Οι συντηρητικοί του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον συγκλονίζονται από σκάνδαλο λόμπινγκ. Πώς έφθασαν ως εκεί και ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την εξουσία τους;

Πώς ξεκίνησε το σκάνδαλο;

Η υπόθεση ξεκίνησε από κοινοβουλευτική έρευνα η οποία έφθασε στο συμπέρασμα ότι ο συντηρητικός βουλευτής Οουεν Πάτερσον άσκησε επανειλημμένως πιέσεις σε υπουργούς σε όφελος δύο εταιρειών για τις οποίες ενεργούσε ως επ’ αμοιβή σύμβουλος.

Η κοινοβουλευτική επιτροπή έκρινε ότι πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση των κανόνων του λόμπινγκ και πρότεινε παύση από τα καθήκοντά του για 30 ημέρες.

Ο βουλευτής των Τόρις δέχθηκε την υποστήριξη των πολιτικών του συμμάχων, αλλά και του πρωθυπουργού, ο οποίος υποστήριξε τροπολογία που άλλαξε την διαδικασία επιβολής κυρώσεων και η οποία εγκρίθηκε με οριακή πλειοψηφία.

Ποιες είναι οι κατηγορίες;

Έπειτα από τους κυβερνητικούς αυτούς χειρισμούς, η κυβέρνηση κατηγορήθηκε από το Εργατικό Κόμμα, την αξιωματική αντιπολίτευση, για «διαφθορά» και για «αλλαγή των κανόνων» κατά την βολή της, ενώ πολλές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένου του φιλοκυβερνητικού Τύπου, έκαναν λόγο για «όνειδος» και «αήθεια». Η κυβέρνηση υπαναχώρησε, αλλά έκτοτε ο Τύπος ξεσκονίζει τις δραστηριότητες των βουλευτών έρχεται στο φως πληθώρα αποκαλύψεων για πλουσιοπάροχα αμειβόμενες θέσεις παράλληλης απασχόλησης.

Οι βουλευτές έχουν την δυνατότητα να ασκούν δεύτερη απασχόληση, αλλά υποχρεούνται να το δηλώσουν. Όμως, ο βρετανικός Τύπος έχει αποκαλύψει ότι ορισμένοι χρησιμοποιούν κοινοβουλευτικούς πόρους (γραφεία, τηλέφωνα) στο πλαίσιο των παράλληλων επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων, πρακτική που είναι παράνομη.

Το Συντηρητικό Κόμμα κατηγορήθηκε σε άρθρο που δημοσιεύθηκε το περασμένο σαββατοκύριακο ότι έχει παραχωρήσει έδρες στην Βουλή των Λόρδων, όπου τα μέλη δεν εκλέγονται, αλλά διορίζονται, σε γενναιόδωρους δωρητές των Τόρις.

Κύμα αποκαλύψεων

Ανάμεσα στις αποκαλύψεις που έχουν προβληθεί περισσότερο περιλαμβάνονται οι κατηγορίες κατά του συντηρητικού βουλευτή και δικηγόρου Τζέφρι Κοξ ότι χρησιμοποίησε το γραφείο του στο Κοινοβούλιο για την επαγγελματική του δραστηριότητα παροχής νομικών συμβουλών, πράγμα που του απέφερε, σύμφωνα με τον Guardian, εισόδημα μεγαλύτερο των 6 εκατομμυρίων λιρών (7 εκατομμυρίων ευρώ) από την εκλογή του το 2005.

Ο βρετανικός Τύπος αποκάλυψε τις περιπτώσεις δεκάδων άλλων βουλευτών των Τόρις που ασκούν παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα, η οποία τους έχει αποφέρει συλλογικά εισόδημα μεγαλύτερο του 1,7 εκατομμυρίων λιρών (2 εκατομμύρια ευρώ) αυτόν τον χρόνο.

Ανάμεσά τους, ο υπουργός Υγείας Σατζίντ Τζαβίντ εισέπραξε 1500.λίρες (175.000 ευρώ) το 2021 από την επενδυτική τράπεζα JPMorgan πριν εισέλθει στην κυβέρνηση.

Ο βουλευτής Μαρκ Πόουζι, ο οποίος παίρνει συστηματικά θέση κατά των περιβαλλοντικών νομοσχεδίων που θέτουν περιορισμούς στην χρήση πλαστικών, έβαλε στο χέρι 30.000 λίρες από λόμπυ που δραστηριοποιείται για την υπεράσπιση των πλαστικών συσκευασιών. Ο συνάδελφός του Φίλιπ Ντιούν, ο οποίος θέλει να πείσει το κοινοβούλιο να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, έχει εισπράξει 51.000 λίρες από την αεροδιαστημική εταιρεία Reaction Engines.

Στην πλευρά της αντιπολίτευσης, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Κιρ Στάρμερ εισέπραξε, σύμφωνα με τους Times, δεκάδες χιλιάδες λίρες για την παροχή νομικών συμβουλών τα τελευταία χρόνια.

Παραιτήσεις

Το σκάνδαλο έχει ήδη προκαλέσει την παραίτηση του Οουεν Πάτερσον και είναι πιθανόν ότι θα ακολουθήσουν και άλλες παραιτήσεις συντηρητικών βουλευτών. Η αντιπολίτευση έχει συγκεκριμένα ζητήσει από την ανεξάρτητη επίτροπο που είναι αρμόδια με την τήρηση των κοινοβουλευτικών κανόνων να ερευνήσει την περίπτωση του Τζέφρι Κοξ.

Παράλληλα, πληθύνονται οι εκκλήσεις για συνολική μεταρρύθμιση του κώδικα δεοντολογίας, ενώ το Εργατικό Κόμμα ζητεί συγκεκριμένα να απαγορευθεί τελείως η παράλληλη απασχόληση σε διοικητικές θέσεις και θέσεις συμβούλων.

Ο Μπόρις Τζόνσον δεν διάκειται ευνοϊκά στην πλήρη απαγόρευση της παράλληλης απασχόλησης, με το επιχείρημα ότι αυτό θα αφορούσε και βουλευτές που εργάζονται παράλληλα στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και άλλους δημόσιους τομείς παροχής υπηρεσιών.

Και ο Μπόρις Τζόνσον;

Για τον βρετανό πρωθυπουργό, το σκάνδαλο προστίθεται στο πλήθος των κατηγοριών που έχουν αμαυρώσει την φήμη του κόμματός του τους τελευταίους μήνες, την ώρα που ο ίδιος προσπαθεί να παρουσιάσει ηγετικό προφίλ μπροστά στους ηγέτες του κόσμου στην σύνοδο κορυφής της COP26 στην Γλασκώβη.

Αλλά και ο ίδιος αντιμετωπίζει ερωτήσεις σχετικά με την χρηματοδότηση των πρόσφατων διακοπών του στην Καραϊβική και την Ισπανία, καθώς και την ακριβή ανακαίνιση της πρωθυπουργικής κατοικίας στην Ντάουνινγκ Στριτ. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι όλες του οι δηλώσεις «είναι σύμφωνες με τους κανόνες».

Ο 57χρονος βλέπει την δημοτικότητά του να πέφτει στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ενώ εντός του δικού του στρατοπέδου, βουλευτές, οργισμένοι με το σκάνδαλο που κηλιδώνει τους Τόρις, τον επικρίνουν ανοικτά.