«Μην χαίρεσαι και πολύ, οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη κάνουν απλώς …ορθοπεταλιά, δηλαδή προσωρινά φρέναραν αλλά μετά τις γιορτές θα τραβήξουν πάλι την ανηφόρα!». Αυτά τα κακά μαντάτα κομίζει για την ενεργειακή κρίση ο έλληνας έμπειρος τεχνοκράτης των Βρυξελλών που βρίσκεται στην Αθήνα για διακοπές αυτές τις ημέρες, αλλά έχει ανοιχτή γραμμή με την πρωτεύουσα της ΕΕ.

Σε ότι αφορά στο φυσικό αέριο που είναι η βασική πηγή του …κακού με τις εξωφρενικές αυξήσεις από τη Ρωσία ακόμη και στο 400%, οι βασικές αιτίες της αύξησης δεν έχουν εκλείψει.

«Στην Ελλάδα, ελλείψει προθεσμιακής αγοράς, οι τιμές στη spot αγορά επηρεάζουν άμεσα τα τιμολόγια λιανικής, μέσω των ρητρών αναπροσαρμογής που υπάρχουν στα τιμολόγια, γι αυτό και βλέπουμε σχιζοφρενικές αυξήσεις στα τιμολόγια που προσπαθεί να καλύψει η κυβέρνηση με την επιδοματική πολιτική» μας αναφέρει καθηγητής του ΕΜΠ που ασχολείται με τα ενεργειακά.

«Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου πάντως αφορά στη διακύμανση των τιμών του φυσικού αερίου και του ρεύματος για το επόμενο διάστημα. Και εδώ οι προβλέψεις και οι αναλύσεις που μας δίνουν εμπιστευτικά οι ειδικοί της αγοράς, είναι μάλλον απαισιόδοξες» μας λέει ο έλληνας αξιωματούχος της Κομισιόν.

Σε πιο ώριμες αγορές όπως η Γερμανία, στην spot καθορίζεται η τιμή για το 25% της ζήτησης, καθώς για το υπόλοιπο 75% οι τιμές προσδιορίζονται μέσω προθεσμιακών συμβολαίων. Έτσι οι καταναλωτές είναι λιγότερο εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις της αγοράς, κάτι που αναμένεται να συμβεί και στην ελληνική αγορά όταν επιτέλους έρθει η ωρίμανση του νέου μοντέλου λειτουργίας.

Στα ψηλά «πατώματα» οι τιμές φυσικού αερίου

«Οι εκτιμήσεις των ειδικών λένε πως οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν υψηλές. Πρόσφατη πρόβλεψη υψηλόβαθμού αξιωματούχου της ρωσικής Gazprom στο Reuters ανέφερε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου την επόμενη χρονιά, δε θα είναι χαμηλότερες από το 2021» μας λέει ο έλληνας αξιωματούχος.

Τα ίδια περίπου λέει και η έκθεση του εξειδικευμένου think tank IHS Markit που διαθέτει πολύ ισχυρές προσβάσεις πληροφόρησης ανά τον κόσμο. Το Ινστιτούτο αναίρεσε προηγούμενη πρόβλεψη ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα αρχίσουν να εξασθενούν από τα μέσα Φεβρουαρίου του 2022. Σύμφωνα με την νέα εκτίμηση «είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει καθυστέρηση στην αποκλιμάκωση από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα του σήμερα. Με δεδομένη τη δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης φέτος το χειμώνα, οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να συνεχίσουν να είναι ασταθείς σε όλη τη διάρκεια του πρώτου μισού του 2022» αναφέρει η πιο πρόσφατη έκθεση.

Δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα σημάδια για ενίσχυση της προσφοράς, άρα οι τιμές θα μειωθούν κλιμακωτά μετά το τέλος του χειμώνα, αναφέρουν οι δικτυωμένοι άνθρωποι του Ινστιτούτου. Μάλιστα ο συνδυασμός των αυξημένων αναγκών για την πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων στα τέλη του χειμώνα αλλά και των περιορισμών στην προσφορά φυσικού αερίου, οδηγεί στην πρόβλεψη από την IHS Markit ότι «οι τιμές TTF, του ενεργειακού κόμβου του φυσικού αερίου για την ΕΕ στην Ολλανδία, το καλοκαίρι του 2022 θα είναι κατά 25% υψηλότερες από την προηγούμενη πρόβλεψη».

Σε κάθε περίπτωση, η διακύμανση των τιμών του φυσικού αερίου θα εξαρτηθεί από απρόβλεπτους παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες αλλά και οι εισροές φυσικού αερίου στην Ευρώπη από τη Ρωσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ειδικοί της αγοράς προειδοποιούν την Κομισιόν ότι «εάν στη διάρκεια του χειμώνα 2021 / 2022 εξαντληθούν τα αποθέματα των αποθηκών αερίου στην Ευρώπη, τότε αναμένεται και στη διάρκεια της σεζόν 2022 / 2023 οι τιμές σε Ευρώπη και Ασία να είναι εξαιρετικά ασταθείς και να οδηγηθούν σε νέα ιστορικά υψηλά».

Την ίδια στιγμή η τιμή του φυσικού αερίου που πολύ πρόσφατα έφτασε μέχρι και τα 80 ευρώ/MWh, τελικά διαμορφώθηκε στα 105 ευρώ/MWh, τιμή σημαντικά χαμηλότερη από τα 180 ευρώ/MWh που είχαμε στις 21 Δεκεμβρίου.

Οι τιμές ρεύματος σε προσωρινό «κράτημα» και μετά σε πτήση δορυφόρου

Οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου επηρεάζουν άμεσα τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και όπως προβλέπει η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή ACER, στην τελευταία της εκτίμηση για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αναμένεται να υπάρξει αποκλιμάκωση από τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα πριν από τον Απρίλιο του 2022.

«Οι τιμές των futures στην ηλεκτρική ενέργεια παραμένουν εξαιρετικά υψηλές, γεγονός που δείχνει ότι η αγορά προεξοφλεί ότι δε θα υπάρξει σταθεροποίηση και μείωση στο άμεσο μέλλον. Ενδεικτικά οι τιμές day ahead στη γερμανική αγορά, που θεωρείται κομβική για την Ευρώπη, έχουν αυξηθεί περισσότερο από 300% φέτος και συνεχίζουν να διαπραγματεύονται σε επίπεδα ρεκόρ» αναφέρει το …πνεύμα των Βρυξελλών.

Ακόμη πιο απαισιόδοξη εμφανίζεται πρόσφατη έκθεση της Moody’s, η οποία εκτιμά ότι «οι τιμές του ρεύματος σε Γερμανία και Γαλλία θα επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα σταδιακά μέχρι το 2024».

Πάντως η εικόνα που υπάρχει για σήμερα στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. είναι μάλλον ενθαρρυντική έστω και πρόσκαιρα, καθώς οι τιμές στην πλειονότητα των κρατών εμφανίζουν σημαντική υποχώρηση, φτάνοντας έως και τα 101,64 ευρώ/MWh, τιμή που ισχύει για σήμερα στη Γαλλία. Οι μεγαλύτερες τιμές εμφανίζονται στην Ελβετία (186,13 ευρώ/MWh) αλλά και στις χώρες των Βαλκανίων, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας (182,47 ευρώ/MWh).