«Τι φορούσες όταν σε βίασαν;»: Έκθεση με ρούχα θυμάτων βιασμού.  Η συγκεκριμένη πολύ απλή ερώτηση βρίσκεται δυστυχώς στο επίκεντρο ενός από τους πιο διαδεδομένους μύθους γύρω από τον βιασμό. Και τώρα έγινε το θέμα μιας έκθεσης στις Βρυξέλλες.

Η εγκατάσταση με τίτλο «What were you wearing that day?» [σ.σ. Τι φορούσες εκείνη την ημέρα;] αναπαριστά την εμφάνιση θυμάτων σεξουαλικής βίας, παρουσιάζοντας τα ρούχα που φορούσαν την στιγμή που δέχθηκαν επίθεση.

Η πρώτη παρουσίαση για το  «Τι φορούσες όταν σε βίασαν;» πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας το 2014, στην οποία συμμετείχαν φοιτητές του πανεπιστημίου, κοινοποιώντας σύντομες περιγραφές για το τι φορούσαν όταν δέχτηκαν σεξουαλική επίθεση.

Ο σκοπός της παρουσίασης αυτής, ήταν να δείξει στον κόσμο πως η αλλαγή τρόπου ένδυσης, δεν σταματάει τη σεξουαλική κακοποίηση.

«Τι φορούσες όταν σε βίασαν;»: Έκθεση με ρούχα θυμάτων βιασμού

Στην έκθεση «Τι φορούσες όταν σε βίασαν;» περιλαμβάνονται 18 σύνολα, που δημιουργήθηκαν με βάση τις περιγραφές που έδωσαν άτομα τα οποία επέζησαν από σεξουαλικές επιθέσεις στο Kansas University. Ανάμεσα στα ρούχα υπάρχουν πυτζάμες, φόρμες, t-shirt, τζιν παντελόνια και μερικά φορέματα και όλα συνοδεύονται από ένα σημείωμα του θύματος της επίθεσης.

Μερικές φορές όταν κάποιος καταγγέλλει μια σεξουαλική επίθεση, ρωτάται τι φορούσε όταν έγινε το περιστατικό. Οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών έχουν επικρίνει έντονα την συγκεκριμένη συνήθεια, καθώς μια τέτοια ερώτηση υπονοεί πως τα ρούχα προκάλεσαν κατά κάποιον τρόπο την επίθεση σε αυτόν που τα φορούσε.

Δεν φταίνε τα ρούχα για το βιασμό 

Οι υπεύθυνοι της έκθεσης «Τι φορούσες όταν σε βίασαν» φιλοδοξούν να περάσουν τώρα το εξής μήνυμα: πως οι γυναίκες δεν πρέπει να κατηγορούνται ότι προκάλεσαν μια σεξουαλική επίθεση. Και το κάνει παρουσιάζοντας τα καθημερινά ρούχα που φορούσαν, όπως ένα τζιν παντελόνι με ένα μπλουζάκι, και παρόλα αυτά δέχθηκαν επίθεση.

«Θέλουμε να καταστρέψουμε τα στερεότυπα σχετικά με τον βιασμό. Όλοι έχουμε τζιν και t-shirt στη ντουλάπα μας και το σημαντικότερο είναι πως είμαστε ελεύθεροι να φορέσουμε ό,τι θέλουμε», εξηγεί η Yasmina El Moutouk. «Η ερώτηση “τι φορούσες;” είναι μια παγκόσμια ερώτηση, όπου κι αν κατοικείς. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε στον κόσμο πως πρόκειται για μια άχρηστη ερώτηση που κάνει κακό στα θύματα», προσθέτει.

Κανένα ρούχο δεν προκαλεί

Οταν μια γυναίκα υφίσταται σεξουαλική επίθεση όλο και κάπου θα αναφερθεί το περίφημο «ποιος ξέρει τι φορούσε και προκάλεσε».

Απαντώντας σε αυτήν τη σεξιστική λογική που ενοχοποιεί το θύμα, η Αμερικανίδα φωτογράφος Κάθριν Κάμπαρερι θέλησε μέσα από τη δουλειά της να αποδείξει πως οποιαδήποτε γυναίκα, ανεξαρτήτως του τι φορά, μπορεί να γίνει θύμα βιασμού.

Η σειρά της «Well, What Were You Wearing?» (Λοιπόν, τι φορούσες;) δείχνει τα ρούχα που έφεραν διάφορες γυναίκες όταν βιάστηκαν.

Καταγράφοντας λοιπόν αυτά τα ρούχα, δείχνει σε όλους μας πως «δεν υπάρχει ένα είδος ρούχου που προκαλεί την επίθεση. Δεν υπάρχει μέγεθος. Δεν υπάρχει σωματότυπος…. Η σεξουαλική επίθεση ποτέ δεν γίνεται λόγω των ρούχων που φέρει κάποια: ο μόνος λόγος για τον οποίο γίνεται είναι γιατί κάποιος έχει αποφασίσει να κάνει αυτή την επίθεση».

Η Κάμπαρερι εμπνεύστηκε αυτό το πρότζεκτ διαβάζοντας το βιβλίο Missoula του Τζον Κρακάουερ που διερευνά τις σεξουαλικές επιθέσεις στο ομώνυμο πανεπιστήμιο της Μοντάνα.

Ανάμεσα στο 2008 και το 2012 η δικαιοσύνη διερεύνησε 350 σχετικές καταγγελίες για αυτή την πανεπιστημιούπολη, που στη συντριπτική τους πλειονότητα αγνοήθηκαν από την τοπική αστυνομία και τις πανεπιστημιακές αρχές.

Επειτα ήρθε η ελάχιστη ποινή που επιβλήθηκε στον «υποδειγματικό φοιτητή και αθλητή» του πανεπιστημίου του Στάνφορντ Μπροκ Τέρνερ, για τον βιασμό μιας κοπέλας στην πανεπιστημιούπολη.

Μία δίκη που θα μείνει στην Ιστορία ως σύμβολο της ατιμωρησίας των δραστών αυτών των εγκλημάτων. Με αφορμή όλα αυτά, η Κάμπαρερι αποφάσισε να κάνει αυτή τη σειρά για να καταρρίψει έναν από τους πολλούς μύθους σχετικά με την «προκλητικότητα των βιασμένων».

Εκανε μια έκκληση μέσω της ιστοσελίδας της ζητώντας τη συνεργασία θυμάτων βιασμού. Τα πέντε πρώτα ρούχα που φωτογράφισε ανήκαν σε άτομα που γνώριζε. Επειτα άρχισαν να πληθαίνουν οι συμμετοχές και να της φτάνουν πολλά ακόμη ρούχα.

Τα φωτογραφίζει μόνα τους σε ένα μαύρο φόντο. Χωρίς όνομα ούτε ιστορία. Μια λουλουδάτη μακριά φούστα. Ενα απλό τζιν. Ενα ζευγάρι λευκά αθλητικά. Ενα καρό πουκάμισο. Ο,τι φοράμε καθημερινά όταν ανυποψίαστες βγαίνουμε στους δρόμους.