Ανθεκτικότερη απ’ ό,τι προβλεπόταν τους προηγούμενους μήνες αποδεικνύεται η διεθνής οικονομία, παρά τις εμπορικές διαμάχες, την αναστάτωση στην προμήθεια κρίσιμων ορυκτών και τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα σταματούν εδώ. Απεναντίας, τα σημάδια δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να δέχεται πλήγματα, καθώς μπαίνει σε μία νέα πραγματικότητα.

«Βιώνουμε μία ιδιαίτερα ταραχώδη εποχή», είπε χαρακτηριστικά ο Daron Acemoglu, οικονομολόγος του MIT που πήρε πέρυσι το βραβείο Νόμπελ οικονομικών επιστημών.

Η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη, το δημογραφικό, η κλιματική αλλαγή, η απομάκρυνση από τους κανόνες της παγκόσμιας τάξης και άλλες μεγάλες μεταβολές, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν σε αναδιάρθρωση της αγοράς εργασίας, της πολιτικής και συνολικά της ανθρώπινης ζωής, συνεχίζουν να «ταρακουνούν» την παγκόσμια οικονομία. Η μετάβαση προς αυτή τη νέα πραγματικότητα έγινε φέτος ακόμα πιο δύσκολη εξαιτίας των χαοτικών μέτρων πολιτικής ανά τον κόσμο. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση των ΗΠΑ, όπου εκδίδονται συνεχώς αντικρουόμενες ανακοινώσεις, με τους δασμούς να εφαρμόζονται και να καταργούνται χωρίς προειδοποίηση.

Στο μεταξύ, η μετεωρική άνοδος στα χρηματιστήρια, με ώθηση από τις τεχνολογικές εταιρείες, ενισχύει τα πλούτη, αλλά και τους φόβους για «φούσκα».

Στην Ευρώπη, οι περισσότερες χώρες εμφανίζουν χαμηλότερη ανάπτυξη από άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Το μερίδιο της Ε.Ε. στην παγκόσμια οικονομία συρρικνώνεται εδώ και χρόνια εν μέσω εντονότερου ανταγωνισμού από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Γηραιά ήπειρος έχει μείνει πίσω στις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και αντιμετωπίζει πρόβλημα στην καινοτομία.

Με 27 κράτη μέλη με διαφορετικές προτεραιότητες και εγχώριες πιέσεις, η Ε.Ε. δυσκολεύεται να εφαρμόσει κρίσιμες πολιτικές, για παράδειγμα προς την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς εμπορίου και κεφαλαίου, τον εκσυγχρονισμό των κανονισμών και την υπογραφή νέων εμπορικών συμφωνιών.

Στην άλλη πλευρά του πλανήτη, η Κίνα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων και τη μείωση των επενδύσεων στις κατασκευές, τις υποδομές και τη μεταποίηση. Ωστόσο, η οικονομική της επιρροή αυξάνεται. Το εμπορικό πλεόνασμα-ρεκόρ του 1 τρισ. δολαρίων αποδεικνύει ότι οι δασμοί του Trump επιβάρυναν ελάχιστα την εμπορική της κυριαρχία και την εξάρτησή της οικονομίας από τις εξαγωγές. Μάλιστα, το ΔΝΤ αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις για ανάπτυξη στο 5%. Αυτές οι αυξανόμενες κινεζικές εξαγωγές «πλημμυρίζουν» την Ευρώπη, αλλά και τη Νοτιοανατολική Ασία.

Η Diane Coyle, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, επεσήμανε ότι μετά την πανδημία αναδείχθηκαν πρωτοφανείς ευπάθειες στο παγκόσμιο σύστημα εφοδιαστικών αλυσίδων. «Πιστεύω ότι εξακολουθούμε να μην έχουμε σαφή εικόνα των διεθνών και εθνικών δικτύων παραγωγής και πού παρατηρείται η συμφόρηση» ή πού θα αναδειχθούν ευαισθησίες όταν χτυπήσει μία νέα κρίση, είπε.

Τέλος, οι πολιτικές τάσεις μπορεί να αποσταθεροποιήσουν περαιτέρω την παγκόσμια οικονομία. «Πολλοί άνθρωποι σε πολλές χώρες αισθάνονται ότι οι ζωές τους πάνε προς τα πίσω», είπε η Coyle, συμπληρώνοντας ότι αυξάνεται η δυσπιστία απέναντι στις κυβερνήσεις.

Σε νέα τους ανάλυση για το μέλλον της διεθνούς οικονομίας και του ρόλου των θεσμών, οι δύο θεματοφύλακες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, έχουν εντοπίσει αυτή την αίσθηση αποσύνθεσης. Η ανάλυση αυτή ξεκινά με ένα ρητό του φιλοσόφου Antonio Gramsci από το 1929: «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος πασχίζει να γεννηθεί· τώρα είναι η εποχή των τεράτων».

Διαβάστε ακόμη: