Σφοδρές αντιδράσεις στον πολιτικό και δημοσιογραφικό κόσμο έχει προκαλέσει η τροπολογία για το νόμο περί Τύπου, που έφερε η Νέα Δημοκρατία στη Βουλή και πέρασε με ψήφους των βουλευτών της. Για πρώτη φορά, όπως προκύπτει από το πλαίσιο αλλαγών, υιοθετείται ένας μηχανισμός προστίμων προς τις εφημερίδες, ανοίγοντας τον δρόμο για την άνθιση της «βιομηχανίας» των αγωγών κατά δημοσιογράφων και εκπροσώπων του Τύπου.

Το άκρως οξύμωρο, κατά άλλους παράλογο, είναι ότι τον ρόλο του μεσάζοντα επιβολής προστίμων, αναλαμβάνει ένας εντελώς ξένος και αναρμόδιος προς τις εφημερίδες φορέας, το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο, που μέχρι πρότινος ασχολείτο αποκλειστικά με τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Επίσης, η τροπολογία που «πέρασε» από τη Βουλή, καταργεί το νομικό καθεστώς που ισχύει για τις Ανώνυμες Εταιρίες, αλλά μόνο για όσες εκδίδουν εφημερίδα ταυτίζοντας το εταιρικό προφίλ με τα φυσικά πρόσωπα. Από το νόμο για τις Ανώνυμες Εταιρίες εξαιρεί μόνο τις εφημερίδες, κάτι που αντίκειται στο Σύνταγμα.

Το ΕΣΡ θα επιβάλλει πρόστιμα στις εφημερίδες

Για ισχυρό πλήγμα στην ελευθεροτυπία, που θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για αγωγές κατά εφημερίδων και δημοσιογράφων, κάνει λόγο η ΕΣΗΕΑ, αναφερόμενη στην τροπολογία που αλλάζει το νόμο περί Τύπου. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε αναφέρει τα εξής:

«Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για την επιλογή της Κυβέρνησης να αλλάξει, με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, το νομοθετικό πλαίσιο της αστικής ευθύνης για δημοσιεύματα των εφημερίδων. Ειδικότερα, οι συγκεκριμένες διατάξεις έρχονται στο κοινοβούλιο προς ψήφιση, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, αν και μόλις πριν μια εβδομάδα το Δ.Σ. της Ένωσής μας είχε συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό, χωρίς να μας ενημερώσει επισήμως ή έστω να κάνει κάποια νύξη για τις κυβερνητικές προθέσεις.

Η ΕΣΗΕΑ υπήρξε πάντα υπέρ της διαφάνειας σε ό,τι αφορά την ιδιοκτησία και την ευθύνη περιεχομένου στα ΜΜΕ ακόμη και με ονομαστικοποίηση των μετοχών και στηρίζει κάθε προσπάθεια σε αυτήν την κατεύθυνση. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, ωστόσο, αντιμετωπίζει το θέμα αποσπασματικά και ανεπαρκώς. Ειδικά σε μια εποχή που το φαινόμενο της βιομηχανίας αγωγών, διεθνώς αποκαλούμενο ως SLAPPs, λαμβάνει και στην Ελλάδα ανησυχητικές διαστάσεις, η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να απειλήσει την βιωσιμότητα των ΜΜΕ, ειδικά των μικρότερων σε μέγεθος.

Το θέμα μάλιστα το θέσαμε στην τελευταία μας συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό και τον Γ.Γ. Ενημέρωσης, ζητώντας η κυβέρνηση, στο πλαίσιο και της συζήτησης που διεξάγεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση της ανάσχεσης του φαινομένου. Περαιτέρω, οι συνοδές διατάξεις που εμπλέκουν το ΕΣΡ στην διαδικασία συμμόρφωσης των υπόχρεων εκδοτικών επιχειρήσεων εγείρουν θέματα και ως προς την σκοπιμότητα και ως προς την συνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς εμπλέκει το ΕΣΡ σε ένα πεδίο άσχετο με τα ραδιοτηλεοπτικά θέματα. Κατά συνέπεια, ορθότερος είναι ο δρόμος της διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκομένους και όχι αιφνιδιαστικά νομοθετήματα της τελευταίας στιγμής».