Μίνι «κρίση» κλήθηκαν να διαχειριστούν οι διοικήσεις των τραπεζών το τριήμερο του 15Αύγουστου, καθώς πολλά ATMs – ειδικά σε τουριστικές περιοχές – κυριολεκτικά άδειασαν με αποτέλεσμα τα συστήματα των τραπεζών να σημάνουν συναγερμό.

Τι συνέβη όμως και τα ATMs άδειασαν ξαφνικά πιάνοντας τους τραπεζίτες όχι μόνο στον ύπνο αλλά κυριολεκτικά … στην ξαπλώστρα.

Όπως σημειώνουν αξιόπιστες πηγές το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου, οι αντοχές του δικτύου των ATMs σε όλη τη χώρα κλυδωνίστηκαν καθώς πραγματοποιήθηκαν πάνω από 66.000 συναλλαγές μέσω ATM άλλης τράπεζας.

Ο λόγος για τον οποίο το τραπεζικό σύστημα «πιάστηκε στον ύπνο» είχε να κάνει με το γεγονός ότι λίγες μέρες νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 11 Αυγούστου είχε ενεργοποιηθεί ο νόμος που καταργεί τη χρέωση για την ανάληψη μετρητών από όλα τα ATM των τραπεζών που είναι μέλη της ΔΙΑΣ, μηδενίζοντας την προμήθεια 1,5-2 ευρώ που ίσχυε έως τις 10 Αυγούστου.

Τα «τζάμπα» μετρητά προκάλεσαν έκρηξη της ζήτησης, σε σύγκριση με κάθε άλλη χρονιά, με αποτέλεσμα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες οι οποίες συντηρούν πάνω από 3.500 off site ATM –πρόκειται για τα ATM που είναι εκτός των τραπεζικών καταστημάτων– να μην προλαβαίνουν να τα «γεμίζουν».

Εάν σε αυτό προσθέσει ότι το κόστος μια χρηματαποστολής για την τροφοδοσία των ATMs, ξεκινάει από 500 ευρώ αλλά μπορεί να ξεπεράσει και τις 2.500 ευρώ αν χρειαστεί διανυκτέρευση, σε συνδυασμό με την πληρότητα που παραδοσιακά υπήρχε στις ακτοπλοϊκές γραμμές εν μέσω θέρους, ο κίνδυνος να μείνουν κάποια ATM χωρίς μετρητά δεν απεφεύχθη.

Ενδεικτικά της έκρηξης της ζήτησης για μετρητά που σημειώθηκε είναι τα στοιχεία της ΔΙΑΣ, με βάση τα οποία οι αναλήψεις τον περασμένο Αύγουστο αυξήθηκαν κατά 36% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2024 και κατά 67% το πρώτο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Όπως ήταν φυσικό οι καταναλωτές αξιοποιήσαν το νέο καθεστώς πραγματοποιώντας 496.000 αναλήψεις – αύξηση κατά 35,6% σε σχέση με τον περυσινό Αύγουστο–, μέσω των οποίων άντλησαν 101,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή 30,8% περισσότερα χρήματα σε σχέση με τον Αύγουστο του 2024.

Το κόστος συντήρησης

Στοιχεία από τις τράπεζες αναφέρουν ότι το κόστος συντήρησης ενός off site ATM διαμορφώνεται κοντά στις 20.000 ευρώ τον χρόνο.

Το ποσό αυτό πολλαπλασιάζεται ανάλογα με την τοποθεσία που είναι εγκατεστημένο το μηχάνημα, όπως π.χ. σε ένα αεροδρόμιο ή σε ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο.

«Υπάρχουν περιπτώσεις που 20.000 είναι μόνο το κόστος του ενοικίου που πληρώνουν οι τράπεζες εάν πρόκειται για ένα πολύ δημοφιλές σημείο», εξηγούν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, που δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για την αποτελεσματικότητα του μέτρου εις βάθος χρόνου.

Αναμενόμενο το νέο καθεστώς αναμένεται να «βγάλει από το συρτάρι» τα σχέδια των τραπεζιτών να περιορίσουν ακόμη περισσότερο το δίκτυο των ATM που λειτουργούν ή να τα πουλήσουν σε τρίτους παρόχους, οι οποίοι βάσει νόμου θα εισπράττουν 1,5 ευρώ για κάθε ανάληψη μετρητών και έχουν κάθε λόγο να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί στην αγορά.

Στον αντίποδα είναι οι συστημικές τράπεζες, οι οποίες βλέπουν μετά την εφαρμογή του νέου νόμου για τις μηδενικές προμήθειες, τη δαπάνη για τη συντήρηση και λειτουργία των ATM να γίνεται δυσθεώρητη, αφού η αυξημένη ζήτηση δεν συνοδεύεται με κάποιο έσοδο.

Σύμφωνα με τις τράπεζες, εάν η τάση αυτή παγιωθεί, ο λογαριασμός για τη λειτουργία των ΑTM, που ήταν ούτως ή άλλως ελλειμματικός για αρκετές περιοχές της χώρας, θα καταστεί σταθερά ζημιογόνος, αφού δεν θα εισπράττουν από καμιά συναλλαγή και παράλληλα θα έχουν την υποχρέωση να συντηρούν και να αναβαθμίζουν το δίκτυο.

Κερδισμένες οι μικρές τράπεζες

Ένα μήνα μετά την καθιέρωση των δωρεάν αναλήψεων, το νέο καθεστώς μετράει κερδισμένους και χαμένους.

Κερδισμένοι είναι κατά κύριο λόγο οι πολίτες, που μπορούν πλέον να «σηκώνουν» χρήματα από οποιαδήποτε ΑΤΜ, ακόμη κι αν η τράπεζα στην οποία τηρούν τον λογαριασμό τους δεν διατηρεί δίκτυο στην περιοχή τους.

Κερδισμένες είναι και οι μικρές τράπεζες, όπως οι συνεταιριστικές, η Credia Bank, η Optima Bank, αλλά και η Viva, οι οποίες παρά το γεγονός ότι δεν έχουν επενδύσει σε φυσικά δίκτυα ATM, επωφελούνται από την επένδυση που έχουν κάνει οι συστημικές, εξυπηρετώντας τους πελάτες τους χωρίς να επιβαρύνονται με κάποιο κόστος οι ίδιες.

Σημειώνεται ότι ο νέος νόμος για τις δωρεάν αναλήψεις μετρητών δεν αφορά μόνο τους κατόχους ελληνικών καρτών αλλά εξίσου όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, καθώς με βάση τον κανονισμό για τις διασυνοριακές πληρωμές δεν επιτρέπονται διακρίσεις μεταξύ χωρών της Ε.Ε.

Έτσι, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει ανοίξει διά νόμου το δίκτυο των τραπεζικών ATM σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες και τους Ευρωπαίους πολίτες χωρίς καμιά απολύτως χρέωση.

Αντίστοιχη υποχρέωση έχει επιβάλει μόνο η Πορτογαλία, αλλά αφορά τα «κοινόχρηστα» ATM που έχουν δημιουργήσει οι πορτογαλικές τράπεζες, ένα μοντέλο που –όπως έχει γράψει η «Κ»– εξετάζεται και στη χώρα μας.

Διαβάστε ακόμη: