Αισιόδοξοι για τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος εμφανίστηκαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, μιλώντας σε συνέδριο της MasterCard για την Καινοτομία, με μεγάλη έμφαση στην αξιοποίηση των πόρων που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Κοινή ήταν η διαπίστωση ότι οι αναπτυξιακοί ρυθμοί της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια θα κινηθούν σε υψηλούς ρυθμούς με βάση όλες τις εκτιμήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, γεγονός που δημιουργεί μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις στην χώρα μας σε πολλούς τομείς της οικονομίας.

Μεγάλη έμφαση στο Ταμείο Ανάκαμψης

Οι επικεφαλής των ελληνικών τραπεζών έδωσαν μεγάλη έμφαση στο Ταμείο Ανάκαμψης και στις προοπτικές που δημιουργούνται για την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της χώρας από την αξιοποίηση των κεφαλαίων αυτών. Δήλωσαν ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει την κατάλληλη προετοιμασία, προχώρησαν στη δημιουργία υποδομών και έχουν ήδη έρθει σε επικοινωνία με την πελατεία τους προκειμένου να υπάρξει η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των κεφαλαίων. Οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, θα γίνουν πιο ανταγωνιστικές, από την αξιοποίηση αυτών των κεφαλαίων θα ενδυναμωθούν, τόνισαν τα διοικητικά στελέχη των τραπεζών. Επισήμαναν ότι ο ρόλος των τραπεζών δεν θα περιοριστεί μόνον σε δανειοδοτήσεις αλλά έμφαση θα δοθεί και στον συμβουλευτικό τομέα, όπου οι τράπεζες αναλαμβάνουν σημαντικό ρόλο.

Στο πάνελ συμμετείχαν οι κκ Παύλος Μυλωνάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Βασίλης Ψάλτης, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Χρήστος Μεγάλου, διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς και Φωκίωνας Καραβίας, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank.Το πάνελ συντόνισε η country Manager της Mastercard για Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα ‘Ασπα Παλημέρη.

Μεγάλου: Επενδύσεις υψηλής ποιότητας

H πραγματοποίηση επενδύσεων της τάξης των 12 δισ.ευρώ τους τελευταίους μήνες, με τη μορφή deals σε όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους, αποτελεί ισχυρό παράγοντα αισιοδοξίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με την «επανεκκίνηση» του τραπεζικού συστήματος και την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου, μιλώντας στο Athens Mastercard Innovation Forum 2021.

O κ. Μεγάλου επισήμανε ότι οι συναλλαγές που έχουν γίνει αποδεικνύουν ότι έχει περιοριστεί το ρίσκο της χώρας αφού γίνονται σε υψηλές αποτιμήσεις, σε διαφορετικούς κλάδους, και με τη συμμετοχή επενδυτών υψηλής ποιότητας. Είναι ενδεικτικό ότι οι αποδόσεις που ζητούν οι επενδυτές, δεν είναι υψηλές όπως παλιότερα όταν το country risk ήταν υψηλό, είπε χαρακτηριστικά.

Τρεις λόγοι αισιοδοξίας

Επισήμανε δε, ότι υπάρχουν τρεις ακόμη λόγοι στους οποίους βασίζεται η αισιόδοξη προοπτική για την οικονομία – την οποία μάλιστα διατύπωσε από τους πρώτους, όπως υπενθύμισε: πρώτον, η «επανεκκίνηση» του εγχώριου τραπεζικού συστήματος που φθάνει σύντομα σε μονοψήφιο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων και μπορεί να παράσχει πραγματική χρηματοδότηση στην οικονομία, δεύτερον, η ύπαρξη «δημοσιονομικού χώρου» την οποία επέτρεψε η πανδημία προκειμένου να στηριχθούν επιχειρήσεις και ιδιώτες που επλήγησαν από την κρίση τoυ covid-19 και τρίτον, το πρόγραμμα NextGenEU και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ειδικά, ο συνδυασμός των πόρων του NextGenEU, περίπου €32 δισ., με άλλους ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, δημιουργούν μια δεξαμενή κεφαλαίων για την ελληνική οικονομία τα επόμενα 5 με 7 έτη που αντιστοιχούν περίπου στο 40% του ΑΕΠ και μπορούν να καλύψουν το επενδυτικό κενό, το οποίο δημιουργήθηκε την προηγούμενη δεκαετία της κρίσης, σημείωσε ο κ. Μεγάλου, προσθέτοντας πάντως ότι παραμένουν μεγάλες προκλήσεις για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο κ. Μεγάλου αναφέρθηκε στη σημασία του NextGenEU και στο κομμάτι που αφορά την πράσινη οικονομία και την ψηφιακή μετάβαση, σημαντικό ρόλο στο οποίο καλούνται να παίξουν οι τράπεζες, υποβοηθώντας τους πελάτες τους να ανταποκριθούν στο νέο περιβάλλον.

Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες από τις τράπεζες είναι κρίσιμες, πέραν της χρηματοδότησης, είπε ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς, υπογραμμίζοντας ότι η Τράπεζα Πειραιώς έχει επενδύσει σημαντικά, τόσο στο back office, όσο και σε προϊόντα και υπηρεσίες, και έχει σχεδιάσει με προσοχή την ενίσχυση του ψηφιακού της αποτυπώματος, στο πλαίσιο της διαδικασίας μετασχηματισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Εκπαιδεύουμε τους πελάτες μας στην αύξηση της χρήσης ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών και τους βοηθούμε να περάσουν στην ψηφιακή εποχή που είναι το μέλλον, δίνοντας έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον αγροτικό τομέα, πρόσθεσε.

Σε ερώτημα για την εφαρμογή των κριτηρίων ESG (Environmental, Society, Governance) από την Τράπεζα Πειραιώς, ο κ. Μεγάλου ανέφερε ότι η υλοποίηση ξεκίνησε από τη διακυβέρνηση και διατρέχει όλη τη δομή της Τράπεζας ώστε να γνωρίζουν όλοι και να ενσωματώνουν στη δραστηριότητά τους τις προτεραιότητες της στρατηγικής.

Αντιστοίχως, σε θέματα περιβάλλοντος, η Τράπεζα Πειραιώς έχει μακρά πορεία ευαισθητοποίησης και ενεργού ρόλου σε διεθνές επίπεδο (είναι από το 2019 μέλος του UNEPFI και έχει συνυπογράψει τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής) ενώ έχει εντάξει τον παράγοντα της κλιματικής αλλαγής στην διαχείριση των κινδύνων και βοηθά τους πελάτες της να αντιμετωπίσουν τις συγκεκριμένες προκλήσεις. «Η εφαρμογή ESG κριτηρίων είναι προτεραιότητα στη στρατηγική μας. Είναι δεδομένο ότι η ταυτόχρονη υλοποίηση προτεραιοτήτων ESG και ισχυρής οικονομικής απόδοσης συνδέονται και επιτρέπουν υψηλότερη κερδοφορία και καλύτερη σχέση με τον πελάτη», τόνισε.

Ερωτώμενος για την πώληση των υπηρεσιών αποδοχής καρτών, στην οποία προχωρούν η μία μετά την άλλη όλες οι ελληνικές τράπεζες, ο κ. Μεγάλου υπενθύμισε ότι η Τράπεζα Πειραιώς ήταν η πρώτη που πραγματοποίησε μια τέτοια συναλλαγή, θεωρώντας ότι είναι προς όφελος των πελατών η αναβάθμιση της τεχνολογίας και των υπηρεσιών και παράλληλα, ότι αυτή η πρωτοβουλία οδηγεί σε βελτίωση και ενίσχυση συνολικά της αγοράς.

Μυλωνάς: Ισχυρή ανάπτυξη 7,5% το 2021

Για ένα εξαιρετικό μείγμα ισχυρής ανάκαμψης και ταυτόχρονης εισροής σημαντικών πόρων στην ελληνική οικονομία, έκανε λόγο ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας  Παύλος Μυλωνάς, από το βήμα του συνεδρίου Athens Mastercard Innovation Forum 2021.
Ο κ. Μυλωνάς δήλωσε αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας, τονίζοντας ότι το ΑΕΠ ανακάμπτει δυναμικά και ήδη βρίσκεται στο επίπεδο που ήταν το β’ τρίμηνο του 2019. Πρόσθεσε δε ότι, σήμερα, όλοι οι πρόδρομοι δείκτες της οικονομίας είναι θετικοί και γι’ αυτό μπορούμε να ελπίζουμε σε ανάπτυξη της τάξης του 7,5% για το 2021.

Για τη συνέχεια, εκτίμησε πως οι σημαντικότεροι παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία της οικονομίας είναι οι επενδύσεις και η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. «Το μείγμα ισχυρής ανάκαμψης και ταυτόχρονης εισροής πόρων είναι εξαιρετικό και πρέπει να το αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», είπε χαρακτηριστικά.

Κρίσιμος ο ρόλος των τραπεζών στο Ταμείο Ανάκαμψης

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ επισήμανε τον κρίσιμο ρόλο των τραπεζών, ως βασική πηγή χρηματοδότησης για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, τονίζοντας ωστόσο ότι οι τράπεζες πρέπει να κάνουν πολλά περισσότερα. Να διασφαλίσουν ότι οι πόροι κατευθύνονται στους σωστούς σκοπούς και να προσαρμόσουν το επιχειρησιακό τους μοντέλο έτσι ώστε να διευκολύνουν τις αλλαγές που θα συντελεστούν στο επιχειρηματικό τοπίο.

Θα πρέπει επίσης να παίξουν το ρόλο του ενεργού συμβούλου για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν το Σχέδιο, να διαμορφώσουν κατάλληλα το business plan τους και να κάνουν τα σωστά βήματα για να προσελκύσουν επενδύσεις. Οι τράπεζες με άλλα λόγια, καλούνται να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να βελτιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα του Ταμείου Ανάκαμψης, σημείωσε ο κ. Μυλωνάς.

Η Εθνική έχει δημιουργήσει μία εξειδικευμένη ομάδα για να εξυπηρετήσει τις επιχειρήσεις στο μεγάλο αυτό project, την οποία ονομάζει Εθνική 2.0. Η ομάδα αυτή εξειδικεύεται στην κατανόηση όλων των πτυχών του Ταμείου Ανάκαμψης και στόχος της είναι να συμβουλέψει τις επιχειρήσεις και να τις βοηθήσει να αξιοποιήσουν στο έπακρο το Σχέδιο.

Για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο κ. Μυλωνάς υπογράμμισε πως όλες οι ελληνικές τράπεζες και ειδικότερα η Εθνική, έχουν κάνει ήδη πολλά προς αυτή την κατεύθυνση και κυρίως σε ό,τι αφορά τις εργασίες που γίνονταν στα καταστήματα των τραπεζών και σήμερα μπορούν να διενεργηθούν από το κινητό τηλέφωνο ή τον υπολογιστή. Το όραμά μου, είπε ο κ. Μυλωνάς, είναι να δημιουργήσουμε ένα πλήρως ενοποιημένο σύστημα στο οποίο τράπεζες και επιχειρήσεις θα συνεργάζονται ψηφιακά.

Καραβίας: Ιδιαίτερα θετικό το οικονομικό κλίμα

Εξαιρετικά αισιόδοξος για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας εμφανίστηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας.

«Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος. Η αισιοδοξία μου βασίζεται στα οικονομικά στοιχεία. Το οικονομικό κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικό.
Ο τουρισμός είναι καθοριστικής σημασίας και είχαμε μια εξαιρετική σαιζόν.

Αλλά δεν είναι μόνο ο τουρισμός. Βλέπουμε μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για πολλούς τομείς, σειρά επενδυτικών σχεδίων στην ενέργεια, υποδομές όπως 5G και γρήγορο ίντερνετ, στον κατασκευαστικό τομέα, τα ακίνητα και οι ξένες επενδύσεις κινούνται πάνω από τις προσδοκίες.

Ο τομέας των ακινήτων είναι ιδιαίτερα ισχυρός και εκτιμώ ότι αρχίζει ένας ανοδικός κύκλος για τα επόμενα 3-5 χρόνια.
Ο τραπεζικός τομέας έχει θεραπεύσει σημαντικά προβλήματα, τόσο στην αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων όσο και στην πρόσβαση στις αγορές.

Οι τράπεζες αξιοποίησαν τις αγορές κεφαλαίου για να ενισχύσουν τους ισολογισμούς τους. Και αυτό αντικατοπτρίζεται στις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων, με αναβαθμίσεις τόσο για το δημόσιο όσο και για τον τραπεζικό τομέα. Εκτιμώ ότι η Ελλάδα θα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα τους επόμενους 15-18 μήνες, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την οικονομία συνολικά.
Τέλος, υπάρχει συνολικά διαθεσιμότητα κεφαλαίων και ρευστότητας.

Αφενός, οι ευρωπαϊκοί πόροι φτάνουν τα περίπου 70 δισεκατομμύρια για τα επόμενα 5-6 χρόνια. Επιπλέον, έχουμε επάρκεια καταθέσεων, οι οποίες αυξάνουν μήνα με μήνα, στηρίζοντας τόσο την κατανάλωση όσο και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Σε μια συνέντευξη που έδωσα πρόσφατα στο περιοδικό ΤΙΜΕ, ανέφερα ότι το 2022 θα είναι άλλη μια χρονιά ισχυρής ανάπτυξης της οικονομίας. Πιστεύω ότι έχουμε μπροστά μας μια περίοδο 5 χρόνων, 2022-2026, κατά την οποία ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να κυμανθεί στο 3,5-4% το χρόνο. Αυτή μπορεί να είναι η καλύτερη περίοδος που έχει γνωρίσει η ελληνική οικονομία από τη δεκαετία του 60.

 Ταμείο Ανάκαμψης

Πρώτον, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το κράτος έπαιξε το ρόλο του πολύ επικοδομητικά και ήταν μια μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης ότι εξασφάλισε ένα πολύ σημαντικό ύψος κονδυλίων, πόρους χωρίς προηγούμενο, και η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή του σχετικού καταλόγου ως ποσοστό του ΑΕΠ. Έκανε όμως και κάτι παραπάνω.

Αποφάσισε να μοχλεύσει αυτά τα ποσά με ιδιωτική χρηματοδότηση, κάτι που θα ενισχύσει περαιτέρω τις προοπτικές της οικονομίας. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό, πήρε μια γενναία απόφαση να αναθέσει την διαδικασία και την έγκριση της χρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων στον ιδιωτικό τομέα και αυτό θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε την εσφαλμένη κατανομή και τη σπατάλη πόρων, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν.

Τώρα είναι η σειρά του ιδιωτικού τομέα και κυρίως του τραπεζικού συστήματος να αποδείξει πως αυτές οι αποφάσεις ήταν σωστές.
Στις τράπεζες και στη Eurobank είμαστε έτοιμοι για αυτό.

Για εμάς η υποστήριξη των πελατών μας και κυρίως των επιχειρήσεων, κάθε μεγέθους, μεγάλων, μεσαίων και μικρών, είναι η επιχειρηματική μας προτεραιότητα. Συζητούμε ήδη με πελάτες για την προετοιμασία των επενδυτικών τους σχεδίων για να ζητήσουν να ενταχθούν στο RRF, έχουμε υποψήφια σχέδια 1,5-2 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά δεν είναι μόνο τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης όπου πρέπει να εστιάσουμε. Τα σχετικά με το RRF σχέδια για την ενέργεια ή την ψηφιοποίηση έχουν κεντρικό ρόλο στο σχεδιασμό μας αλλά ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν κι άλλες πηγές χρηματοδότησης όπως το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που είναι καταλληλότερα για τις μικρότερες επιχειρήσεις.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Η κληρονομιά των NPEs βαρύνει τις ελληνικές τράπεζες πολλά χρόνια.

Κάποια στιγμή κατέστη σαφές πως δεν θα ανακτούσαμε ποτέ την εμπιστοσύνη εάν δεν αντιμετωπίζαμε το απόθεμα των NPEs με δραστικό τρόπο.

Με αυτή τη λογική, στη Eurobank πήραμε την απόφαση, να κινηθούμε εμπροσθοβαρώς για να καθαρίσουμε τον ισολογισμό μας. Εφαρμόσαμε το σχεδιασμό μας στα χρονοδιαγράμματα που θέσαμε. Καθώς ξεκινήσαμε πρώτοι, θα είμαστε και οι πρώτοι που θα έχουμε μονοψήφιο δείκτη ΝΡΕ όχι το 2022, όπως ισχύει για το τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του, αλλά σε μερικές μέρες. Στο τέλος του τριμήνου, στα αποτελέσματά μας για το τρίτο τρίμηνο σε λίγες εβδομάδες, θα δείξουμε ένα δείκτη ΝΡΕ κάτω από 8%.

Ως προς τα moratoria που λήγουν, ακόμη και στην κορύφωση της κρίσης, είχα τη βεβαιότητα πως δεν θα δημιουργηθεί νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων. Κι αυτό γιατί τα νοικοικυριά και οι επιχειρήσεις που είχαν καταφέρει να ξεπεράσουν τη δεκαετή οικονομική κρίση ήταν πιθανό να υπερβούν και αυτή την οικονομική καταιγίδα, με δεδομένη και σημαντική κρατική στήριξη.

Όμως, με το ρυθμό ανάπτυξης που βιώνουμε, μπορώ τώρα να πω ότι ο τελικός απολογισμός των νέων NPEs που προήλθαν από την πανδημία, θα είναι μικρότερος και από τη δική μου αρχική εκτίμηση για περίπου 5 δισεκατομμύρια. Το πιο πιθανό είναι ότι τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια λόγω πανδημίας θα κινηθούν κάτω από τα 3 δις ευρώ. Είμαι πολύ αισιόδοξος στο θέμα αυτό.

Yπηρεσίες αποδοχής καρτών

Επί του παρόντος οι τράπεζες, ως χρηματοοικονομικές οντότητες αποτιμώνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ειδικά στην Ευρώπη και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα κυρίως επειδή η χώρα δεν έχει επενδυτική βαθμίδα. Επομένως με την πώληση αυτού του τμήματος των εργασιών οι τράπεζες μπορούν να φέρουν κεφάλαια με πολύ καλύτερους όρους.

Επιπλέον όμως καθώς σταδιακά εντείνεται ο ρυθμός ψηφιοποίησης της βιομηχανίας καρτών απαιτούνται επενδύσεις που μπορεί να είναι συμφέρουσες μόνο εάν είναι μεγάλης κλίμακας. Για αυτό βλέπουμε μια τάση ενοποίησης στον τομέα πανευρωπαϊκά. Για τους πελάτες θα είναι θετικός ο αντίκτυπος γιατί θα μπορέσουν να απολαύσουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες από εξειδικευμένες εταιρείες, δύο ή τρεις μεγάλους διεθνείς παίκτες, και επομένως να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις, παγκοσμίως.