Το πορτρέτο με τίτλο «Gordina de Groot», το οποίο ζωγράφισε ο Βαν Γκογκ τον Μάρτιο-Απρίλιο του 1885, αποκτήθηκε από το μουσείο Noordbrabants στην Ολλανδία έναντι 8,6 εκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό αυτό το καθιστά ένα από τα πιο ακριβά έργα του Βαν Γκογκ που έχουν αγοραστεί ποτέ από μουσείο.
Πωλητής του έργου, σύμφωνα με τον ερευνητή Martin Bailey, είναι ο έμπορος και συλλέκτης από το Λονδίνο Daniel Katz, ένας από τους λίγους Βρετανούς που έχουν αγοράσει Βαν Γκογκ τις τελευταίες δεκαετίες. Ο ίδιος επιβεβαίωσε την πώληση, λέγοντας ότι το έργο πηγαίνει στο «σωστό μέρος».
Τον Φεβρουάριο του 2023 το συγκεκριμένο έργο του Βαν Γκογκ βγήκε προς πώληση στον οίκο Christie’s, με την αξία του να εκτιμάται στις 1-2 εκατομμύρια στερλίνες. Η τιμή θεωρήθηκε χαμηλή, αφού είναι ένα από τα καλύτερα «κεφάλια» αγροτών που ζωγράφισε ο καλλιτέχνης όταν ζούσε με τους γονείς του στο χωριό Nuenen της νότιας Ολλανδίας. Το Nuenen βρίσκεται 40 χιλιόμετρα νότια του s-Hertogenbosch, του χωριού ενός άλλου μεγάλου της ολλανδικής τέχνης, του Ιερώνυμου Μπος. Εκεί βρίσκεται το μουσείο Noordbrabants.
Στο τέλος ο πίνακας πωλήθηκε από τον οίκο Christie’s για 4.842.000 λίρες. Το μουσείο Noordbrabants είχε υποβάλει προσφορά, αλλά εγκατέλειψε αφού ο ανταγωνιστής, που υπέβαλε μια μεγαλύτερη, ήταν Κινέζος μεγαλοεπενδυτής. Ή έτσι νόμιζαν, γιατί τελικά ο πίνακας κατακυρώθηκε στον Βρετανό έμπορο τέχνης για την ιδιωτική του συλλογή και την προσωπική του απόλαυση.
Λίγους μήνες μετά την πώληση, ο Katz έψαξε και απέκτησε την αρχική κορνίζα που είχε τοποθετηθεί στον πίνακα το 1903 – η εικόνα είχε μπει σε νέα κορνίζα από τον οίκο Christie’s για τη δημοπρασία.
Το περασμένο καλοκαίρι πλησίασαν τον Katz η Jacqueline Grandjean, διευθύντρια του Noordbrabants, και η επιμελήτριά του, Helewise Berger. Ρώτησαν αν θα πουλούσε τον πίνακα και, όταν είπε όχι, του ζήτησαν να τον δανείσει στο μουσείο, κάτι που συμφωνήθηκε και ο πίνακας παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιανουάριο.
Οι άνθρωποι του μουσείου παρακάλεσαν τον Katz να ξανασκεφτεί την πώληση και εκείνος, ενθαρρυμένος από τη σύζυγό του, συμφώνησε. Η τιμή ήταν 8,6 εκατ. ευρώ, και θα του άφηνε κέρδος πάνω από 2 εκατομμύρια λίρες.
Στη συνέχεια, το μουσείο ξεκίνησε μια εκστρατεία συγκέντρωσης κεφαλαίων για να πληρώσει για τον πίνακα που ονόμασε «Μόνα Λίζα της Μπραμπάντ». Μεταξύ των σημαντικότερων υποστηρικτών ήταν το Museaal Aankoopfonds, το Mondriaan Fonds και το Vereniging Rembrandt. Τρεις χιλιάδες ιδιώτες έδωσαν επίσης χρήματα για την απόκτηση του πίνακα.
Ο Βαν Γκογκ απεικόνισε την Gordina σε τουλάχιστον άλλους έξι πίνακες. Είναι επίσης το μόνο άτομο στη σειρά των «κεφαλιών αγροτών» που έχει ταυτοποιηθεί. Η Gordina είναι μεταξύ των πέντε ανθρώπων γύρω από το τραπέζι της κουζίνας στο πρώτο αριστούργημα του καλλιτέχνη, «Οι πατατοφάγοι», έργο του 1885.
Όταν ο Βαν Γκογκ ζούσε στο Nuenen, κυκλοφορούσαν κουτσομπολιά ότι η Gordina ήταν έγκυος στο παιδί του. Αν και αμέσως μετά απέκτησε ένα αγοράκι, ο καλλιτέχνης αρνήθηκε ότι ήταν ο πατέρας και μάλλον ήταν μια αστεία φήμη.
Το μουσείο Noordbrabants έχει τώρα φιλόδοξα σχέδια να επεκτείνει την παρουσίαση του έργου του Βαν Γκογκ. Έχει ήδη τέσσερις πίνακες που έχουν αγοραστεί από το 2016 (και έναν που αγοράστηκε το 1984) και άλλοι έξι είναι δανεικοί.
Το επόμενο έτος θα γίνει μια έκθεση με θέμα «The Potato Eaters» («Οι πατατοφάγοι») (26 Ιουλίου-23 Νοεμβρίου 2025), ενώ υπάρχουν επίσης σχέδια για τη δημιουργία μιας νέας πτέρυγας Βαν Γκογκ στο μουσείο, η οποία θα ανοίξει το 2026.
