Σχεδόν 15 χρόνια μετά την παραχώρηση της Προβλήτας ΙΙ και έξι χρόνια μετά την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της ΟΛΠ Α.Ε. στην COSCO, το λιμάνι του Πειραιά, κατά γενική ομολογία, έχει αλλάξει ταχύτητα. Η δραστηριοποίηση μιας διεθνούς εταιρείας παροχής λιμενικών υπηρεσιών, η οποία συνδέεται με μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, την COSCO, συνέβαλε στην προσέλκυση φορτίων, γεγονός που οδήγησε φυσικά και στην άνοδο της διακίνησης, καθιστώντας το λιμάνι του Πειραιά το πέμπτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη για το 2021, σε ένα μπρα ντε φερ με τη Βαλένθια που ανέβηκε στην 4η θέση για λίγα «κουτιά» διαφορά.

Η διαχειρίστρια του Τερματικού Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων βελτίωσε σημαντικά και άλλες ποιοτικές παραμέτρους της λιμενικής λειτουργίας και κυρίως της συνδεσιμότητας του λιμένα.

Η διαδικτυακή πρωτοβουλία Port Economics, με την ευθύνη του Θάνου Πάλλη, καθηγητή στο Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, και του Γιώργου Βαγγέλα, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, παρουσιάζει σε ετήσια βάση σημαντικές παραμέτρους συνδεσιμότητας του λιμένα Πειραιά στα παγκόσμια ναυτιλιακά δίκτυα, μέσω της καταγραφής και ανάλυσης δεδομένων προσεγγίσεων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Για το 2021 αναλύθηκαν 218 προσεγγίσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μέσα στον Νοέμβριο. Σε μηνιαία βάση προσεγγίζουν τον Πειραιά πλοία συνολικής χωρητικότητας άνω του 1.000.000 TEUs.

Το 60% των προσεγγίσεων αφορούν πλοία feeder, με χωρητικότητα μικρότερη των 3.000 TEUs. Στον αντίποδα, το 15% των προσεγγίσεων αφορά πλοία χωρητικότητας άνω των 12.500 TEUs (VLCS και ULCS) με τα πλοία άνω των 18.000 TEUs να αποτελούν το 4% των συνολικών προσεγγίσεων.

Το λιμάνι του Πειραιά εξυπηρετεί ήδη τα μεγαλύτερα πλοία του παγκόσμιου στόλου, μια απαραίτητη συνθήκη για την περαιτέρω ανάπτυξή του.

Σύνδεση με 73 λιμάνια

Εξετάζοντας τη συνδεσιμότητα του Πειραιά στη βάση των λιμένων πριν και μετά την προσέγγιση των πλοίων, διαπιστώνουμε ότι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας συνδέεται απευθείας με 73 διαφορετικούς λιμένες, 31 διαφορετικών χωρών.

Δεκαέξι από αυτές τις χώρες είναι ευρωπαϊκές, εννέα ασιατικές, πέντε αφρικανικές και μία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το 28% των μηνιαίων προσεγγίσεων έχει προέλευση ή προορισμό λιμένα της Τουρκίας, ενώ η Ιταλία καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με το 14% των προσεγγίσεων. Το 6% των μηνιαίων προσεγγίσεων προέρχονται ή έχουν επόμενο προορισμό ελληνικό λιμένα. Η πεντάδα κλείνει με την Αίγυπτο και τη Σιγκαπούρη (6% των προσεγγίσεων).

Ο Πειραιάς συνδέεται άμεσα με ορισμένα από τα κυριότερα λιμάνια – κόμβους στα παγκόσμια δίκτυα μεταφορών. Ενδεικτικά, σε μηνιαία βάση συνδέεται με τη Σιγκαπούρη με 25 δρομολόγια, με το Πορτ Κλανγκ (Μαλαισία) με τέσσερεις συνδέσεις και με τα ευρωπαϊκά λιμάνια του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας με 16 και 13 μηνιαίες συνδέσεις αντίστοιχα. Το λιμάνι με το οποίο ο Πειραιάς διατηρεί τις περισσότερες συνδέσεις σε μηνιαία βάση είναι αυτό της Σμύρνης και ακολουθούν η Σιγκαπούρη, η Λεμεσός, η Θεσσαλονίκη και το Αμπαρλί (Τουρκία). Το 26% των μηνιαίων προσεγγίσεων στο λιμάνι του Πειραιά προέρχεται ή κατευθύνεται σε κάποιο από αυτά τα πέντε λιμάνια.

Η COSCO αποτελεί τον βασικότερο χρήστη του λιμανιού, καθώς το 24,5% των προσεγγίσεων πραγματοποιείται από πλοία που διαχειρίζεται η κινεζική εταιρία, η οποία συνδέεται και με τη διαχειρίστρια εταιρία του λιμένα. Στη δεύτερη θέση είναι η MSC με το 15,5% των προσεγγίσεων, ενώ την πεντάδα κλείνουν η Evergreen στην τρίτη θέση με 10,5%, η Hapag – Lloyd με 10,5% και η CMA – CGM με 4,5%.

Η λειτουργία του λιμένα από την COSCO έχει προσελκύσει στο λιμάνι αυξημένες προσεγγίσεις πλοίων από εταιρίες της συμμαχίας στην οποία ανήκει η κινεζική εταιρεία. Η Ocean Alliance είναι ο κυριότερος χρήστης του λιμανιού, καθώς το 40,5% των συνολικών προσεγγίσεων πραγματοποιείται από πλοία που διαχειρίζονται οι εταιρείες της συμμαχίας (COSCO, Evergreen, CMA -CGM). Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η συμμαχία 2Μ (Maersk και MSC) με το 22% των προσεγγίσεων και τελευταία η συμμαχία The Alliance (Hapag – Lloyd, ONE, Yang Ming, HMM) με το 14% των προσεγγίσεων.

Τέλος, το 22% των πλοίων που προσέγγισαν τον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων του Πειραιά εξυπηρετήθηκε στην Προβλήτα Ι, το 45% εξυπηρετήθηκε στην Προβλήτα ΙΙ και το υπόλοιπο 33,2% στην Προβλήτα ΙΙΙ.

Παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας στο διεθνές εμπόριο, ο Πειραιάς κατάφερε να διατηρήσει τη σημασία του ως λιμένας -κόμβος στην Ευρώπη και στα παγκόσμια ναυτιλιακά δίκτυα. Η ανάλυση δείχνει τη σημασία της παρουσίας ιδιώτη διαχειριστή στο λιμάνι σε ό,τι αφορά την προσέλκυση φορτίων και την αύξηση της συνδεσιμότητας του λιμένα στο θαλάσσιο τμήμα των αλυσίδων μεταφοράς.

Η αύξηση της συνδεσιμότητας στο χερσαίο σκέλος των αλυσίδων μεταφοράς είναι ένα πεδίο στο οποίο η ΟΛΠ Α.Ε. και η ΣΕΠ Α.Ε. θα πρέπει να επικεντρωθούν, ενώ ζητούμενο παραμένει η παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στα διακινούμενα φορτία, κάτι που θα αυξήσει σημαντικά τις οικονομικές συνέπειες του λιμένα στην τοπική και εθνική οικονομία.