχουν όμως κι άλλοι παράγοντες, όπως το πού εξορύχθηκε το διαμάντι και η σπανιότητά του, το premium cut, η τέλεια συμμετρία, η λαμπρή λάμψη, ο μηδενικός φθορισμός. Τα πραγματικά σπάνια διαμάντια μπορούν να πουληθούν για εκατομμύρια δολάρια.

Στην πρώτη δεκάδα διαμαντιών το πιο… φθηνό κοστολογείται, σύμφωνα με τη Luxury Columnist, σήμερα σε 39,3 εκατ. δολάρια. Οσο για το πιο ακριβό, η αξία του είναι απλά ανυπολόγιστη.

The Koh-i-Noor Diamond
Αξία: $1 δισ.

Θεωρείται το πιο ακριβό διαμάντι. Με βάρος 105,6 καρατίων, το άχρωμο πετράδι κοσμεί το στέμμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο θρύλος θέλει το Koh-i-Νoor να είναι καταραμένο, καθώς πολλοί άνδρες ιδιοκτήτες έχασαν τη ζωή τους απροσδόκητα και από το 1849 φοριέται μόνο από γυναίκες. Το πιο ακριβό διαμάντι στον κόσμο, που πιστευόταν ότι προερχόταν από την Ινδία, ήταν μέρος του Θρόνου του παγώνιου Mughal. Μεταφέρθηκε στη βασίλισσα Βικτώρια όταν οι Βρετανοί προσάρτησαν το Παντζάμπ. Αν και θεωρείται ανεκτίμητης αξίας, ολόκληρο το Crown Jewels αποτιμάται σε 1 δισ. δολάρια.

The Cullinan Diamond
Αξία: $400 εκατ.

Το μεγαλύτερο ακατέργαστο διαμάντι. Είναι στην πραγματικότητα μια συλλογή από 105 πέτρες διαφορετικών κοψιμάτων. Αρχικά ζύγιζε 3.106 καράτια (603 γραμ.) και βρέθηκε στο ορυχείο Premier, στο Κάλιναν της Πρετόρια το 1905. Ο ιδιοκτήτης του ορυχείου σερ Τόμας Κάλιναν πούλησε το διαμάντι στην τοπική κυβέρνηση, η οποία το δώρησε στον βασιλιά Εδουάρδο τον 7ο της Αγγλίας. Το Cullinan κόπηκε σε εννέα μεγάλα και 100 μικρότερα διαμάντια, τα περισσότερα εκ των οποίων ανήκαν στη βασίλισσα Ελισάβετ και θα περάσουν στον Κάρολο.

The Hope Diamond
Αξία: $250 εκατ.

Εχει σπάνιο μπλε χρώμα, λόγω των ιχνών βορίου που περιέχει. Με βάρος 45,52 καράτια, προήλθε από το ορυχείο Κολούρ στην Ινδία. Η ημερομηνία ανακάλυψης είναι άγνωστη, αλλά τα αρχεία ιδιοκτησίας χρονολογούνται πάνω από 400 χρόνια. Το 1949, ο Αμερικανός έμπορος Χάρι Ουίνστον το αγόρασε και το 1958 το πρόσφερε στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας των ΗΠΑ. Το διαμάντι εκτίθεται στο μουσείο, παράρτημα του Smithsonian. Υπολογίζεται ότι αξίζει μεταξύ 200 και 350 εκατ. δολαρίων. Σε πολλούς φαίνεται οικείο, καθώς ήταν η έμπνευση πίσω από το The Heart of the Ocean στην ταινία «Τιτανικός».

De Beers Centenary Diamond
Αξία: $100 εκατ.

Βάρους 273,85 καρατίων, είναι το τρίτο μεγαλύτερο διαμάντι που έχει βρεθεί στο Premier Mine της Νότιας Αφρικής. Μόνο τα διαμάντια Cullinan I και II είναι μεγαλύτερα. Εξορύχθηκε το 1988 και ήταν αρχικά 599 καρατίων, προτού κοπεί σε σχήμα καρδιάς σε θάλαμο χωρίς κραδασμούς από τον Γκάμπι Τολκόφσκι και την ομάδα του. Είναι διαβαθμισμένο σε χρώμα D, την υψηλότερη ποιότητα για άχρωμα διαμάντια. Αν και η τιμή αγοράς και ο ιδιοκτήτης του διαμαντιού είναι άγνωστα, ασφαλίστηκε από την De Beers για περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια.

CTF Pink Star Diamond
Αξία: $71,2 εκατ.

Ανακαλύφθηκε το 1999 σε ένα από τα ορυχεία διαμαντιών De Beers της Νότιας Αφρικής. Αγοράστηκε από τον όμιλο Steinmetz. Ο πολύτιμος λίθος των 59,6 καρατίων κόπηκε στη συνέχεια από 8 στιλβωτές για 20 μήνες. Μετονομάστηκε σε CTF Pink Star από τον δρα Χένρι Τσενγκ Καρ-Σουν, επικεφαλής του κοσμηματοπωλείου Chow Tai Fook από το όνομα του αείμνηστου πατέρα του. Το φυσικά χρωματισμένο διαμάντι είναι βαθμολογημένο Fancy Vivid Pink και εσωτερικά άψογο.

Regent Diamond
Αξία: $61 εκατ.

Εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου. Εχει σχήμα μαξιλαριού 140,64 καρατίων. Ανακαλύφθηκε το 1698 από σκλάβο στο ορυχείο Κολούρ στην Ινδία, ο οποίος το έκρυψε σε επιδέσμους αφού αυτοτραυματίστηκε στο πόδι του, όμως σκοτώθηκε από Αγγλο καπετάνιο που πήρε και πούλησε το διαμάντι. Στη συνέχεια κατέληξε στον Τόμας Πιτ, Βρετανό κυβερνήτη του «Madras» και ονομάστηκε Pitt Diamond. Ο Φίλιππος Β’ Δούκας της Ορλεάνης αγόρασε το διαμάντι το 1717. Κοσμούσε το στέμμα του Λουδοβίκου XV και αργότερα διακόσμησε ένα καπέλο της Μαρίας Αντουανέτας. Θεωρείται ως το πιο όμορφο διαμάντι στον κόσμο.

Oppenheimer Blue Diamond
Αξία: $57,5 εκατ.

Το 2016 το Oppenheimer Blue έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ για το υψηλότερο ποσό που δόθηκε για ένα κόσμημα σε δημοπρασία. Αυτό το ρεκόρ κατέρριψε το Pink Star Diamond τον Απρίλιο του 2017. Πρόκειται για ένα ζωηρό μπλε διαμάντι 14,62 καρατίων που πήρε το όνομά του από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη του, τον σερ Φίλιπ Οπενχάιμερ, Βρετανό έμπορο και συλλέκτη διαμαντιών. Είναι μεγάλο παραλληλόγραμμο διαμάντι, έχοντας σμαραγδένιο σετ σε δαχτυλίδι από πλατίνα. Και στις δύο πλευρές υπάρχει ένα άχρωμο διαμάντι σε σχήμα τραπεζίου.

Blue Moon of Josephine
Αξία: $48,4 εκατ.

Το μπλε διαμάντι 12,03 καρατίων βρέθηκε το 2014 στο ορυχείο Κάλιναν στη Νότια Αφρική και πουλήθηκε σε δημοπρασία του Sotheby’s το 2015 αντί 48,4 εκατ. δολαρίων. Πρόκειται για την πρώτη πώληση για περισσότερα από 4 εκατ. δολάρια ανά καράτι. Το Blue Moon Diamond μετονομάστηκε σε Blue Moon of Josephine από τον αγοραστή, μεγιστάνα του real estate του Χονγκ Κονγκ Τζόζεφ Λάου Λούεν Χανγκ, από το όνομα της κόρης του Τζοζεφίν. Ο Χανγκ βρίσκεται στο Νο 151 της λίστας των billionaires του «Forbes», με περιουσία 1,3 δισ. δολάρια.

Graff Pink Diamond
Αξία: $46,2 εκατ.

Σπάνιο διαμάντι Vivid Pink 24,78 καρατίων, που πήρε το όνομά του από τον Λόρενς Γκραφ, ο οποίος το απέκτησε στο Sotheby’s Magnificent Jewels Sale στη Γενεύη το 2010. O 86χρονος δισεκατομμυριούχος είχε αφαιρέσει 25 μικρά φυσικά ελαττώματα από το δαχτυλίδι στο οποίο είναι τοποθετημένο το διαμάντι και το μέγεθος των καρατίων μειώθηκε από 24,78 καράτια σε 23,88. Αυτό άλλαξε το χρώμα από έντονο σε ζωηρό και τη διαύγεια της πέτρας σε εσωτερικά άψογη. Το διαμάντι προηγουμένως ανήκε στον Αμερικανό κοσμηματοπώλη Χάρι Ουίνστον.

Princie Diamond
Αξία: $39,3 εκατ.

Ανακαλύφθηκε στα ορυχεία Γκολκόντα στην Ινδία, πριν από 300 χρόνια. Ζυγίζει 34,65 καράτια. Διαβαθμισμένο σε Fancy Intense Pink, παίρνει μια πορτοκαλί προς κόκκινη απόχρωση όταν εκτίθεται στο υπεριώδες φως. Πήρε το όνομά του από τον Σαγιατζιράο Γκαέκβαντ, μαχαραγιά της πολιτείας Μπαρόντα, γιο της Σίτα Ντέβι, μαχαρανί της ίδιας Πολιτείας, του οποίου το όνομα συνδέθηκε με σπουδαίες μεταρρυθμίσεις στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα. Το 2013 ο πολύτιμος λίθος πουλήθηκε στον από τον Christie’s στη Νέα Υόρκη σε έναν ανώνυμο πλειοδότη.

Διαβάστε ακόμη:

• Δήμητρα Αλεξανδράκη στο Instagram: Ο Θεός με έκανε υπέροχη αλλά ξέχασε να με κάνει πλούσια
• Τι καιρό θα κάνει τον Σεπτέμβριο – Ένα «καλό νέο για όλους»
• Μαρία Κορινθίου: Μας λένε ότι ο χωρισμός με τον Γιάννη είναι διαφημιστικό κόλπο
• Ποιοι θα ωφεληθούν από το «καλάθι» με τις παροχές του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ