Σε ένα οικονομικό περιβάλλον, το οποίο δυστυχώς εξακολουθεί να έχει ως σταθερά του την ένταση της πανδημίας, οι προοπτικές για το επόμενο έτος  εξακολουθούν να είναι αβέβαιες, επισημαίνει μεταξύ άλλων η ΕΣΕΕ στο υπόμνημά της ενόψει της ΔΕΘ.

Σύμφωνα με τον εμπορικό κόσμο της χώρας, τα μέτρα που μέχρι τώρα έχει λάβει η Πολιτεία για την προστασία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας μπορεί να κινήθηκαν προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο γίνεται ήδη φανερό ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις χρειάζονται περαιτέρω στήριξη. Επίσης, κάτι που έδειξε η πανδημία είναι ότι  η υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας, από τον τουρισμό, την κάνει πιο ευάλωτη σε εξωτερικές και μη προβλέψιμες επιρροές. Αναδεικνύεται έτσι αναγκαίος ο μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με την αξιοποίηση παλαιές και συνεχώς αναδυόμενες δυνατότητες που επιδεικνύουν οι επιχειρήσεις όλων των κλάδων της οικονομίας ανεξαρτήτως μεγέθους.

Η πανδημία επίσης ανάδειξε και ίσως ενίσχυσε τους δυισμούς της ελληνικής κοινωνικοοικονομικής δομής: αφενός ο δυισμός που σχετίζεται με το μέγεθος της επιχείρησης, καθώς, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις ισχυροποίησαν την θέση τους και αφετέρου εκείνος που αναφέρεται στην «ψηφιακή ετοιμότητα» των επιχειρήσεων. Έτσι οι επιχειρήσεις που έχουν ενισχύσει το ψηφιακό τους portfolio μοιάζουν να διαθέτουν ένα σημαντικό «συγκριτικό πλεονέκτημα» συγκριτικά με τις επιχειρήσεις που δεν έχουν αναπτύξει τον βαθμό της ψηφιοποίησής τους. Στην νέα αυτή συνθήκη έρχεται να προστεθεί η πρόκληση του πράσινου μετασχηματισμού που πρόκειται να αποτελέσει απαραίτητη προϋπόθεση ακόμα και για την επιβίωση των επιχειρήσεων.

Οι πόροι που εξασφάλισε η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανασυγκρότησης για τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσουν μια μεγάλη ευκαιρία για χώρα μας. H ελληνική οικονομία έχασε, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης και της δημοσιονομικής προσαρμογής, μια δεκαετία για να προωθήσει τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό της. Το γεγονός αυτό προκάλεσε πολλαπλές «ψηφιακές ταχύτητες» μεταξύ των επιχειρήσεων ενώ και η πορεία προς την πράσινη οικονομία αναμένεται να οξύνει τις ανισότητες καθώς η μετάβαση ιδιαίτερα ακριβή. Στο επίπεδο αυτό, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μπορούν να συμβάλλουν στον ομαλό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας προωθώντας τη λογική μιας ισόρροπης και κυρίως διατηρήσιμης ανάπτυξης χωρίς τον αποκλεισμό των πολύ μικρών (micro) και μικρών επιχειρήσεων.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο στόχος αυτός η ΕΣΕΕ καταθέτει αναλυτικό υπόμνημα θέσεων, με συγκεκριμένους άξονες πολιτικής που θα συμβάλλουν στην επανεκκίνηση και στο σταδιακό μετασχηματισμό του λιανικού εμπορίου. Οι βασικές προτεραιότητες ωστόσο για το επόμενο χρονικό διάστημα συνοψίζονται στα εξής έξι σημεία.

Θεσμοθέτηση Ακατάσχετου Επιχειρηματικού Λογαριασμού          

Κατάργηση τέλους επιτηδεύματος

Επέκταση του αφορολογήτου ορίου και στους επαγγελματίες/μη μισθωτούς, όπως επιτάσσουν οι αρχές της ισότητας και της φορολογικής ισονομίας

Υλοποίηση των Ανοιχτών Εμπορικών Κέντρων

Θεσμοθέτηση της «Εμπορικής Τουριστικής επιχείρησης»

Ψηφιακή και Ενεργειακή Δικαιοσύνη

Οι θέσεις των εμπόρων για τη φορολογία:

• Θεσμοθέτηση και εφαρμογή του Ειδικού Ακατάσχετου Επιχειρηματικού Λογαριασμού, που θα τροφοδοτεί τις βασικές υποχρεώσεις μίας επιχείρησης προς το Δημόσιο, τα Ταμεία και τους προμηθευτές του. Το μέτρο είναι απαραίτητο και υπεσχημένο, πλην όμως παραμένει ανεφάρμοστο εδώ και μία 5ετία.
• Επιβολή πλαφόν επιβαρύνσεων, όσον αφορά στο άθροισμα ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων των επιχειρηματιών στο 35% του ετήσιου εισοδήματός/κερδών τους.
• Γενίκευση της προστασίας των εκδοτών επιταγών μέχρι τουλάχιστον τις 31/12/2021, με επιτακτική την επέκταση ισχύος του μέτρου και το 2022, σε περίπτωση λήψης επιπρόσθετων περιοριστικών μέτρων λειτουργίας των επιχειρήσεων.
• Επαναφορά του μέτρου της υποχρεωτικής πλήρους και μερικής απαλλαγής καταβολής ενοικίου από τους μισθωτές επαγγελματικών ακινήτων, με ταυτόχρονη επιδότηση του συνόλου των απωλειών σε εκμισθωτές, φυσικά και νομικά πρόσωπα.
• Δυνατότητα συμμετοχής και των αυτοαπασχολουμένων στο πρόγραμμα Επιδότησης πάγιων δαπανών επιχειρήσεων, προκειμένου να καταστεί εφικτή και για αυτούς (και όχι μόνο για τις εργοδότριες επιχειρήσεις) η εξοικονόμηση της απαιτούμενης ρευστότητας για την επόμενη ημέρα.
• Θεσμοθέτηση και νομικός καθορισμός της εποχικής εμπορικής επιχείρησης και των κύριων χαρακτηριστικών της γνωρισμάτων. Βασικό κριτήριο προτείνουμε να είναι η πραγματοποίηση άνω του 50% του τζίρου τους στη διάρκεια του τετραμήνου: από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο. Η εποχική εμπορική επιχείρηση θα μπορεί να συμμετέχει ισότιμα σε όλα τα ευεργετικά μέτρα που προβλέπονται για τη στήριξη του τουριστικού κλάδου.
• Επαναφορά του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στη νησιωτική Ελλάδα, μειούμενο κατά 30%.
• Στο πλαίσιο εξορθολογισμού της αναλογίας άμεσων και έμμεσων φόρων ενδείκνυται η μείωση των υφιστάμενων συντελεστών ΦΠΑ, του γενικού στο 20% από 24% και του μειωμένου στο 11% από 13% που ισχύουν σήμερα. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ επί των καυσίμων/μεταφορών, καθώς σε συνδυασμό με τον εξωγενή ορισμό της τιμής τους τα κόστη για τους επιχειρηματίες διογκώνονται σε υπέρμετρο βαθμό.
• Αύξηση του εθνικού ορίου απαλλαγής ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις από τα 10.000 € στα 20.000 €.
• Σε ότι αφορά την ρύθμιση σε έως 36 – 72 δόσεις για τα φορολογικά χρέη που δημιουργήθηκαν στην περίοδο της πανδημίας: Η ήδη εξαγγελθείσα ρύθμιση του ν. 4821/2021, χρήζει βελτιώσεων προκειμένου να έχει ουσιαστικό χαρακτήρα και να ωφελήσει πραγματικά τους οφειλέτες. Ειδικότερα, θα πρέπει να επέλθουν βελτιώσεις που θα αφορούν: α) στην επιλεξιμότητα όσων έσπευσαν να ρυθμίσουν τις οφειλές της πανδημίας στην υφιστάμενη πάγια ρύθμιση, μέσω της δυνατότητας μεταφοράς των ήδη ρυθμισμένων υποχρεώσεών τους στην ευνοϊκότερη ρύθμιση του ν. 4821/2021, επιβραβεύοντας με έμπρακτο τρόπο τη συνέπειά τους και β) στη δυνατότητα ένταξης και των εταίρων προσωπικών εταιρειών για την τακτοποίηση των προσωπικών τους χρεών.
• Αναστολή εφαρμογής αναγκαστικών μέτρων της Εφορίας, μέχρι τουλάχιστον τα τέλη του 2021.
• Πανελλαδική καθολική απαλλαγή καταβολής δημοτικών τελών για τις επιχειρήσεις μέχρι τα τέλη του 2021, με πρόβλεψη κρατικής αναπλήρωσης των απολεσθέντων εσόδων των ΟΤΑ.
• Εφαρμογή του μειωμένου ΕΝΦΙΑ και στα ακίνητα των Νομικών προσώπων/οντοτήτων και όχι μόνο σε εκείνα των φυσικών προσώπων.
• Θέσπιση αφορολόγητου ορίου και για τους μη μισθωτούς και διασύνδεσή του με την υποχρέωση συγκέντρωσης ηλεκτρονικών αποδείξεων, κάτι το οποίο επιτάσσουν οι αρχές της ισότητας και της ισονομίας.
• Οριστική κατάργηση και όχι αναστολή της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, καθώς η αιτιολογική βάση επιβολής της επί των εισοδημάτων των φορολογουμένων (που ήταν τα Μνημόνια) έχει εκλείψει.
• Οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ενός ακόμη μνημονιακού κατάλοιπου το οποίο αντίστοιχα δεν έχει λόγο ύπαρξης, επιβαρύνοντας τις επιχειρήσεις σε μία δύσκολη εποχή. Σε κάθε όμως περίπτωση και ειδικά για όσο χρονικό διάστημα οι επιχειρήσεις έμειναν κλειστές λόγω της πανδημίας Covid-19, η είσπραξη οποιουδήποτε τέλους επιτηδεύματος είναι εκτός λογικής, δεδομένου ότι το επιτήδευμα στην ουσία του δεν ασκήθηκε.
• Περαιτέρω αποκλιμάκωση του συντελεστή φορολόγησης κερδών των Νομικών προσώπων (ΦΕΝΠ) από το 24% στο 20%, με ορίζοντα εφαρμογής του μέτρου τα τέλη του 2022.
• Οριστική κατάργηση της Προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους τόσο για τα ΦΠ (ατομικές επιχειρήσεις) όσο και ΝΠ (εταιρείες), ενός εξοντωτικού για τις επιχειρήσεις μέτρου που αφαιρεί απαραίτητη για την επιβίωσή τους ρευστότητα.
• Οριστική κατάργηση των παρωχημένων και άδικων τεκμηρίων διαβίωσης και αντικατάστασή τους από το αναμενόμενο εδώ και χρόνια Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο, βάσει του οποίου θα απεικονίζεται η πραγματική περιουσιακή κατάσταση των φορολογουμένων.
• Προσωρινή προστασία από τις εξώσεις των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία. Εντός αυτού του πλαισίου, προσωρινή καθιέρωση αποδεδειγμένης δυστροπίας από την οφειλή δύο συνεχόμενων ενοικίων (σήμερα είναι από την πρώτη ημέρα οφειλής ενός ενοικίου).
• Δυνατότητα θέσης επιχείρησης σε καθεστώς αδράνειας ακόμη και μετά την παρέλευση 30 ημερών που ορίζει ο νόμος. Συνιστά επιτακτική ανάγκη η θεσμοθέτηση της δυνατότητας εκπρόθεσμης/ετεροχρονισμένης αδρανοποίησης μίας επιχείρησης, από τη στιγμή που οι ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας και η επιβολή περιοριστικών μέτρων κατέστησαν ασύμφορη και προβληματική την ομαλή λειτουργία χιλιάδων εμπορικών επιχειρήσεων, στο σύνολο της Επικράτειας.