Η «Ημέρα των Ευχαριστιών», ή «Thanksgiving Day» στα αγγλικά, είναι μια ετήσια παραδοσιακή γιορτή που γίνεται στη Βόρεια Αμερική, στον Καναδά και στις ΗΠΑ πιο συγκεκριμένα και ανήκει στην κατηγορία των φεστιβάλ με αγροτική προέλευση.
Στον Καναδά γιορτάζεται τη δεύτερη Δευτέρα του Οκτωβρίου και στις Ηνωμένες Πολιτείες την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου.
Με τη γιορτή των ευχαριστιών απονέμονται ευχαριστίες προς τον Δημιουργό για τα αγαθά που αποκόμισε ο καθένας στο τέλος της σοδειάς.
Η πρώτη καταγεγραμμένη Ημέρα των Ευχαριστιών έγινε το 1621 στο Πλίμουθ της Μασαχουσέτης, ενώ σε πανεθνικό επίπεδο άρχισε να εορτάζεται στις ΗΠΑ μετά τη διακήρυξη του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Ουάσινγκτον στις 26 Νοεμβρίου 1789.
Στις μέρες μας, το Thanksgiving έχει περισσότερο κοσμικό χαρακτήρα και είναι μία ευκαιρία για τα διάσπαρτα, ανά την αμερικανική επικράτεια, μέλη των οικογενειών να βρεθούν μαζί γύρω από το γιορτινό τραπέζι.
Thanksgiving Day στον Καναδά
Στον Καναδά η Ημέρα των Ευχαριστιών εορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Δευτέρα του Οκτωβρίου. Είναι πολιτειακή γιορτή σε όλες τις επαρχίες της χώρας εκτός από το Νιου Μπρούνσβικ, το Νιουφάουντλαντ, τη Νέα Σκοτία και στο Νησί του Πρίγκιπα Εδουάρδου.
Η γιορτή αυτή έχει άμεση συνάφεια με τις αγγλικές και ευρωπαϊκές γιορτές της σοδειάς, κατά τις οποίες διακοσμούσαν τις εκκλησίες με φύλλα καλαμποκιού, καλαμπόκια, καρπούς και άλλα αγροτικά προϊόντα. Την «Κυριακή των Ευχαριστιών» τραγουδούσαν αγροτικούς ύμνους και τραγούδια και ζωγράφιζαν σχετικά θέματα παίρνοντας ιστορίες από τη Βίβλο, που σχετίζονταν με την εβραϊκή αγροτική γιορτή Σακότ (Sukkot).
Καθώς στον Καναδά η γιορτή έχει καθιερωθεί να εορτάζεται Δευτέρα, οι Καναδοί διοργανώνουν το γεύμα των Ευχαριστιών όποια μέρα από το τριήμερο μπορούν. Πολλοί διοργανώνουν κάποια οικογενειακή γιορτή αλλά πολλοί συνηθίζουν να φεύγουν το τριήμερο στην εξοχή και να συμμετέχουν σε διάφορες υπαίθριες δραστηριότητες, όπως κυνήγι, ψάρεμα, πεζοπορία κλπ.
Οι απαρχές της Ημέρας των Ευχαριστιών στον Καναδά θεωρείται πως οφείλονται στον εξερευνητή Μάρτιν Φρόμπισερ (Martin Frobisher), ο οποίος προσπαθούσε να ανακαλύψει ένα βόρειο πέρασμα προς τα ανατολικά.
Το 1578 στην επαρχία Νιουφάουντλαντ και Λαμπραντόρ διοργάνωσε μια τυπική τελετή ευχαριστίας για την επιβίωσή του από ένα μακρύ ταξίδι.
Αυτή θεωρείται από πολλούς ως η παλιότερη αναφορά Γιορτής Ευχαριστιών στη Βόρεια Αμερική, αν και ο εορτασμός του τέλους της περιόδου της σοδειάς και οι ευχαριστίες για την επιτυχημένη συγκομιδή αποτελούσαν μακραίωνη παράδοση ανάμεσα στις ινδιάνικες βορειοαμερικανικές φυλές.
Την ίδια περίοδο Γάλλοι άποικοι, που είχαν φτάσει στον Καναδά διασχίζοντας τον Ατλαντικό με επικεφαλής τον Σαμουέλ ντε Σαμπλέν (Samuel de Champlain), διοργάνωσαν επίσης μια γιορτή ευχαριστιών για την ασφαλή άφιξή τους στο Νέο Κόσμο. Στη γιορτή αυτή καθιέρωσαν να μοιράζονται το φαγητό τους με τους αυτόχθονες γείτονές τους.
Μια ειδική ημέρα ευχαριστιών καθιέρωσαν το 1763 μετά το τέλος του Επταετούς πολέμου οι κάτοικοι του Χάλιφαξ. Μετά το 1799 αναφέρονται πολλοί εορτασμοί της Ημέρας Ευχαριστιών αλλά όχι σε τακτική βάση. Μετά την Αμερικανική Επανάσταση, πρόσφυγες Αμερικανοί που παρέμειναν πιστοί στο βρετανικό στέμμα μετακινήθηκαν στον Καναδά μεταφέροντας στη νέα πατρίδα τους έθιμα και συνήθειες της αμερικανικής Ημέρας Ευχαριστιών.
Ως πρώτη Ημέρα Ευχαριστιών μετά τη δημιουργία της Καναδικής Ομοσπονδίας αναφέρεται μια λαϊκή γιορτή που διοργανώθηκε στις 5 Απριλίου 1872 για τον εορτασμό της ανάρρωσης από σοβαρή ασθένεια του Πρίγκιπα της Ουαλίας, του μετέπειτα βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Ζ΄.
Από το 1879 το Thanksgiving άρχισε να εορτάζεται κάθε χρόνο. Όμως, η ημερομηνία δεν ήταν σταθερή. Επίσης, κάθε χρόνο άλλαζε το θέμα του εορτασμού ανάλογα με τι εθεωρείτο ως σημαντικότερο για να γίνει η γιορτή.
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ημέρα των Ευχαριστιών άρχισε να γιορτάζεται μαζί με την Ημέρα των Βετεράνων Πολεμιστών μια Δευτέρα του Νοεμβρίου. Όμως, από το 1931 οι δύο εορτασμοί έγιναν ξεχωριστοί και η Ημέρα των Ευχαριστιών μεταφέρθηκε τη δεύτερη Δευτέρα του Οκτωβρίου.
Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής η Ημέρα των Ευχαριστιών εορτάζεται κάθε χρόνο την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου (μεταξύ 22 και 28 του μηνός). Ο εορτασμός γίνεται για να εκφραστεί η ευγνωμοσύνη κάθε οικογένειας προς το Δημιουργό για τα αγαθά που συγκεντρώθηκαν με το τέλος της σοδειάς.
Η γιορτή αποκαλείται επίσης και «Ημέρα της Γαλοπούλας» (Turkey Day), διότι σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου που κρατάει ως την Πρωτοχρονιά.
Στις ΗΠΑ το Thanksgiving δεν συνδέεται με θρησκευτικές εκδηλώσεις ούτε έχει συνδεθεί με συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Η γιορτή στηρίζεται στα αγροτικά φεστιβάλ που διοργάνωναν πολλοί λαοί από την αρχαιότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι τη γιορτάζουν οικογενειακά ή με φίλους που καλούν στο σπίτι. Μια αγροτική παράδοση που επιβιώνει είναι να μοιράζονται τους καρπούς τους με όσους ήταν πιο «άτυχοι» τη συγκεκριμένη χρονιά.
Η πόλη Ελ Πάσο του Τέξας ισχυρίζεται ότι ήταν η πρώτη από τις σημερινές πόλεις των ΗΠΑ που διοργανώθηκε Εορτή Ευχαριστιών. Πάντως, δεν ήταν αγροτική γιορτή. Συγκεκριμένα, στις 30 Απριλίου 1598 ο Ισπανός Δον Χουάν ντε Ονιάτε (Don Juan de Oñate) με την εξερευνητική του ομάδα οργάνωσε μια γιορτή Ευχαριστιών για να ξεκουράσει τους άντρες του.
Η πρώτη καταγραμμένη τελετή Ευχαριστιών έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου του 1565 στη σημερινή πόλη του Αγίου Αυγουστίνου της Φλόριντα. Εξακόσιοι Ισπανοί άποικοι υπό τον Πέδρο Μενέντεθ δε Αβιλές (Pedro Menéndez de Avilés) έφτασαν εκεί με σκοπό να δημιουργήσουν την μετέπειτα πόλη. Μόλις αφίχθησαν διοργάνωσαν μια Γιορτή Ευχαριστιών για την ασφαλή άφιξή τους στο Νέο Κόσμο.
Μια από τις πιο παλιές ημέρες Ευχαριστιών που είναι γνωστή, είναι αυτή που έκανε ένα γκρουπ 38 Άγγλων αποίκων στις 4 Δεκεμβρίου του 1619, μόλις έφτασαν στο Μπέρκλεϊ Χάντρεντ (Berkeley Hundred) στη Βιρτζίνια.
Μάλιστα, η ομάδα αυτή των αποίκων αποφάσισε να καθιερώσει ετήσιο εορτασμό Ημέρας Ευχαριστιών εις ανάμνηση του ασφαλούς ερχομού της, όπως προκύπτει από σωζόμενο γραπτό ντοκουμέντο. Αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η παλιότερη αναφορά Εορτής Ευχαριστιών ως καθιερωμένης ετήσιας γιορτής. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές ότι η πρώτη φορά που γιορτάστηκε η ημέρα είναι 3 Οκτωβρίου 1789 από τον Τζορτζ Ουάσινγκτον.
