Με αναλυτικά ρεπορτάζ στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά διεθνή δίκτυα συνοδεύτηκε χθες η εξάωρη επίσκεψη του Ουκρανού Προέδρου, Βολοντιμίρ Ζελένσκι στην Αθήνα, πατώντας το κουμπί για την ενεργοποίηση του «Κάθετου Διαδρόμου» σε άμεσο χρόνο, γεγονός που σηματοδοτεί τη δυναμική προσπάθεια της Ευρώπης για απεξάρτηση «εδώ και τώρα» από το ρωσικό φυσικό αέριο.
«Η Ουκρανία εξασφαλίζει χειμερινή υποστήριξη φυσικού αερίου από την Ελλάδα» ανέφεραν χαρακτηριστικά οι Financial Times, προσθέτοντας πως «το Κίεβο επιδιώκει εισαγωγές από συμμάχους μετά τις επανειλημμένες επιθέσεις της Ρωσίας στις υποδομές της χώρας», τη στιγμή που «οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν πρόσφατα την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, μια απόφαση που στοχεύει στο πλήγμα στη χρηματοδότηση του πολέμου από τη Ρωσία», όπως επισήμανε η Le Monde.
Συμφωνία – πιλότος για τους επόμενους
Το γεγονός, άλλωστε, ότι η Αθήνα αναμένεται να καλύψει με LNG τις χειμερινές ανάγκες της Ουκρανίας σε ενέργεια ενεργοποιεί πιο σύντομα από ποτέ τον «Κάθετο Διάδρομο», αλλά και το ενδεχόμενο της σύναψης νέων συμφωνιών με την ελληνική πλευρά σε ρόλο σταθερού συμβαλλόμενου μέρους. Ιδίως όταν στην πρόσφατη Σύνοδο P-TEC στο Ζάππειο έδωσαν το παρών κυβερνητικοί αξιωματούχοι από σχεδόν όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την ανάγκη για άμεση και άνευ όρων κατάπαυση των εχθροπραξιών ως το πρώτο βήμα για την έναρξη μιας διαδικασίας, που θα οδηγήσει σε μία βιώσιμη και διαρκή ειρήνη, ενώ επαναβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη στήριξη της Ελλάδας προς την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή της προοπτική. Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο ρόλο της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή και περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και στην ενεργειακή θωράκιση της Ουκρανίας, ο οποίος έχει αναβαθμιστεί μετά τις πρόσφατες συμφωνίες που υπεγράφησαν στην Αθήνα για την προμήθεια και μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, αλλά και από τη χθεσινή συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και τη Naftogaz.
Στη διμερή ατζέντα εντάχθηκαν ακόμη συζητήσεις αναφορικά με την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών, ιδιαίτερα στον τομέα των αυτόνομων συστημάτων, και η διερεύνηση πιθανοτήτων συνεργασίας στον τομέα των θαλασσίων drones, που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την Ελλάδα και στα οποία η Ουκρανία έχει μεγάλη τεχνογνωσία.
Η Κοινή δήλωση των 7 σημείων:
Αναλυτικά, ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας έκαναν την εξής κοινή δήλωση:
«Τη 16η Νοεμβρίου 2025, κατόπιν πρόσκλησης του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.
Η επίσκεψη ανέδειξε την ισχυρή και διαχρονική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, η οποία εδράζεται στους μακραίωνους ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς της Ουκρανίας και της Ελλάδας, καθώς και στις κοινές αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού της κυριαρχίας, της διεθνούς δικαιοταξίας και του διεθνούς δικαίου, όπως επίσης και στην κοινή πεποίθηση ότι τα σύνορα των κρατών δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας.
Κατά την επίσκεψη, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας με σκοπό την αποκατάσταση μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη ευρύτερη Ευρωατλαντική περιοχή.
Οι δύο πλευρές επαναβεβαίωσαν την κοινή δέσμευσή τους για την αντιμετώπιση της ένοπλης ρωσικής επίθεσης και την υπέρβαση των λοιπών συνεχιζόμενων προκλήσεων για την περιφερειακή σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων, καθώς και για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας, της οικονομίας, της προστασίας κρίσιμων υποδομών και της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τα μέρη συμφώνησαν επί των εξής:
Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας -οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.
3. Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
4. Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
5. Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
6. Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
7. Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τον βαθύ σεβασμό του για το σθένος του ουκρανικού λαού και την εκτίμησή του για την εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη και την Ελλάδα για τη συνεπή υποστήριξή τους στην κυριαρχία της Ουκρανίας και για τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική, πολιτική και αμυντική συνδρομή».
Η εισβολή και η Κύπρος
Στο πλαίσιο της διμερούς συνάντησής του με τον Πρόεδρο Ζελένσκι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε εκτενώς στο Κυπριακό, καθώς επισήμανε πως η Ελλάδα στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική εισβολή, με δεδομένο ότι συμπορεύτηκε με τον αμυνόμενο έναντι μιας αιματηρής επιχείρησης, που παραβιάζει κάθε έννοια κυριαρχίας και νομιμότητας. Όπως σημείωσε ο Πρωθυπουργός, η στήριξη της Ελλάδας αποτελεί στάση αρχής η οποία πηγάζει από τον σεβασμό στον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, στο διεθνές δίκαιο και στην πεποίθηση ότι η χρήση ένοπλης βίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή.Υπό αυτό το πρίσμα ο ίδιος υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα το απαραβίαστο των συνόρων είναι αδιαπραγμάτευτο, εξηγώντας ότι κάθε παράνομο τετελεσμένο θα βρίσκει την Αθήνα στην αντίθετη πλευρά. Υπενθύμισε μάλιστα ότι το ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τη χώρα μας, καθώς παραμένει ανοιχτή η «πληγή της Κύπρου» επί 51 χρόνια.
Ταυτόχρονα, ο κ. Μητσοτάκης διαβεβαίωσε τον Ουκρανό Πρόεδρο πως η Ελλάδα εφαρμόζει πλήρως τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Μόσχας παρά το οικονομικό κόστος και στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Πρωθυπουργός εστίασε ακόμη στην κρίσιμη πτυχή των διμερών σχέσεων, την ενεργειακή συνεργασία, με επίκεντρο τον Κάθετο Ενεργειακό Διάδρομο και τον άξονα Αλεξανδρούπολης – Οδησσού, που προσφέρουν στην Ουκρανία πρόσβαση σε διαφοροποιημένες και αξιόπιστες πηγές ενέργειας και καθιστούν την Ελλάδα κόμβο τροφοδοσίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, περιγράφοντας πως η Ελλάδα καθίσταται πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για την Ουκρανία.
Η ελληνική παρουσία στην επόμενη μέρα
Από τη χθεσινή ημέρα δεν έλειψαν και οι αναφορές στην επαύριον της επαύριον με τον Πρωθυπουργό να περιγράφει πως συζητήθηκαν τρόποι περαιτέρω στήριξης της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής συμμετοχής στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση. Πολύ περισσότερο, όταν οι ελληνικές εταιρείες διαθέτουν τεχνογνωσία και εμπειρία για να συμβάλουν ουσιαστικά στην ανασυγκρότηση υποδομών, στην ψηφιοποίηση της υγείας και στην προστασία πολιτιστικών μνημείων, με ειδική μνεια στην Οδησσό.
Από πλευράς του, ο Πρόεδρος Ζελένσκι γνωστοποίησε πως οι προμήθειες αερίου ξεκινούν τον Ιανουάριο, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη και ταχείες συμφωνίες με αμερικανικές εταιρείες, ευχαριστώντας τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τη συμβολή του στην υλοποίηση του σχεδίου μέσω της Ελλάδας.
Ο ίδιος ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη στήριξη στις σχετικές κυρώσεις της ΕΕ και για την ανθρωπιστική βοήθεια, ιδιαίτερα στον επαναπατρισμό απαχθέντων παιδιών και αιχμαλώτων πολέμου. «Είναι πολύ σημαντικό ότι στο πρώτο τρίμηνο θα εφαρμοστεί το σχέδιο» τόνισε ο κ. Ζελένσκι αναφορικά με τις ενεργειακές συμφωνίες των δύο χωρών, για να προσθέσει: «Έχουμε συμφωνήσει και για άλλες προμήθειες αερίου. Υπάρχουν συμφωνίες, όπως είπε και ο κ. Μητσοτάκης, ενώ ευχαριστούμε και τις αμερικανικές εταιρείες και τον πρόεδρο των ΗΠΑ».
Λίγο πριν αναχωρήσει από την Αθήνα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε και την ουκρανική πρεσβεία για συνομιλίες, ενώ εκεί βρέθηκε και η πρέσβης των ΗΠΑ στη χώρα μας, Κίμπερλι Γκιλφόιλ.
