Το σοκ ήταν ευχάριστο μεν, διόλου αμελητέο δε για τους διοργανωτές του Greek Sale, της καθιερωμένης δημοπρασίας ελληνικών έργων Τέχνης του γνωστού Οίκου Bonhams σε συνεργασία με την Αrt Expertise: μέσα στην άδεια αίθουσα του Λονδίνου, με τον δημοπράτη μόνο μπροστά από το έργο, με οθόνες ολόγυρα, οι online πλειοδότες άρχισαν χωρίς προηγούμενο να διεκδικούν την ελαιογραφία «Ομηρική Σκηνή: Επεισόδιο από τον Τρωικό Πόλεμο», που δημιούργησε το 1938 ο Νίκος Εγγονόπουλος και είχε βγει από τα σύνορα της Ελλάδας αφού παρουσιάστηκε στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1954.
Η αρχική τιμή εκτίμησης είχε οριστεί μεταξύ 170.000 και 220.000 ευρώ. Τελικά, πουλήθηκε έναντι 759.032 ευρώ, σχεδόν πέντε φορές περισσότερο από τη χαμηλότερη εκτίμηση. Τα στατιστικά εκπληκτικά: Είναι το έκτο πιο ακριβό νεοελληνικό έργο όλων των εποχών. Το πιο ακριβό ελληνικό έργο που πουλήθηκε τα τελευταία 14 χρόνια. Και, βεβαίως, καθιστά τον Εγγονόπουλο τον πιο ακριβό Έλληνα ζωγράφο του 20ού αιώνα!Ο τζίρος κινήθηκε στα 2.600.000 ευρώ, ενώ πουλήθηκε το 67% by lot (αριθμό αντικειμένων) και το 76% by value (αξία).
Ποιο είναι όμως το προφίλ αυτών των συλλεκτών που εκτοξεύουν σε εποχές προ κρίσης τις τιμές των ελληνικών έργων Τέχνης; Το γεγονός αυτό έχει ξεχωριστή σημασία, μάλιστα, αν αναλογιστεί κανείς ότι ζούμε στο τσουνάμι της παγκόσμιας πανδημίας και τα πάντα πλέον γίνονται διαδικτυακά. Το κοινό των αγοραστών που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια είναι κυρίως άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου, που ηλικιακά κυμαίνονται μεταξύ 30 και 65 ετών. Άτομα που αγαπούν την Τέχνη, άτομα που θέλουν να επενδύσουν σε αυτή. Έλληνες που κατοικούν στην Ελλάδα, Έλληνες της διασποράς και αλλοδαποί οι οποίοι αγαπούν την ελληνική τέχνη είτε γιατί έχουν δεσμούς με την Ελλάδα είτε αγοράζουν τους καλλιτέχνες οι οποίοι έχουν προσελκύσει ένα παγκόσμιο κοινό, τους αποκαλούμενους ”διεθνείς Έλληνες” καλλιτέχνες.
Το δεύτερο ακριβότερο έργο στη δημοπρασία του Νοεμβρίου ήταν το «Ερωτικό» (1977) του Γιάννη Μόραλη, που αν και είχε τιμή εκτίμησης μεταξύ 200.000 και 280.000 ευρώ, τελικά πουλήθηκε έναντι 589.935 ευρώ. Ετσι, το τόσο χαρακτηριστικό της τέχνης του Μόραλη «Ερωτικό» έγινε το τρίτο πιο ακριβό έργο Έλληνα καλλιτέχνη του 20ού αιώνα, και μπήκε στο Τop 15 έργων όλων των εποχών. Όμως το ενδιαφέρον μου τράβηξε μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση: η πώληση 14 πορτρέτων ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, από ζωγράφο της ιταλικής σχολής του 19ου αιώνα, με διαφορετικές διαστάσεις, μέσα, και μερικές φορές και σχήματα -για παράδειγμα, αυτό του Ανδρέα Μιαούλη είναι οβάλ. Ανάμεσα στο πορτρέτα διακρίνουμε τους Γεώργιο Καραϊσκάκη, Ανδρέα Μιαούλη, Δημήτριο Υψηλάντη, Κίτσο Τζαβέλλα, Ανδρέα Ζαΐμη. Συλλογή που ανήκε σε Ελβετό συλλέκτη, ως τα τέλη Νοεμβρίου τουλάχιστον… «Μικρογραφίες πορτρέτων των αγωνιστών αποδιδόμενες με μεγάλη λεπτομέρεια, σαν φωτογραφική απεικόνιση της εποχής. Η συλλογή αυτή βρέθηκε σε συλλέκτη στην Ελβετία και επαναπατρίστηκε αφού αγοράστηκε όλη από Έλληνα συλλέκτη».
Καθώς αυτό ήταν το δεύτερο Greek Sale που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά λόγω των περιορισμών που θέτει η πανδημία, έχει ενδιαφέρον ότι παγιώνεται μια νέα κατάσταση στον χώρο των δημοπρασιών. Μια νέα συνθήκη, που φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει, ανεξαρτήτως των εξελίξεων με τον κορωνοϊό. Μετά την απρόσμενα μεγάλη επιτυχία του Νοεμβρίου, στο Art Expertise ετοιμάζονται για τη δημοπρασία της άνοιξης, που προγραμματίζεται για τον Απρίλιο.
ART BUSINESS
Το προφίλ εκείνων που εκτοξεύουν τις τιμές των Ελληνικών έργων Τέχνης
Το σοκ ήταν ευχάριστο μεν, διόλου αμελητέο δε για τους διοργανωτές του Greek Sale, της καθιερωμένης δημοπρασίας ελληνικών έργων Τέχνης του γνωστού Οίκου Bonhams σε συνεργασία με την Αrt Expertise: μέσα στην άδεια…