Ο αποκαλούμενος «καθηγητής» ή «καταστροφέας», ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους που σκοτώθηκε σήμερα σε επιχείρηση των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων, ήταν σχετικά άγνωστος αλλά κατάφερε να συνεχίσει την ίδια στρατηγική και να διατηρήσει ενεργή την οργάνωση της οποίας είχε τεθεί επικεφαλής τα δύο τελευταία χρόνια.

Το ψευδώνυμο «Κουράισι»

Ο Αμίρ Μοχάμεντ Σαΐντ Άμπντελ Ραχμάν αλ Μάουλα, ένας τζιχαντιστής με πάρα πολλά ψευδώνυμα, που αυτοαποκαλείτο «εμίρης» Άμπου Ιμπραχίμ αλ Χασίμι αλ Κουράισι, σκοτώθηκε σε αυτήν την επιχείρηση, όπως ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Το ψευδώνυμο «Κουράισι» δείχνει ότι καταγόταν απευθείας από τον προφήτη Μωάμεθ. Χρησιμοποιούσε όμως και τα ονόματα Αμπντουλάχ Αμίρ Μοχάμεντ Σαΐντ αλ Μάουλα και Χάτζι Αμπντουλάχ Καρντάς.

Πριν να αναλάβει την ηγεσία της τρομοκρατικής οργάνωσης, μετά την εξόντωση του προκατόχου του, του Άμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, στα τέλη του 2019, είχε επιβλέψει τη σφαγή της κουρδόφωνης μειονότητας των Γιαζίντι, στο Ιράκ.

Ο Αλ Χασίμι Αλ Κουράισι γεννήθηκε πιθανότατα το 1976 και ήταν τουρκμενικής καταγωγής. Ο πατέρας του κήρυττε κάθε Παρασκευή στο τοπικό τζαμί. Η άνοδος του στα ηγετικά κλιμάκια του ΙΚ έμοιαζε απίθανη, δεδομένου ότι στην ηγεσία της οργάνωσης κυριαρχούσαν μόνο πρόσωπα αραβικής καταγωγής. Ο πρώην αξιωματικός στον στρατό του Σαντάμ Χουσέιν σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Ισλαμικών Επιστημών της Μοσούλης και εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη σύλληψη του Σαντάμ, το 2003, σύμφωνα με την αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση Counter Extremism Project (CEP).

Φυλακίστηκε το 2004 στην αμερικανική φυλακή του Στρατοπέδου Μπούκα (νότιο Ιράκ), η οποία θεωρείται το «φυτώριο» του τζιχαντισμού στο Λεβάντε. Εκεί γνωρίστηκε με τον Μπαγκντάντι. Για άγνωστους λόγους, αφέθηκε ελεύθερος και τάχθηκε στο πλευρό του πρώην συγκρατουμένου του. Το 2010 ο Αλ Μπαγκντάντι ανέλαβε τα ηνία του ιρακινού παρακλαδιού της Αλ Κάιντα και λίγο αργότερα ίδρυσε αρχικά το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και κατόπιν το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία (Νταές, στα αραβικά).

Σύμφωνα με τη CEP, ο Μάουλα ανήλθε γρήγορα στα ηγετικά κλιμάκια όπου τον αποκαλούσαν «καθηγητή» και «καταστροφέα» ενώ απέκτησε τη φήμη του «βίαιου», κυρίως εξοντώνοντας τους αντιπάλους του «εμίρη» Μπαγκντάντι στους κόλπους του ΙΚ.

O ρόλος του στην εξόντωση των Γιαζίντι

Στη γενέτειρά του, το Ταλ Αφάρ, 70 χιλιόμετρα δυτικά της Μοσούλης, πολλαπλασιάστηκαν τα εργαστήρια κατασκευής εκρηκτικών και τα σχέδια επιθέσεων. Ο «Άμπου Όμαρ ο Τουρκμένος» έπαιξε «κεντρικό ρόλο στην εκστρατεία εξόντωσης της μειονότητας των Γιαζίντι, όπου σφαγιάστηκαν και εκδιώχθηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ενώ οι γυναίκες μετατράπηκαν σε σκλάβες του σεξ», ανέφερε το 2020 ο Ζαν-Πιερ Φιλιού, καθηγητής στο Sciences-Po του Παρισιού και ειδικός σε θέματα τζιχαντιστικών οργανώσεων.

Ως επικεφαλής της οργάνωσης, χωρίς να έχει εμφανιστεί ποτέ δημοσίως, προσπάθησε να την αναγεννήσει, παρά τις απώλειες των εδαφών που είχε υπό τον έλεγχό του το ΙΚ την περίοδο 2014-19, όταν ίδρυσε το υποτιθέμενο «χαλιφάτο» του σε εκτάσεις της Συρίας και του Ιράκ.

«Οι ΗΠΑ αντέδρασαν με πυγμή και ακρίβεια στην απαράδεκτη, κατά την Ουάσινγκτον, πρόκληση του πρόσφατου λουτρού αίματος στη φυλακή της Χασάκα», εξήγησε ο Φιλιού στο Γαλλικό Πρακτορείο. Αναφερόταν στην επίθεση που εξαπέλυσαν οι τζιχαντιστές τον Ιανουάριο σε μια φυλακή της βορειοανατολικής Συρίας, όπου κρατούνταν χιλιάδες ομοϊδεάτες τους. «Ο Μάουλα ήταν πραγματικός επιχειρησιακός ηγέτης και η εξόντωσή του μπορεί να εμποδίσει, τουλάχιστον προσωρινά, την ισχυροποίηση της τζιχαντιστικής οργάνωσης», πρόσθεσε.

Υπό την ηγεσία του άλλωστε ενισχύθηκε το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν (σ.σ. δηλαδή, το Αφγανιστάν), πριν καν να καταλάβουν την εξουσία οι Ταλιμπάν, υπενθύμισε ο Νταμιάν Φερέ, ο διευθυντής της εταιρείας Jihad Analytics, που ειδικεύεται στην ανάλυση του κινδύνου που θέτουν οι τζιχαντιστές για τον κόσμο και την κυβερνοασφάλεια. Έκτοτε, το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν έχει γίνει η κυριότερη απειλή για τους Ταλιμπάν, αφού κατάφερε να πλήξει ακόμη και το αεροδρόμιο της Καμπούλ κατά τη διάρκεια της αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων, τον Αύγουστο του 2021 ενώ αποτελεί διαρκή κίνδυνο για τους ισλαμιστές κυβερνώντες της Καμπούλ.

Πολλοί ερευνητές επισημαίνουν επίσης την αυξημένη δραστηριότητα του ΙΚ στην περιοχή του Τσαντ –όπου έχει εντάξει στις γραμμές του ένα μέρος των μαχητών της Μπόκο Χαράμ– καθώς και στην Κεντρική Αφρική.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το ΙΚ προετοιμάζει ήδη τη διαδοχή στην ηγεσία του. Μέχρι στιγμής πάντως δεν υπάρχει καμία διαθέσιμη πληροφορία για το ποιος θα μπορούσε να αναλάβει τα ηνία, στη θέση του Μάουλα. Όπως και η Αλ Κάιντα, το ΙΚ κατάφερνε πάντα να ξεπερνάει τον θάνατο των ηγετών του και να συνεχίζει τη δράση του.

«Είναι προφανώς σημαντικό πλήγμα» για το ΙΚ, εξήγησε ο Χανς-Γιάκομπ Σίντλερ, πρώην ειδικός των Ηνωμένων Εθνών και νυν διευθυντής της CEP. «Ασφαλώς, θα πρέπει να βρουν έναν νέο ηγέτη και το να αναφέρουμε κάποιο όνομα σε αυτό το στάδιο θα ήταν απλώς εικασία.. Θα ήταν λάθος όμως να πιστέψουμε ότι όλα τελείωσαν, ότι όλα θα πάνε καλύτερα, μετά την εξόντωσή του και λαμβάνοντας υπόψη τις λιγοστές επιθέσεις στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ» το τελευταίο διάστημα, πρόσθεσε.