Τις βίαιες αλλαγές που επέφερε στην πανίδα η πυρηνική καταστροφή του Τσέρνομπιλ αναδεικνύει μία νέα επιστημονική έρευνα που ρίχνει φως και σε ευρύτερα ζητήματα εξέλιξης ως αποτέλεσμα της ραδιενεργού ακτινοβολίας.
Βασικό της εύρημα ο εντοπισμός -και η εξήγηση της αφύσικα πολυπληθούς παρουσίας τους- των μαύρων «μεταλλαγμένων» βατράχων κοντά στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Τσερνομπίλ, 36 χρόνια μετά την καταστροφή του.
Οι δεντροβάτραχοι, όπως περιγράφεται το συγκεκριμένο είδος, έχουν κανονικά λαμπερό πράσινο δέρμα όμως επιστήμονες που εργάζονται κοντά στο Τσερνόμπιλ άρχισαν να εντιοπίζουν παρα πολλούς με πιο σκούρο ή και εντελώς μαύρο χρώμα.
Οι επιστήμονες πιστεύουν τώρα ότι το πιο σκούρο δέρμα των μεταλλαγμένων αυτών βατράχων μπορεί να ήταν αυτό που τους βοήθησε να επιβιώσουν στη νεκρή ζώνη αποκλεισμού γύρω από τον τετηγμένο πυρηνικό αντιδραστήρα.
Ο Germán Orizaola, ερευνητής στο ισπανικό πανεπιστήμιο του Οβιέδο, είναι ο κύριος συντάκτης της μελέτης. Σε δηλώσεις του που αναπαράγει η Daily Mail λέει:
«Γνωρίζουμε αυτούς τους βατράχους την πρώτη κιόλας νύχτα που δουλέψαμε στο Τσερνομπίλ.
Ψάχναμε για αυτό το είδος κοντά στο κατεστραμμένο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και εντοπίσαμε πολλούς βατράχους που ήταν απλώς μαύροι. Γνωρίζουμε επίσης ότι η μελανίνη είναι υπεύθυνη για το σκούρο ή μαύρο χρώμα σε πολλούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των βατράχων. Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε ότι η μελανίνη προστατεύει από τη ζημιά που προκαλείται από διαφορετικούς τύπους ακτινοβολίας, από την υπεριώδη ακτινοβολία έως την ιονίζουσα ακτινοβολία, κάτι που συνέβη στο Τσερνομπίλ».
Για τη μελέτη τους, ο Δρ Orizaola και ο συνεργάτης του Pablo Burraco, συνέλεξαν περισσότερους από 200 αρσενικούς βατράχους από 12 διαφορετικές λίμνες αναπαραγωγής με διαφορετικά επίπεδα ακτινοβολίας.
Διαπίστωσαν ότι οι βάτραχοι εντός της ζώνης αποκλεισμού ήταν πολύ πιο σκούροι από εκείνους που βρίσκονταν εκτός αυτής.
Με άλλα λόγια, οι πιο σκούροι βάτραχοι είχαν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης όταν χτύπησε η καταστροφή το 1986, γεγονός που τους κατέστησε σήμερα πλειονότητα.
Ο Δρ Orizaola δηλώνει: «Αυτό το μικρό ποσοστό είχε προφανώς ωφεληθεί από την προστασία της μελανίνης, ειδικά τη στιγμή του ατυχήματος, όταν τα επίπεδα ακτινοβολίας ήταν πολύ υψηλότερα και η ποικιλομορφία των ραδιοϊσοτόπων ευρύτερη».
«Σε αυτό το σενάριο», προσθέτει, «μάλλον πρέπει να επιβίωσαν πιο εύκολα και να αναπαρήχθησαν καλύτερα από τους κανονικούς, πράσινους βατράχους.
Με την πάροδο του χρόνου –έχουν περάσει 10 έως 12 γενιές βατράχων από το ατύχημα– αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν αυτοί οι μαύροι βάτραχοι εντός της ζώνης αποκλεισμού».
Οσον αφορά το αν θα κυριαρχήσουν ες αεί οι συγκεκριμένοι βάτραχοι, ο Δρ Orizaola εκτιμά: «Δεδομένου ότι ο προστατευτικός ρόλος της μελανίνης δεν είναι τόσο κρίσιμος αυτή τη στιγμή, καθώς υπάρχουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας, μπορεί και να εξαφανιστούν.
«Ωστόσο, η μελέτη μας δείχνει επίσης ότι η διατήρηση αυτού του μαύρου χρώματος δεν φαίνεται να έχει υψηλή επιβάρυνση. Δεν υπάρχει αύξηση στα επίπεδα οξειδωτικού στρες, για παράδειγμα. Οπότε μπορεί να «επιμείνει» (σσ: να διαιωνισθεί).
