Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν χθες σε μια συμφωνία-πλαίσιο που προβλέπει δασμούς 15% στους περισσότερους κλάδους εξαγωγών της ΕΕ (μεταξύ των οποίων και οι αυτοκινητοβιομηχανίες), αποτρέποντας έναν εμπορικό πόλεμο που θα μπορούσε να είχε προκαλέσει πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία.
Η συμφωνία επετεύχθη λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από την προθεσμία της ερχόμενης Παρασκευής, οπότε ο Donald Trump είχε απειλήσει να επιβάλει δασμούς 30%, ενώ χαιρετίστηκε από αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Giorgia Meloni.
Ο Trump και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen ανακοίνωσαν τη συμφωνία την Κυριακή στο γκολφ κλαμπ του στο Turnberry της Σκωτίας, αν και δεν αποκάλυψαν τις πλήρεις λεπτομέρειες του συμφώνου ούτε έδωσαν στη δημοσιότητα γραπτή ανακοίνωση. Οι συντελεστές του 15% θα τεθούν σε ισχύ την 1η Αυγούστου, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
«Είναι η μεγαλύτερη από όλες τις συμφωνίες», δήλωσε ο Trump, ενώ η von der Leyen πρόσθεσε ότι θα φέρει «σταθερότητα» και «προβλεψιμότητα». Τα futures σε ευρωαγορές και Wall Street δείχνουν άνοδο μετά τη συμφωνία.
«Η ΕΕ έπαιξε ένα κακό χαρτί περίπου όσο καλύτερα μπορούσε», δήλωσε ο Στίβεν Όλσον, πρώην διαπραγματευτής των ΗΠΑ για το εμπόριο, ο οποίος τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο ISEAS-Yusof Ishak.
«Η ΕΕ βλέπει αξία στις υγιείς, ισχυρές και ανοικτές βορειοατλαντικές εμπορικές σχέσεις- ο πρόεδρος Τραμπ δεν το βλέπει. Αυτή η απλή δυναμική κατέστησε την ΕΕ ουραγό καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων».
Η συμφωνία προβλέπει ότι η ΕΕ θα αντιμετωπίσει πολύ υψηλότερους δασμούς από ό,τι το μπλοκ θα χρεώσει για τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, με τη von der Leyen να λέει ότι ο στόχος είναι η εξισορρόπηση του εμπορικού πλεονάσματος με τις ΗΠΑ. Αλλά αυτού του είδους τα ανταλλάγματα στη συμφωνία εξόργισαν ορισμένες ευρωπαϊκές βιομηχανικές ομάδες, με το κύριο λόμπι της Γερμανίας να λέει ότι «στέλνει ένα μοιραίο μήνυμα στις στενά συνδεδεμένες οικονομίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».
Παράλληλα, ο Γάλλος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων σχολίασε τη συμφωνία νωρίς τη Δευτέρα, αναγνωρίζοντας κάποια θετικά στοιχεία —όπως εξαιρέσεις για βασικούς γαλλικούς επιχειρηματικούς τομείς όπως τα οινοπνευματώδη ποτά— αλλά τη χαρακτήρισε άνιση.
«Η εμπορική συμφωνία που διαπραγματεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα προσφέρει προσωρινή σταθερότητα στους οικονομικούς παράγοντες που απειλούνται από την κλιμάκωση των αμερικανικών δασμών, αλλά είναι άνιση», έγραψε στην πλατφόρμα X.
Τι ξέρουμε μέχρι τώρα για τη συμφωνία
– Σχεδόν όλα τα αγαθά της Ε.Ε. που εισέρχονται στις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε βασικό δασμό 15%, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, τα οποία τώρα αντιμετωπίζουν 27,5%, καθώς και των ημιαγωγών και των φαρμακευτικών προϊόντων. Ο δασμός 15% είναι ο μέγιστος δασμός και δεν προστίθεται σε κανέναν υπάρχοντα συντελεστή.
– Ωστόσο, οι ΗΠΑ πρόκειται να ανακοινώσουν το αποτέλεσμα των 232 εμπορικών ερευνών τους σε δύο εβδομάδες και να αποφασίσουν ξεχωριστά για τους δασμολογικούς συντελεστές για τους ημιαγωγούς και τα φαρμακευτικά προϊόντα. Οποιεσδήποτε αποφάσεις των ΗΠΑ ληφθούν αργότερα για αυτούς τους τομείς θα είναι «σε διαφορετικό φύλλο χαρτιού», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
– Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θα έχουν μηδενικούς δασμούς σε όλα τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματά τους, σε ορισμένα χημικά, σε ορισμένα γενόσημα φάρμακα, σε εξοπλισμό ημιαγωγών, σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα, σε φυσικούς πόρους και σε κρίσιμες πρώτες ύλες. Θα προστεθούν περισσότερα προϊόντα αργότερα. Η κατάσταση για τα οινοπνευματώδη ποτά δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί.
– Οι δασμοί στον ευρωπαϊκό χάλυβα και αλουμίνιο θα παραμείνουν στο 50%, αλλά η Von der Leyen δήλωσε ότι αυτοί αργότερα θα μειωθούν και θα αντικατασταθούν από ένα σύστημα ποσοστώσεων.
Παράλληλα, η ΕΕ συμφώνησε να αγοράσει ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τρία χρόνια, να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ επιπλέον των υφιστάμενων δαπανών, να ανοίξει τις αγορές των χωρών για εμπόριο με τις ΗΠΑ με μηδενικούς δασμούς και να αγοράσει «τεράστιες ποσότητες» στρατιωτικού εξοπλισμού, δήλωσε ο Trump.
Η Von der Leyen δήλωσε ότι δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις για το ευρωπαϊκό κρασί και τα οινοπνευματώδη ποτά, αλλά το θέμα θα διευθετηθεί σύντομα.
Κλειδί για να εφαρμοστεί ο συντελεστής 15% στα φαρμακευτικά προϊόντα και τους ημιαγωγούς ήταν η υπόσχεση του μπλοκ να πραγματοποιήσει αμερικανικές επενδύσεις, σύμφωνα με ανθρώπους που επικαλείται το Bloomberg.
Πριν από τη συνάντηση, η ΕΕ ανέμενε ότι η επιβάρυνση 15% στις εισαγωγές της θα εφαρμοζόταν επίσης στα περισσότερα φαρμακευτικά προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά αποτελούσαν ένα από τα κύρια σημεία εμπλοκής της διαπραγμάτευσης.
Χωρίς συμφωνία, το Bloomberg Economics εκτίμησε ότι ο συνολικός μέσος πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ θα αυξηθεί σε σχεδόν 18% την 1η Αυγούστου από 13,5% βάσει της τρέχουσας πολιτικής. Η νέα συμφωνία μειώνει το ποσοστό αυτό στο 16%.
